Βαρδής Βαρδινογιάννης: Η μέρα που το τεθωρακισμένο “θηρίο” τον γλίτωσε από τις ρουκέτες της 17Ν

Ήταν 9.20 το πρωί στις 20 Νοεμβρίου του 1990, όταν ο 57χρονος τότε επιχειρηματίας Βαρδής Βαρδινογιάννης έγινε στόχος τρομοκρατικής επίθεσης στην πλατεία Διλβόη της Νέας Ερυθραίας.

Η τρομοκρατική οργάνωση της «17Ν» είχε στήσει καρτέρι και εκτόξευσε τρεις ρουκέτες με τον επιχειρηματία να σώζεται λόγω της ισχυρής θωράκισης του οχήματός του, αλλά και της μη συντονισμένης πυροδότησης μιας βόμβας που είχε τοποθετηθεί σε σταθμευμένο ΙΧ.

Η χρήση τριών ρουκετών και μιας βόμβας είχε κάνει εντύπωση στους αστυνομικούς καθώς ήταν κάτι που «έδειχνε τη σιγουριά των μελών της ’17Ν’ στο στήσιμο τέτοιων, μεγάλου ρίσκου, επιχειρήσεων». Ο τότε υπουργός Δημοσίας Τάξεως είχε κατηγορήσει την «17Ν» ότι ήθελε να προκαλέσει τον θάνατο σε 15-20 άτομα με αυτήν την επίθεση.

Ο Βαρδής Βαρδινογιάννης στην κατάθεσή του απέκλεισε το ενδεχόμενο πολιτικού κινήτρου στην δολοφονική επίθεση και δήλωσε πως δεν γνώριζε για ποιον λόγο η «17Ν» επιχείρησε να επιτεθεί.

Βαρδής Βαρδινογιάννης: “Σούταρε πέναλτι ο Σαραβάκος και βρήκε το δοκάρι”

Σε συνομιλία που είχε αμέσως μετά την επίθεση με τον στενό φίλο του Αντώνη Λιβάνη (τότε διευθυντή του πολιτικού γραφείου του Ανδρέα Παπανδρέου) είπε με ψυχραιμία: «..σούταρε πέναλτι ο Σαραβάκος και βρήκε το δοκάρι…».

Ο τύπος της εποχής στάθηκε στην επιχειρησιακή ετοιμότητα της οργάνωσης αλλά και στο γεγονός πως έγινε χρήση τριών ρουκετών, κάτι που δεν είχε ξανασυμβεί στο παρελθόν.

Αργότερα η «17Ν» δημοσιοποίησε πολυσέλιδη προκήρυξη αναλαμβάνοντας την ευθύνη και εξηγώντας ότι απέτυχε λόγω του «θωρακισμένου θηρίου» που μετέφερε τον επιχειρηματία.

Η είδηση συντάραξε την ελληνική κοινωνία. Η τρομοκρατική οργάνωση της «17Ν» συνέχισε την παράνομη δράση της για ακόμα 12 χρόνια, μέχρι που η αστυνομία έφτασε στην εξάρθρωσή της. Στην ομολογία του ο Χριστόδουλος Ξηρός παραδέχθηκε την συμμετοχή του ίδιου στην απόπειρα δολοφονίας και ακόμα τριών μελών της οργάνωσης.

Βαρδής Βαρδινογιάννης: Τι έγραψε ο Τύπος της εποχής

Έγινε για πρώτη φορά αναφορά στην οργάνωση και στην επιχειρησιακή ετοιμότητα των μελών της 17Ν, αφού μια τέτοια επίθεση – με τρεις ρουκέτες – στο κέντρο της Αθήνας δεν είχε επιχειρηθεί ποτέ στο παρελθόν.

“17Ν: Νέα λίστα στόχων” έγραφε η Ελευθεροτυπία στις 22.11.1990, η οποία εκτιμούσε ότι μέσα σε αυτήν περιλαμβανόταν και Υπουργός.

Η Αστυνομία έχει στη διάθεσή της την ομολογία του Χριστόδουλου Ξηρού, ο οποίος στην προανακριτική του κατάθεση παραδέχθηκε τη συμμετοχή του: “… Συμμετείχα στην ενέργεια εκτόξευσης τριών ρουκετών κατά του Βαρδινογιάννη, στην Εκάλη. Μαζί μου ήταν ο αδελφός μου ο Σάββας, ο Λουκάς (σ.σ.: Κουφοντίνας) και πιθανόν ο “Χάρης” (σ.σ.: Ηρακλής Κωστάρης). […] Στη συγκεκριμένη περίπτωση το μπουτόν το πάτησε ή ο Σάββας ή ο Λουκάς”.

Βαρδής Βαρδινογιάννης: Όταν η 17Ν τον “φωτογράφιζε”

Το Βαρδινογιάννη τον είχε φωτογραφίσει στις προκηρύξεις της, η 17Ν του 1990 ήταν φορτωμένη με απειλές εναντίον ανθρώπινων στόχων, προειδοποιούσε/απειλούσε ονομαστικά, είχε στο στόχαστρο το Μίνωα Κυριακού, τον Αριστείδη Αλαφούζο, τον τότε Διοικητή της Εθνικής Τράπεζας, Δημ. Γερμίδη, τον τότε Δήμαρχο Αθηναίων Μιλτιάδη Έβερτ, το Σπύρο Λάτση, το Βαρδή Βαρδινογιάννη.

Στην προκήρυξη μετά το χτύπημα της πλατείας Διλβόη, κατονόμασε για πρώτη φορά τις γερμανικές εταιρείες Siemens και Lufthansa που από τότε είχαν μπει στο παιχνίδι της εγχώριας αγοράς (κυρίως προβληματικών επιχειρήσεων), στρέφετο ξεκάθαρα εναντίον της επεκτατικής πολιτικής των Γερμανών χαρακτηρίζοντάς τους ‘4ο Ράιχ’, που ήθελε να εξαγοράσει τις ελληνικές επιχειρήσεις, ενώ χρωστούσε ακόμη τις αποζημιώσεις από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Στο πολυσέλιδο κείμενο, η 17Ν εξήγησε και γιατί διάλεξε ως στόχο τον Βαρδή Βαρδινογιάννη και γιατί δεν τα κατάφερε. Αναφέρει πώς ξεκίνησαν οι Βαρδινογιάννηδες, με ποιον τρόπο ανήλθαν στην ελίτ, ποια μέσα χρησιμοποίησαν, παραθέτοντας μια μακροσκελή ανάλυση γεμάτη άγνωστα στοιχεία και αναλύοντας τις συνθήκες ανάπτυξης του εφοπλιστικού κυκλώματος γενικότερα. Την αποτυχία της απόπειρας δολοφονίας του Βαρδή τη ‘χρεώνει’ στο θωρακισμένο θηρίο που μετέφερε τον επιχειρηματία, “ένα κινητό φρούριο πέντε χιλιάδων κυβικών που κόστισε 95 εκατομμύρια δραχμές” όπως αναφέρει χαρακτηριστικά.

Βαρδής Βαρδινογιάννης: “Εύχομαι να μην το νιώσετε ποτέ”

Ο Βαρδής δεν απάντησε ουσιαστικά ποτέ. Παρόλο που ο Γιώργος τον μετέφερε άμεσα στο ‘στρατηγείο’ της οικογένειας στην Καραγιώργη Σερβίας στο Σύνταγμα, όπου περίμεναν δεκάδες δημοσιογράφοι, δήλωση δεν έγινε. Είπε μόνο σε ορισμένους παριστάμενους “εύχομαι να μην το νιώσετε ποτέ”, πρόσθεσε μπαίνοντας στο ασανσέρ ότι “είναι ευτύχημα που κανείς δεν έπαθε τίποτε, σημασία έχει ότι είμαστε εδώ”.

Ήταν πραγματικά πολύ βαρύ το κλίμα εκείνο το πρωί στην Καραγιώργη Σερβίας, εκατοντάδες αστυνομικοί περιφρουρούσαν το κτήριο, μια κλούβα της ΕΛΑΣ αγκυροβολημένη απέναντι, δεκάδες περιπολικά στα στενά και ο Βαρδής στον 8ο όροφο να υποδέχεται πολλούς και διάφορους.

Η 20η Νοεμβρίου έφτανε στο τέλος της, απέμεναν λίγες ώρες για να εκπνεύσει η πιο δύσκολη μέρα της ζωής του, όταν ο Βαρδής Βαρδινογιάννης κατέβηκε στην είσοδο με σκοπό να επιστρέψει στο σπίτι του. Έμοιαζε καλά, φαινόταν δυνατός. Φευγαλέα φάνηκε μόνο μια αμυχή στο αριστερό του μάγουλο, προφανώς από κάποιο σπασμένο τζάμι κατά την έκρηξη.

Τον συνόδευε η Μαριάννα, ο Γιώργος και 18 άνδρες της προσωπικής του ασφάλειας, οι περισσότεροι Κρητικοί, από εκείνους με το παχύ μουστάκι και τη σκοτείνια στο βλέμμα. Κατευθύνθηκαν όλοι μαζί στα φανάρια της Σταδίου διακόπτοντας την κυκλοφορία, πέρασαν απέναντι στο ξενοδοχείο Meridien και εκεί με ένα νεύμα, ο Βαρδής τους απομάκρυνε όλους, πήρε μόνο τη Μαριάννα για συνοδηγό και μπήκε στο αυτοκίνητο για να επιστρέψουν στο σπίτι τους.

Τα 27 χτυπήματα της 17Ν ως τότε

Σε όλη τη διάρκεια της έως τότε 15ετούς δράσης της, η 17Ν είχε αποτύχει μόλις δύο φορές: Στις 22 Ιανουαρίου του 1988 όταν προσπάθησε να δολοφονήσει με εκρηκτικό μηχανισμό τον Ελληνοαμερικανό πράκτορα Τζορτζ Κάρος στη Φιλοθέη και στις 8 Μαΐου του 1989 όταν έγινε η απόπειρα δολοφονίας του εμπλεκόμενου στο σκάνδαλο Κοσκωτά, τέως Υπουργού Γιώργου Πέτσου. Η απόπειρα της 20ής Νοεμβρίου 1990 στη Νέα Ερυθραία κατά του Βαρδή Βαρδινογιάννη ήταν το τρίτο αποτυχημένο χτύπημα.

23.12.1975: Εκτελείται ο σταθμάρχης της CIA, Ρίτσαρντ Γουέλς, 46 ετών, έξω από το σπίτι του.

14.12.1976: Εκτελείται ο απότακτος Αστυνόμος της Γενικής Ασφαλείας, Ευάγγελος Μάλλιος.

16.01.1980: Με 16 σφαίρες από δύο 45άρια εκτελείται ο υποδιοικητής των ΜΑΤ, Παντελής Πέτρου και ο οδηγός του Σωτήρης Σταμούλης.

15.11.1983: Εκτελείται ο αρχηγός της JUSSMAG στην Αθήνα, πλοίαρχος Τζορτζ Τσάντες και ο οδηγός του Νίκος Βελούτσος.

03.04.1984: Απόπειρα δολοφονίας κατά του αρχισμηνία της JUSSMAG, Ρόμπερτ Τσαντ στον Άγιο Δημήτριο.

21.02.1985: Με 16 σφαίρες στην οδό Τσακάλωφ στο Κολωνάκι, εκτελείται ο εκδότης Νίκος Μομφεράτος και ο οδηγός του Πάνος Ρουσέτης.

26.11.1985: Ανατινάζεται κλούβα των ΜΑΤ. Ένας αστυφύλακας, ο Ιωάννης Γεωργακόπουλος, πέφτει νεκρός.

08.04.1986: Εκτελείται στο Κολωνάκι ο βιομήχανος Δημήτρης Αγγελόπουλος.

05.10.1986: Ανατινάζονται τέσσερις εφορίες.

04.02.1987: Πέντε σφαίρες τραυματίζουν τον γιατρό Ζαχαρία Καψαλάκη.

24.04.1987: Ανατινάζεται λεωφορείο της Πολεμικής Αεροπορίας. Τραυματίζονται 11 Αμερικανοί στρατιώτες.

10.08.1987: Πρώτη τηλεβόμβα, σε πούλμαν που μετέφερε 9 Αμερικανούς αξιωματικούς. Άπαντες τραυματίστηκαν ελαφρά.

21.01.1988: Η πρώτη αποτυχημένη ενέργεια κατά του Τζορτζ Κάρος.

01.03.1988: Εκτελείται ο βιομήχανος Αλέξανδρος Αθανασιάδης.

23.05.1988: Τέσσερις βόμβες σε ισάριθμα αυτοκίνητα Τούρκων διπλωματών.

29.06.1988: Αυτοκίνητο με 20 κιλά ΤΝΤ σκοτώνει τον ναυτικό ακόλουθο των ΗΠΑ, Ουίλιαμ Νορντίν.

15.08.1988: Έξι ‘κομάντος’ δένουν χειροπόδαρα τέσσερις αστυνομικούς στο Α.Τ. Βύρωνα. Παίρνουν και όπλα.

10.01.1989: Τραυματίζεται μετά από επίθεση ο Εισαγγελέας Κωνσταντίνος Ανδρουλιδάκης, ο οποίος εκπνέει λίγες μέρες αργότερα.

18.01.1989: Και δεύτερος εισαγγελέας – θύμα. ο Παναγιώτης Ταρασουλέας, που τραυματίζεται.

22.02.1989: Ανατινάζονται τρία πολυτελή σπίτια, με αφορμή τα ενοίκια.

08.05.1989: Η δεύτερη αποτυχημένη απόπειρα, αυτή τη φορά κατά του Γεωργίου Πέτσου.

26.09.1989: Εκτελείται ο Παύλος Μπακογιάννης, δημοσιογράφος, πολιτικός και γαμπρός του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη.

25.12.1989: ‘Εξαφανίζονται’ πυρομαχικά από το στρατόπεδο στο Συκούριο Λάρισας.

03.02.1990: Δύο μπαζούκας προστίθενται στο οπλοστάσιο της οργάνωσης, τα οποία εκλάπησαν από το Πολεμικό Μουσείο.

15.05.1990: Η Εκάλη σπέρνεται με βόμβες, ‘ενάντια στους φοροκλέφτες’.

10.6.1990: Η εταιρεία Procter & Gamble δέχεται αντιαρματικό βλήμα.

20.11.1990: Απόπειρα δολοφονίας του επιχειρηματία Βαρδή Βαρδινογιάννη με εκρηκτικό μηχανισμό σε παγιδευμένο αυτοκίνητο και τρεις ρουκέτες, δύο εκ των οποίων δεν εξερράγησαν.