Εάν δεν καταλαβαίνουμε τα στοιχειώδη…!

Του Κωνσταντίνου Γάτσιου

Όσο κι αν αυτό είναι μία ιστορία που επαναλαμβάνεται εδώ και δέκα σχεδόν χρόνια, γεγονός είναι ότι ποτέ δεν παύω να εκπλήσσομαι όταν ακούω ή διαβάζω απόψεις σαν αυτές του απελθόντος προέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας. Δυστυχώς, η πεποίθηση ότι ο πλούτος και το εισόδημα που μπορούμε να απολαύσουμε είναι θέμα απόφασης κάποιων διοικητικών θεσμών ή συνάρτηση των καλών προθέσεων των κυβερνώντων και όχι συνέπεια του επιπέδου της παραγωγικότητας και του συνολικού ΑΕΠ της οικονομίας, είναι μία άποψη η οποία διατρέχει κάθετα όλα τα στρώματα και όλες τις τάξεις της κοινωνίας. Όσο απίστευτο και αν είναι, ο παραιτηθείς Πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας φαίνεται να πιστεύει ειλικρινά ότι το ύψος των συντάξεων μπορεί να καθοριστεί από τις αποφάσεις του δικαστηρίου στο οποίο προΐστατο, ανεξαρτήτως του εάν η εθνική οικονομία παράγει το απαιτούμενο εισόδημα και ανεξαρτήτως του εάν ο δημόσιος τομέας είναι σε θέση να συλλάβει αυτό το εισόδημα με τη μορφή φορολογήσιμης ύλης προκειμένου στη συνέχεια να το μετατρέψει σε πληρωμή των συντάξεων. 

Αυτό το εξωφρενικό, βεβαίως, δεν το πιστεύει μόνο ο κ. Σακελλαρίου. Προφανώς το πίστευαν και οι περισσότεροι από τα μέλη των κυβερνήσεων που κυβέρνησαν και κυβερνούν την Ελλάδα τα τελευταία 40 χρόνια, αλλά και πολλοί ψηφοφόροι τους. Νομίζω, λοιπόν, ότι υπάρχει ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα οικονομικής παιδείας, πρόβλημα στοιχειωδών γνώσεων αναφορικά με το πώς λειτουργεί η οικονομία, πράγμα που διαπιστώνω ακόμη και με ανθρώπους που έχουν σπουδάσει θετικές επιστήμες και μπορεί να είναι μηχανικοί ή γιατροί και οι οποίοι να θεωρούν ότι το ύψος των αποδοχών και των συντάξεων είναι συνάρτηση της πολιτικής βούλησης και τίποτε άλλο! 

Ιδιαίτερη εντύπωση, βεβαίως, μου προξενεί και το γεγονός ότι κανείς από την πολιτική τάξη δεν βγήκε να διορθώσει αυτόν τον απίστευτο ισχυρισμό του Προέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας ότι, δηλαδή, «το διοικητικό θα έπρεπε να καθορίσει το οικονομικό» για τον ορισμό του επιπέδου των συντάξεων! Και δεν το κάνουν διότι, ενδεχομένως, θεωρούν ότι κάτι τέτοιο θα ακουγόταν πολύ «σκληρό», πολύ «τεχνοκρατικό» και όχι αρκούντως «προοδευτικό» και ίσως να συνεπαγόταν και απώλεια ψήφων! 

Νομίζω ότι συνιστά πράξη άμεσης προτεραιότητας η εισαγωγή ενός πραγματικού μαθήματος οικονομίας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, από τις μικρές τάξεις, καθώς και η εξοικείωση των μαθητών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης με απλές έννοιες οικονομίας και επιχειρηματικότητας, όπως άλλωστε συμβαίνει σε όλες τις χώρες στην παρέα των οποίων φιλοδοξούμε να είμαστε. Μιλώ για ένα μάθημα οικονομίας που θα εξοπλίζει τους αυριανούς πολίτες με βασικές οικονομικές γνώσεις, στη βάση των οποίων θα μπορούν να κατανοούν, να αξιολογούν και να κρίνουν, έστω στοιχειωδώς, οικονομικά φαινόμενα και οικονομικές πολιτικές. Δεν μιλώ για ένα υποβαθμισμένης σημασίας μάθημα όπως ανέκαθεν ήταν και το οποίο η νυν ηγεσία του Υπουργείου έχει καταντήσει να είναι ένα εντελώς περιθωριακό και άνευ σημασίας μάθημα, ένα περίπου καταργημένο μάθημα. Διότι από κει ξεκινάει το κακό. Αν διαβάσει κανείς την ύλη που διδάσκεται σήμερα στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση, μπορεί εύκολα να καταλήξει στα ίδια συμπεράσματα με τον κύριο Σακελλαρίου: ότι, δηλαδή, το επίπεδο των μισθών και των συντάξεων δεν είναι θέμα ανάπτυξης και παραγωγικότητας της οικονομίας αλλά είναι θέμα αποφάσεων της πολιτικής και της δικαστικής εξουσίας! 

Πρέπει να είμαστε η μόνη κοινωνία στον κόσμο όπου όχι μόνο κυριαρχούν παρόμοιες εξωφρενικές απόψεις αλλά και που όταν διατυπώνονται δημοσίως, ουσιαστικά μένουν αναπάντητες από τους εκπροσώπους του ακαδημαϊκού και πολιτικού κόσμου. 

ΥΓ. Όλα τα ανωτέρω δεν έχουν την παραμικρή σχέση με τον Ρομπέν των Δασών, με τον οποίον είδα κάπου ότι έγινε σύγκριση. Ο Ρομπέν των Δασών, σύμφωνα με τη λογοτεχνική του απόδοση, μοίραζε πραγματικό πλούτο. Τον έκλεβε από τους πλούσιους και τον έδινε στους φτωχούς. Οι επίδοξοι σύγχρονοι μιμητές του μοιράζουν πλούτο είτε μόνο με δανεικά, και ύστερα πτωχεύουμε, είτε μόνο στο χαρτιά και στα λόγια, και ύστερα χρεοκοπούμε πνευματικά και πολιτικά. 

Ο Κωνσταντίνος Γάτσιος είναι τέως πρύτανης του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.