Η ερώτηση των επτά τρισεκατομμυρίων

Θα μπορούσε να είναι το γεφύρι της Άρτας αλλά σε πιο ακριβή εκδοχή. Οι συμβάσεις για την έρευνα και αξιοποίηση κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην Κρήτη και στη Δυτική Ελλάδα κατατέθηκαν στην Ελληνική Βουλή μετά από καθυστερήσεις ετών και έτσι, εκτός απροόπτου διότι στην Ελλάδα ζούμε, ξεκινά η πρώτη φάση για τον εντοπισμό και την εκμετάλλευση του αποθεμάτων φυσικού αερίου που εκτιμάται ότι υπάρχουν στον ελλαδικό χώρο.

Οι πολυετείς καθυστερήσεις, γραφειοκρατικές στην καλοπροαίρετη ερμηνεία, έχουν στοιχίσει στηn χώρα χρόνο, χρήμα και γεωπολιτικό κεφάλαιο. Η Ελλάδα σε σχέση με την Κύπρο, με όλα τα προβλήματα που έχει η δεύτερη, βρίσκεται πίσω μία ολόκληρη δεκαετία στην αξιοποίηση των υδρογονανθράκων. Οι θαλάσσιες περιοχές για τις οποίες κυρώνονται από τη Βουλή οι συμβάσεις είναι οι εξής: «Νοτιοδυτικά Κρήτης» και «Δυτικά Κρήτης», (είναι οι συμβατικές ονομασίες των περιοχών) οι οποίες κατοχυρώθηκαν στης κοινοπραξία της γαλλικής Total, με την αμερικανική ExxonMobil και τα Ελληνικά Πετρέλαια. «Ιόνιο» στη Δυτική Ελλάδα που παραχωρείται στην κοινοπραξία της ισπανικής Repsol με τα Ελληνικά Πετρέλαια και «Περιοχή 10 Ιόνιο Πέλαγος», στον κόλπο της Κυπαρισσίας, που παραχωρείται στα ΕΛΠΕ.

Σύμφωνα με το υπουργείο Ενέργειας με τις νέες συμβάσεις ο συνολικός αριθμός θαλασσίων και χερσαίων παραχωρήσεων ανέρχεται σε 13. Όπως ανακοινώθηκε, «η ερευνητική περίοδος και για τις δύο περιοχές είναι οκτώ χρόνια και η περίοδος εκμετάλλευσης (στην περίπτωση που ανακαλυφθούν εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα), 25 χρόνια». Ας δούμε τι σημαίνει αυτό σε αριθμούς και πως μεταφράζεται σε οικονομικά μεγέθη σύμφωνα με τα στοιχεία που δίνει η ίδια η κυβέρνηση: «Τα έσοδα του Δημοσίου σε περίπτωση ανακάλυψης υδρογονανθράκων, υπολογίζονται συνολικά σε 40 % του συνολικού οικονομικού οφέλους της επένδυσης, που προκύπτει ως εξής: 20 % φόρος εισοδήματος, συν 5 % περιφερειακός φόρος και το υπόλοιπα προκύπτει από την είσπραξη των δικαιωμάτων (royalties) τα οποία κλιμακώνονται ανάλογα με το μέγεθος της ανακάλυψης. Επιπλέον προβλέπονται στρεμματικές αποζημιώσεις, μπόνους υπογραφής, πρώτης παραγωγής, συμμετοχή των εταιριών στις δαπάνες για υποδομές και εκπαίδευση στελεχών του ΥΠΕΝ και της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων».

Σκέψεις και υποψίες

Προφανώς κάλλιο αργά παρά ποτέ που λέει ο λαός μας, αλλά αν οι διαδικασίες είχαν κινηθεί πιο γρήγορα, όλα τα παραπάνω περιγραφόμενα οφέλη θα μπορούσαν να είχαν προκύψει ίσως και μία δεκαετία νωρίτερα, όσο διάστημα δηλαδή η Ελλάδα βρίσκεται στη μέγγενη των Μνημονίων με τα γνωστά αποτελέσματα. Ο καθένας μπορεί να κάνει τις σκέψεις του. Εμένα πάλι μου έρχεται στο μυαλό μία συνέντευξη του καθηγητή κ. Αντώνη Φώσκολου, ο οποίος περιέγραφε λεπτομερώς ποιοι και πως, εντός κι εκτός Ελλάδας, υπονόμευσαν τις έρευνες και δυσχέραιναν τις διαδικασίες για την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων.

Και πάμε στο επόμενο βήμα. Είχαμε δημοσιεύσει σε προηγούμενο άρθρο τις εκτιμήσεις επιστημόνων για το πιθανό μέγεθος των κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο γενικά αλλά και ειδικότερα στον ελλαδικό και τον κυπριακό χώρο. Εκτιμήσεις οι οποίες δεν είναι αυθαίρετες αλλά βασίζονται στις σεισμικές έρευνες που έχουν ήδη γίνει στην περιοχή από τις εξειδικευμένες εταιρείες.

Όπως λένε, αν οι εκτιμήσεις επιβεβαιωθούν έστω και κατά το ήμισυ, τότε μπορεί να πρόκειται για κάποια από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα του πλανήτη ίσως και τα μεγαλύτερα. Αυτό καθιστά ακόμα πιο ύποπτη την κωλυσιεργία που προηγήθηκε και η οποία αν δεν υπήρχε ίσως η Ελλάδα να αντιμετώπιζε την κρίση με άλλες προϋποθέσεις. Θα πει κάποιος ότι αν η χώρα προχωρούσε στην αξιοποίηση των κοιτασμάτων με το κράτος -χοάνη που υπήρχε τότε και το οποίο εξαφάνιζε δισεκατομμύρια ως άλλη μαύρη τρύπα, ήμασταν ικανοί να χρεοκοπήσουμε έχοντας τα μεγαλύτερα κοιτάσματα στον κόσμο. Είναι μία άλλη κουβέντα.

Τώρα θα πρέπει να επικεντρώσουμε κυρίως σε δύο θέματα: Την Τουρκία, η οποία θέλει τα κοιτάσματα που δεν της ανήκουν και για τα οποία θα κάνει και πόλεμο αν χρειαστεί, και στους δανειστές οι οποίοι ίσως θεωρήσουν ότι τα κοιτάσματα – το ποσοστό του Δημοσίου – είναι «δικά» τους διότι το σύνολο της δημόσιας περιουσίας είναι υποθηκευμένο λόγω των δανείων. Η ερώτηση των επτά τρισεκατομμυρίων ευρώ: «Τα κοιτάσματα που θα ανακαλυφθούν, υπόκεινται στη δέσμευση η οποία διέπει την υπόλοιπη ελληνική περιουσία με βάση το αγγλικό δίκαιο και μετά την παραίτηση του ελληνικού κράτους από “την ασυλία εθνικής κυριαρχίας” την οποία αποδέχθηκε και υπέγραψε ως μέρος των δανειακών συμβάσεων;» Ε;