“Εάλω η Πόλις”: Σαν σήμερα η Κωνσταντινούπολη πέφτει στα χέρια των Οθωμανών Τούρκων

Σαν σήμερα η Κωνσταντινούπολη «πέφτει» στα χέρια των Οθωμανών Τούρκων. Στις 29 Μαΐου 1453, ακούστηκε η κραυγή «Η Πόλις Εάλω» και η Πόλη των Αγίων, των Αυτοκρατόρων και των θρύλων, πέρασε υπό την κατοχή του Οθωμανού δυνάστη.

Αν και η Βυζαντινή Αυτοκρατορία δεν είχε καμία σχέση με την αίγλη και την δύναμη του παρελθόντος, και είχε περιοριστεί στην ευρύτερη περιοχή της Κωνσταντινούπολης και σστο δεσποτάτο του Μυστρά. Οι κίνδυνοι ήταν πολλοί. Η Κωνσταντινούπολη, μετά από την πρώτη άλωσή της το 1204 από τους Σταυροφόρους, είχε αποδειχτεί και στην πράξη πως δεν ήταν απόρθητο φρούριο. Η ταλαιπωρημένη αυτοκρατορία είχε περάσει πολλά και είχε αντέξει. Αλλά ήταν κάτι σαν «φάντασμα του παρελθόντος».

Το Βυζάντιο υπό των φόβο των Οθωμανών, που επεκτείνονταν παντού, μπορούσε να ελπίζει μόνο σε βοήθεια. Η βοήθεια αυτή θα ερχόταν από την καθολική Ευρώπη, που όμως κάθε κάτοικος του Βυζαντίου μισούσε περισσότερο από οτιδήποτε άλλο. Οι κάτοικοι είχαν χωριστεί στους «Ενωτικούς» και τους «Ανθενωτικούς». Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, στην απέλπιδα προσπάθειά του να προστατεύσει την αυτοκρατορία, έστειλε στον πάπα Νικόλαο Ε’, μια επιτροπή. Ο πάπας έβαλε ως όρο την Ένωση των Εκκλησιών για ακόμα μια φορά. Ωστόσο, δέχθηκε να στείλει ιερείς στην Κωνσταντινούπολη, ώστε να προσπαθήσουν να πείσουν τον λαό, να ταχθεί υπέρ της «Ένωσης».

Οι απεσταλμένοι του Πάπα, ο καρδινάλιος Ισίδωρος και ο Αρχιεπίσκοπος Μυτιλήνης Λεονάρδος, τέλεσαν λειτουργία μέσα στην Αγία Σοφία. Ο κόσμος εξαγριώθηκε και γέμισε τις εκκλησίες όπου είχαν μαζευτεί οι «Ανθενωτικοί», με επικεφαλής τον μετέπειτα Πατριάρχη, Γεννάδιο Σχολάριο.

Το μίσος που έτρεφαν για τους Λατίνους, όπως τους έλεγαν, δεν ήταν μόνο δογματικό και θρησκευτικό. Η βαρβαρότητα που είχαν επιδείξει οι Σταυροφόροι στην πρώτη Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1204, δεν είχε ξεχαστεί ποτέ από τους βυζαντινούς, οι οποίοι αντιδρούσαν και για την καταπίεση των Ορθόδοξων στις περιοχές που είχαν επικρατήσει οι Καθολικοί.

Οι Οθωμανοί, μέχρι τότε τουλάχιστον, είχαν καλύτερη συμπεριφορά απέναντι στους Χριστιανούς. Οι τελευταίοι κυριαρχούσαν στο εμπόριο, ενώ πολλοί είχαν υψηλές θέσεις και στην Οθωμανική διοίκηση. Στην Κωνσταντινούπολη, μια μερίδα του πληθυσμού, ήταν θετικοί απέναντι στους Οθωμανούς.

Όμως από τις αρχές του 1453, ο Μωάμεθ ετοιμαζόταν για την κατάληψη της πόλης. Συγκρότησε στρατό 150.000 ανδρών στην Ανδριανούπολη και ναυτικό που είχε στόλο 400 πλοίων. Στις 7 Απριλίου, έστησε την σκηνή του μπροστά από την Πύλη του Αγίου Ρωμανού και ξεκίνησε την πολιορκία της Κωνσταντινούπολης.

Οι Βυζαντινοί είχαν μόλις 7.200 άνδρες. Οι 2.000 από αυτούς ήταν μισθοφόροι, Ενετοί και γενουάτες, ενώ ο πληθυσμός έφτανε τις 50.000 και είχε σοβαρότατη έλλειψη τροφής. Η πόλη είχε γύρω γύρω ένα διπλό τείχος με τάφρο. Για περισσότερα από 1.000 χρόνια, το τείχος αυτό είχε βοηθήσει ώστε η Βασιλεύουσα να αποκρούει επιτυχημένα όλες τις εχθρικές επιθέσεις. Ο Σουλτάνος το έβαλε στο στόχαστρο και από τις 12 Απριλίου ξεκίνησε να ρίχνει με τα κανόνια του. Οι Οθωμανοί προσπάθησαν να σπάσουν την αλυσίδα που έφραζε τον Κεράτιο Κόλπο και προστάτευε την ανατολική πλευρά της πόλης.

Στις 20 Απριλίου, ο στολίσκος του πλοιάρχου Φλαντανέλλα έσπασε τον τουρκικό κλοιό και μπήκε στον Κεράτιο, αναπτερώνοντας το ηθικό και την ελπίδα των πολιορκημένων. Ο Μωάμεθ κατάλαβε πως έπρεπε να πλήξει τον Κεράτιο, αφού μόνο με το πυροβολικό, το τείχος μπορούσε να κρατήσει για πολύ καιρό. Στις 22 Απριλίου περίπου 70 πλοία έφυγαν από τον Βόσπορο και έπλευσαν προς τον Κεράτιο Κόλπο. Η κατάσταση έγινε απελπιστική. Σε εκείνη την πλευρά δεν υπήρχαν τείχη και οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να αποσπάσουν δυνάμεις από τα τείχη.

Κράτησαν ακόμα 5 εβδομάδες. Στις 29 Μαΐου του 1453, οι Τούρκοι έκαναν μαζική επίθεση. Η πόλη ήταν σχεδόν ανυπεράσπιστη. Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος έπεσε ηρωικά στην μάχη, έχοντας αρνηθεί τις προτάσεις συνθηκολόγησης που του έκανε ο Μωάμεθ. «Εάλω η Πόλις» ακούστηκε και η βασιλεύουσα έπεσε στα χέρια των Οθωμανών Τούρκων. Την ίδια ημέρα ο Μωάμεθ μπήκε πανηγυρικά στην Κωνσταντινούπολη, μπήκε στον ναό της αγίας Σοφίας και προσευχήθηκε στον Αλλάχ…

Τα σημαντικότερα γεγονότα σαν σήμερα

363: Ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Ιουλιανός νικά το στρατό των Σασσανιδών στη Μάχη του Κτησιφώντα αλλά αδυνατεί να καταλάβει την πόλη

1824: Ισχυρός αιγυπτιακός στόλος, υπό τον Χουσεΐν, έπειτα από πολιορκία δύο ημερών της Κάσου, αποβιβάζει 4.000 Αλβανούς στον Αντιπέρατο και προσβάλλει από τα νώτα τους υπερασπιστές. Σφαγές, λεηλασίες και αιχμαλωσίες καταστρέφουν το ηρωικό νησί.

1914: Βυθίζεται το καναδικό υπερωκεανίο «Αυτοκράτειρα της Ιρλανδίας» που συγκρούστηκε με το νορβηγικό ατμόπλοιο SS Storstad στον κόλπο του Σαιντ Λόρενς στονΚαναδά. 1.012 από τους 1.477 επιβάτες πνίγονται, σε ένα από τα χειρότερα ναυτικά δυστυχήματα που έχουν συμβεί μέχρι και σήμερα.

1924: Ανήμερα της ιστορικής επετείου της Άλωσης της Πόλης, γίνεται η ιδρυτική συνέλευση της Αθλητικής Ενώσεως Κωνσταντινούπολης (ΑΕΚ).

1945: O κομουνιστής ηγέτης Νίκος Ζαχαριάδης επιστρέφει στην Ελλάδα από το Νταχάου.

1953: Ο Νεπαλέζος Τένζινγκ Νοργκάι και ο Νεοζηλανδός Έντμουντ Χίλαρι γίνονται οι πρώτοι άνθρωποι που φτάνουν στην υψηλότερη κορυφή των Ιμαλαΐων, στο Έβερεστ, σε υψόμετρο 8.847 μέτρων.

1985: 39 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους στο στάδιο Χέιζελ των Βρυξελλών, κατά τη διάρκεια επεισοδίων μεταξύ Ιταλών και Βρετανών φιλάθλων, πριν από την έναρξη του τελικού του Κυπέλλου Πρωταθλητριών Ομάδων Ευρώπης ανάμεσα στη Γιουβέντους και τη Λίβερπουλ.

1991: Η οικολογική οργάνωση Greenpeace ανακοινώνει ότι ο Πόλεμος του Κόλπου είναι ο πιο καταστροφικός της σύγχρονης ιστορίας, τονίζοντας ότι πάνω από 200.000 άτομα πέθαναν από τον πόλεμο ή τις συνέπειές του.

1998: Η γαλλική εθνοσυνέλευση αναγνωρίζει τη γενοκτονία των Αρμενίων από τους Τούρκους, προκαλώντας την αντίδραση της Άγκυρας.

1999: Ο 25χρονος Αλβανός Φλαμούρ Πίστι καταλαμβάνει λεωφορείο του ΚΤΕΛ με εννιά επιβάτες στο Κάτω Σχολάρι Θεσσαλονίκης, κρατώντας χειροβομβίδα. Δηλώνει αδικημένος από τον Έλληνα εργοδότη του και την αστυνομία και κρατώντας τους ομήρους ζητεί 50 εκατ. δραχμές, τρία Καλάσνικοφ και ασφαλή μεταφορά του στα σύνορα Ελλάδας-Αλβανίας, προκειμένου να επιστρέψει στη χώρα του. Η ΕΛΑΣ τού δίνει τα χρήματα και τον αφήνει να περάσει τα σύνορα. Ξημερώματα της επόμενης μέρας το λεωφορείο φτάνει στο Ελμπασάν, όπου και το ακινητοποιούν οι Αλβανοί αστυνομικοί. Γίνεται συμπλοκή και εκτός από τον απαγωγέα που πέφτει νεκρός οι σφαίρες τους βρίσκουν και τον 28χρονο Γιώργο Κουλούρη, έναν από τους ομήρους.

2005: Έπειτα από 18 χρόνια λειτουργίας, κατεβάζει ρολά, λόγω ιδιόχρησης, το ιστορικό κλαμπ της οδού Μάρνη ΡΟΔΟΝ. Ο Στιβ Γουίν και ο Τζέιμς Τέιλορ είναι οι τελευταίοι καλλιτέχνες που εμφανίζονται. Την ίδια μέρα απορρίπτεται με δημοψήφισμα στη Γαλλία το σχέδιο της Συνταγματικής Συνθήκης για την Ευρώπη, με ποσοστό 54,5%.

2008: Η Ελλάδα καταλαμβάνει την πρώτη θέση στη λίστα του Εconοmist για τη διάδοση του καπνίσματος, με την αναλογία των 3.000 τσιγάρων ανά Έλληνα, ανεξάρτητα αν είναι καπνιστές ή όχι. Όσο για το προφίλ του καπνιστή, δύο πακέτα ημερησίως, ήδη από την ηλικία των 14 ετών.

Γεννήσεις

1880 – Όσβαλντ Σπένγκλερ, Γερμανός φιλόσοφος

1903 – Μπομπ Χόουπ, Αγγλοαμερικανός ηθοποιός

1917 – Τζον Κένεντι, πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής

1922 – Ιάννης Ξενάκης, Έλληνας μουσουργός

1926 – Θανάσης Βέγγος

1942 – Κούνιο Λεμάρι, προσωρινός πρόεδρος των Νήσων Μάρσαλ (1996-97)

1956 – Λατόγια Τζάκσον, Αμερικανίδα τραγουδίστρια

1958 – Ανέτ Μπένινγκ, Αμερικανίδα ηθοποιός

1959 – Ρούπερτ Έβερετ, Άγγλος ηθοποιός

1961 – Μελίσα Έθεριτζ, Αμερικανίδα τραγουδίστρια και μουσικός

1967 – Νόελ Γκάλαχερ, Βρετανός μουσικός, μέλος των Oasis

1984 – Καρμέλο Άντονι, Αμερικανός μπασκετμπολίστας

1985 – Ιγκνάσιο Σκόκο, Αργεντίνος ποδοσφαιριστής

Θάνατοι

1453 – Κωνσταντίνος ΙΑ’ Παλαιολόγος, τελευταίος Αυτοκράτορας του Βυζαντίου

1500 – Βαρθολομαίος Ντιάζ, Πορτογάλος θαλασσοπόρος εξερευνητής

1829 – Χάμφρι Ντέιβι, Βρετανός επιστήμονας

1921 – Ευθύμιος Αγριτέλης επίσκοπος Ζήλων, σε φυλακή της Αμάσειας (Τουρκία) μετά από στερήσεις και βασανισμούς.

1958 – Χουάν Ραμόν Χιμένεθ, Ισπανός συγγραφέας και νομπελίστας

1982 – Ρόμι Σνάιντερ, Αυστριακή ηθοποιός

1994 – Έρικ Χόνεκερ, ηγέτης της Ανατολικής Γερμανίας

2011 – Σεργκέι Μπαγκάπς, Αμπχαζιανός πολιτικός