Η “Νόρμα” στο Ηρώδειο – Θερμό χειροκρότημα από το κοινό (vid)

H «Νόρμα» υπήρξε από τις πρώτες όπερες που παρουσιάστηκαν με μεγάλη επιτυχία στην πρωτεύουσα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους ήδη το 1840 ενώ στην ιστορία της ΕΛΣ έχει αποδοθεί από σημαντικές Ελληνίδες ερμηνεύτριες -όπως η Μαρία Κάλλας το 1960 στο Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου και η Έλενα Σουλιώτη το 1968 στο Ηρώδειο.

Η «Νόρμα» είναι λυρική τραγωδία σε δύο πράξεις, σε ποιητικό κείμενο του Φελίτσε Ρομάνι (1788-1865) εμπνευσμένο από την τραγωδία «Νόρμα ή Η παιδοκτονία” του Αλεξάντρ Σουμέ, που είχε παρουσιαστεί στο Παρίσι τον Απρίλιο του 1831. Η Νόρμα, πρωθιέρεια των δρυϊδών, έχει αποκτήσει κρυφά δύο παιδιά από τον Ρωμαίο ανθύπατο Πολιόνε. Αυτός ενδιαφέρεται πλέον για τη νεότερη ιέρεια Ανταλτζίζα, την οποία σκοπεύει να παντρευτεί στη Ρώμη. Όταν οι Γαλάτες αιχμαλωτίζουν τον ανθύπατο, η Νόρμα αποκαλύπτει δημόσια την ενοχή της. Ο Πολιόνε συγκινείται από το μεγαλείο της. Μαζί οδηγούνται στην πυρά.

Ο Ρίχαρντ Βάγκνερ έγραψε για το έργο: «Ανάμεσα σε όλες τις όπερες του Μπελλίνι, η Νόρμα διακρίνεται για την πλούσια μελωδική φλέβα και ταυτόχρονα για τον πιο βαθύ ρεαλισμό και το εσωτερικό πάθος».

Σήμερα, η Νόρμα θεωρείται ένας από τους δημοφιλέστερους τίτλους του ρεπερτορίου και μακράν το δημοφιλέστερο έργο του Μπελλίνι, καθώς εκτός των άλλων ο συνθέτης πέτυχε να επεξεργαστεί με εντυπωσιακό τρόπο τη μελωδική γραμμή του έργου επιτυγχάνοντας πρωτοφανή εκφραστικά και δραματικά αποτελέσματα.

Η Νόρμα είναι λυρική τραγωδία σε δύο πράξεις, σε ποιητικό κείμενο του Φελίτσε Ρομάνι (1788-1865) εμπνευσμένο από την τραγωδία Νόρμα ή Η παιδοκτονία του Αλεξάντρ Σουμέ, που είχε παρουσιαστεί στο Παρίσι τον Απρίλιο του 1831. Η Νόρμα, πρωθιέρεια των δρυϊδών, έχει αποκτήσει κρυφά δύο παιδιά από τον Ρωμαίο ανθύπατο Πολλιόνε. Αυτός ενδιαφέρεται πλέον για τη νεότερη ιέρεια Ανταλτζίζα, την οποία σκοπεύει να παντρευτεί στη Ρώμη. Όταν οι Γαλάτες αιχμαλωτίζουν τον ανθύπατο, η Νόρμα αποκαλύπτει δημόσια την ενοχή της. Ο Πολλιόνε συγκινείται από το μεγαλείο της. Μαζί οδηγούνται στην πυρά.

Τη σκηνοθεσία της νέας παραγωγής της ΕΛΣ υπογράφει ο Κάρλους Παντρίσσα της ομάδας των Λα Φούρα ντελς Μπάους από τη Βαρκελώνη, μέλη της οποίας είναι όλοι οι συντελεστές της δημιουργικής ομάδας της παραγωγής. Ο Κάρλους Παντρίσσα είναι ένας από τους έξι καλλιτεχνικούς διευθυντές της διάσημης κολεκτίβας. Από το 1979 που ιδρύθηκαν έως σήμερα, οι Λα Φούρα ντελς Μπάους έχουν ασχοληθεί με κάθε μορφή των παραστατικών τεχνών: από το θέατρο δρόμου ως το ψηφιακό θέατρο και από την τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων της Βαρκελώνης ως την όπερα, στην οποία μοιάζει να βρήκαν την ιδανική μορφή έκφρασής τους.

Τα στοιχεία που έκαναν τους Λα Φούρα ντελς Μπάους μοναδικούς και περιζήτητους σε κάθε γωνιά του πλανήτη είναι ο τρόπος με τον οποίο κατάργησαν τα όρια ανάμεσα στη σκηνή και το κοινό, καθώς και τα νέα εκφραστικά μέσα που διαρκώς προτείνουν. H λίστα των συνεργασιών τους με σπουδαία λυρικά θέατρα και φεστιβάλ είναι ατελείωτη: Όπερα του Παρισιού, Βασιλική Όπερα του Λονδίνου, Φεστιβάλ Ζάλτσμπουργκ, Τεάτρο Ρεάλ Μαδρίτης, Αρένα της Βερόνας, Βρυξέλλες, Άμστερνταμ, Δρέσδη, Λυόν, Ρώμη, Φρανκφούρτη, Σύδνεϋ, Μόναχο, Μπολόνια, Χιούστον κ.ά., ενώ ατελείωτα είναι τα δημοσιεύματα και τα πρωτοσέλιδα στις μεγαλύτερες εφημερίδες του κόσμου.

Ο Κάρλους Παντρίσσα σημειώνει για το ανέβασμα της Νόρμας στο Ηρώδειο

«Η σκηνική εκδοχή της λυρικής τραγωδίας Νόρμα ή H παιδοκτονία από τους Λα Φούρα ντελς Μπάους διαμορφώνεται γύρω από μια τελετουργία εμπνευσμένη από το έργο του Νίτσε H γέννηση της τραγωδίας από το πνεύμα της μουσικής: έναν προϊστορικό μύθο γεμάτο συμβολισμούς. Ένα τσακισμένο δέντρο, ένας βωμός, ένας βράχος κι ένα τελετουργικό ποτό. Αέρας, φωτιά, γη, πόλεμοι, προδοσία, κουράγιο, ανεξήγητα συναισθήματα και αισθησιασμός. Η πρόθεση είναι να δημιουργηθεί ένα ειλικρινές εγχείρημα συμφιλίωσης της αυθεντικής αλχημείας της εποχής μας με την πιο σκοτεινή πλευρά του συνεχούς αδειάσματος της ψυχής μας.

Κατά κάποιον τρόπο, στη σύγχρονη κοινωνία, ακόμα και αν τα παιδιά μας είναι ένα κομμάτι του εαυτού μας, τα αφήνουμε σε έναν μη βιώσιμο κόσμο. Η παράσταση θα πραγματοποιηθεί στο Ηρώδειο, έναν εντυπωσιακό χώρο, με το κοινό να κάθεται μπροστά, δημιουργώντας μια σύνθεση εμβυθιστικής εμπειρίας 360 μοιρών. Το κοινό είναι χωρισμένο σε τρεις σφαίρες, σε αυτήν που ορίζεται από τον δακτύλιο που περιβάλλει την ορχήστρα, τον κεντρικό δακτύλιο που χωρίζει τα δύο διαζώματα, και τον ανώτερο δακτύλιο του ουράνιου θόλου ο οποίος θα φωτίσει το κοινό με ένα ηλιακό φωτοκύτταρο, όπως ο θεός Ήλιος με το φωτοστέφανό του από έντονες αποχρώσεις φωτεινών συναισθημάτων.

Για την όλη παραγωγή, έχει δημιουργηθεί ένα βίντεο που θα προβληθεί πάνω στην αρχαία πρόσοψη του Ηρωδείου. Μια αντίστιξη μεταξύ παρελθόντος και μέλλοντος. Ως στοιχείο κορύφωσης θα χρησιμοποιείται ένα μαύρο φως, σύμβολο της φυσικής καταστροφής με την οποία βρίσκεται αντιμέτωπη η ανθρωπότητα, το οποίο αφήνει ένα χνάρι από ραδιενεργό χρώμα. Τεχνητά δάση, τοίχοι από ολογράμματα και διαφύλαξη της χλωρίδας θα είναι ορισμένα από τα θέματα που θα χαρίσουν οπτική απόλαυση, μετατρέποντας το βίντεο σε ένα σενάριο που ενισχύει τη σκηνική αίσθηση».

Διευθύνει ο διεθνώς καταξιωμένος Έλληνας αρχιμουσικός Γιώργος Μπαλατσινός.

Στον ρόλο του τίτλου η διάσημη Ιταλίδα υψίφωνος Κάρμεν Τζανναττάζιο, η οποία έχει εμφανιστεί στα μεγαλύτερα λυρικά θέατρα του πλανήτη, όπως, μεταξύ άλλων, η Μετροπόλιταν της Νέας Υόρκης, η Βασιλική Όπερα του Λονδίνου, το Ρεάλ της Μαδρίτης, η Κρατική Όπερα του Μονάχου, η Όπερα του Παρισιού, η Σκάλα του Μιλάνου, η Κρατική Όπερα της Βιέννης κ.ά.

Στη δεύτερη διανομή τη Νόρμα ερμηνεύει η ανερχόμενη Αμερικανίδα υψίφωνος Μάρτζορι Όουενς, η οποία έχει ερμηνεύσει τον ρόλο με επιτυχία στην Εθνική Όπερα της Αγγλίας στο Λονδίνο. Μαζί τους καταξιωμένοι Έλληνες και ξένοι πρωταγωνιστές όπως, μεταξύ άλλων, οι Άρνολντ Ρουτκόφσκι, Ρέυμοντ Ατσέτο, Τάσος Αποστόλου, Τσέλια Κοστέα, Έλενα Κασσιάν κ.ά..