Γουόλτ Ντίσνεϊ: Αυτή ήταν η ζωή του ανθρώπου που έκανε τον κόσμο ένα απέραντο παραμύθι

Τελικά ποιος ήταν ο Γουόλτ Ντίσνεϊ; Ένας καλόκαρδος παραμυθάς με αγάπη για τα παιδιά ή ένας ρατσιστής και μισογύνης, όπως τον κατηγορούσαν πολλοί; Τα δύσκολα παιδικά χρόνια, το ξύλο απ’ τον πατέρα του και η ο θάνατος της μητέρας του που ποτέ δεν το συγχώρεσε στον εαυτό του. Σαν σήμερα το 1901 ο Αμερικανός καρτουνίστας, δημιουργός του Μίκυ Μάους και του Ντόναλντ Ντακ έρχεται στη ζωή.

“Έχει μια πλάκα να κάνεις το απίθανο”. Αυτή τη φράση είχε πει κάποτε ο Γουόλτ Ντίσνεϊ και ταιριάζει απόλυτα στη ζωή του. Ο Ντίσνεϊ έδωσε ζωή στη φαντασία, έφτιαξε κόσμους αξεπέραστους, αναγκάζοντας εκατομμύρια παιδιά – και όχι μόνο – να χάνονται μέσα σ’ αυτούς. Ο Ντίσνεϊ έδωσε εικόνα στα παραμύθια και γι’ αυτό θα μείνει στην αιωνιότητα.

Ο κορυφαίος παραμυθάς του 20ου αιώνα είδε για πρώτη φορά το φως της ημέρας στις 5 Δεκεμβρίου 1901 στο Σικάγο. Πέθανε στις 15 Δεκεβρίου 1966, χτυπημένος από καρκίνο. Η ζωή του ήταν γεμάτη. Γεμάτη παραμύθια, γεμάτη λεφτά, γεμάτη ιστορίες, γεμάτη τσιγάρα, γεμάτη καταχρήσεις. Και γεμάτη μυστήριο. Ένα μυστήριο που δεν έχει βρει απάντηση. Κι ένα ερώτημα που πλανάται ακόμα και σήμερα: ο Γουόλτ Ντίσνεϊ ήταν ένας υπέροχος παραμυθάς γεμάτος καλοσύνη ή ένας σκοτεινός πρίγκιπας; 

Τα πρώτα χρόνια

Μεγαλώνοντας, άλλαξε πολλά επαγγέλματα: βοηθούσε τον πατέρα του στο Κάνσας Σίτι να μοιράζει εφημερίδες, δούλεψε στο εργαστήρι ενός εμπορικού εικονογράφου, ήταν οδηγός ασθενοφόρου στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο. Ταξίδεψε στη Γαλλία για να προσφέρει βοήθειες σε χιλιάδες τραυματίες. Πάνω στο ασθενοφόρο που οδηγούσε είχε ζωγραφίσει τις πρώτες του φιγούρες.

Όταν επέστρεψε από τη Γαλλία, ασχολήθηκε με τη διαφήμιση φτιάχνοντας μια μικρή εταιρία, την Laugh – o – Grams, η οποία όμως χρεοκόπησε. Η αποτυχία του στον τομέα της διαφήμισης, στάθηκε η αφορμή για να φύγει, με μια βαλίτσα και 20 δολάρια, προς αναζήτηση νέας καριέρας στο Hollywood αυτή τη φορά.

Το 1923 αποφάσισε μαζί με τον έναν εκ των τριών αδελφών του (είχαν και μία αδελφή), τον Ρόι, να ιδρύσουν την Walt Disney Productions. Εκείνη η μέρα έμελλε να τον κάνει πλούσιο και γνωστό, αλλά και τον πιο μυστηριώδη άνθρωπο που εμφανίστηκε ποτέ στο Hollywood.

Ο Γουόλτ Ντίσνεϊ γύρισε συνολικά 600 ταινίες, κερδίζοντας συνολικά 22 Όσκαρ. Ο Γουόλτ Ντίσνεϊ γύρισε συνολικά 600 ταινίες, κερδίζοντας συνολικά 22 Όσκαρ. Μερικές από αυτές θα μείνουν στην ιστορία των κινουμένων σχεδίων, όπως η «Χιονάτη και οι 7 Νάνοι», η «Μπάμπι», «Η Λαίδη και ο αλήτης» και «Το βιβλίο της ζούγκλας».

Η σκοτεινή πλευρά του Ντίσνεϊ

Υπάρχει και η άλλη πλευρά του Γουόλτ Ντίσνεϊ. Πιο πεζή, περισσότερο “σκοτεινή” και με αρκετά μυστήρια και ερωτηματικά. Εκείνη που αναφέρει πως δεν λογάριαζε το παραμικρό κόστος αρκεί να έχτιζε την αυτοκρατορία του.

Έχει μείνει στην ιστορία η άδικη απόλυση, όπως έχει γραφεί ακόμη και από βιογράφους του Ντίσνεϊ, ενός κορυφαίου σχεδιαστή και στη συνέχεια η απάλειψη του ονόματός του από όλες τις ταινίες της Ντίσνεϊ. Γεγονός, που οδήγησε σε μεγάλη απεργία στο στούντιο το 1941. Ο Ντίσνεϊ υπήρξε από τους πιο πρόθυμους συνεργάτες της Επιτροπής Αντιαμερικανικών Ενεργειών του Μακάρθι. Επίσης, κατηγορήθηκε για μισογυνισμό και αντισημιτισμό, όπως και για την πρόσκληση στη Λένι Ρίφενσταλ, σκηνοθέτιδα και κινηματογραφίστρια του Χίτλερ, να επισκεφθεί το στούντιό του λίγο μετά τη Νύχτα των Κρυστάλλων.

Στις 24 Οκτωβρίου 1947 καταθέτει ενώπιον της Επιτροπής Αντιαμερικανικών Δραστηριοτήτων, καταδεικνύοντας ως κομμουνιστές καλλιτέχνες του Χόλλυγουντ για λογαριασμό του Edgar Hoover. Μυστικός πράκτορας και πληροφοριοδότης του FBI ήδη από το Νοέμβριο του 1940, ο Ντίσνεϊ αποδείχτηκε ακραίος αντισημίτης κι αντικομμουνιστής.

Κατηγορίες για ρατσιστική διάθεση

H αποκάλυψη έγινε με τη δημοσιοποίηση εγγράφων από τον Mark Eliot, συγγραφέα της βιογραφίας του Γουόλτ Ντίσνεϊ «Ηollywood’s Dark Prince», των οποίων η αυθεντικότητα εξακριβώθηκε. Ο Ντίσνεϊ εργαζόταν για λογαριασμό της Επιτροπής Αντιαμερικανικών Δραστηριοτήτων που διερευνούσε κατά πόσον «αντιαμερικανικές» ιδεολογίες είχαν παρεισφρύσει στους αμερικανικούς θεσμούς και ειδικότερα κατά πόσο κομμουνιστικές ιδέες είχαν διεισδύσει στον κινηματογράφο.

Με τη συνδρομή του αρκετοί καλλιτέχνες μπήκαν στη «μαύρη λίστα» της Επιτροπής και παρακολούθησαν την καριέρα τους να καταστρέφεται. Και μάλιστα το 1950 καταδικάστηκαν δέκα σεναριογράφοι και σκηνοθέτες για προσβολή προς το Κογκρέσο, επειδή τρία χρόνια νωρίτερα είχαν αρνηθεί να εμφανιστούν ενώπιον της Επιτροπής, επικαλούμενοι το συνταγματικό δικαίωμα της ελεύθερης γνώμης.

Ο μεγάλος δημιουργός αντιτάχθηκε στις απεργίες του 1941, θεωρώντας ότι τις υποκινούσε κομμουνιστικός δάκτυλος, και κατηγόρησε αριστερούς συνεργάτες του ότι προσπάθησαν να χρησιμοποιήσουν τον Μickey για να περάσουν «την κομμουνιστική τους προπαγάνδα». Σύμφωνα με τον Mark Eliot, οι εργαζόμενοι αυτοί δεν βρήκαν ξανά δουλειά σε αυτήν την βιομηχανία.

Ο Ντίσνεϊ περιγράφεται επίσης ως ο εργοδότης που μπορούσε να απολύσει έναν Εβραίο υπάλληλό του μόνο και μόνο επειδή είχε μεγάλη μύτη, μία ρατσιστική διάθεση την οποία περιγράφει κι ο μοναδικός έγχρωμος εργαζόμενός του ως προσωπικός του λούστρος για 25 χρόνια.

Ο «σκοτεινός πρίγκιπας» της γιγαντιαίας βιομηχανίας διετέλεσε κατάσκοπος της επιτροπής για 25 χρόνια, από το 1940 έως το τέλος της ζωής του.

Τα σκληρά παιδικά χρόνια, το ξύλο απ’ τον πατέρα του και η αγάπη για τα παιδιά

Η ανεξάντλητη αισιοδοξία του -όταν ο Γουόλτ πήγε στο Χόλιγουντ στα 22 του, ο αδελφός του, Ρόι, περιέγραψε την κατάστασή του σαν «μολυσματική αρρώστια»- είχε οικοδομηθεί πάνω σε μια σκληρή παιδική ηλικία.

Ο πατέρας του, Ιλάιας, τον έδερνε σχεδόν καθημερινά και, όταν μετακόμισαν από μια ειδυλλιακή αγροτική περιοχή στο Κάνσας Σίτι, ο μικρός Γουόλτ βοηθούσε πριν και μετά το σχολείο τον μπαμπά του στη δουλειά που είχε αναλάβει, να μοιράζει εφημερίδες. Αργότερα, παράτησε στη μέση το γυμνάσιο και δούλεψε στο εργαστήρι ενός εμπορικού εικονογράφου, όπου απέκτησε τις πρώτες σχεδιαστικές δεξιότητες.

Παρά την εργασιομανία του και τις όχι και τόσο ευχάριστες παιδικές αναμνήσεις, ήθελε ν’ αποκτήσει πολλά παιδιά. Ωστόσο, τον καιρό που έδινε ζωή στα πλάσματα της φαντασίας του, η γυναίκα του είχε τρεις αποβολές που την έκαναν ράκος. Τελικά απέκτησαν μια κόρη και υιοθέτησαν άλλη μία.

Όλες οι πριγκίπισσες της Disney είναι ορφανές και ο λόγος είναι η μητέρα του Γουόλτ

Τι κοινό έχει η Άριελ, η Σταχτοπούτα, η Μπελ, η Χιονάτη και η Γιασμίν; Και οι πέντε δεν έχουν μητέρες.

Ποιος ήταν ο πραγματικός λόγος που οι πριγκίπισσες του Ντίσνεϊ δεν είχαν ποτέ τους ένα μητρικό πρότυπο; Κατά καιρούς έχει ακουστεί πως ο μεγάλος δημιουργός ήθελε οι ηρωίδες του να είναι ορφανές προκειμένου να γίνονται πιο συμπαθείς στο κοινό, ιδιαιτέρως στις γυναίκες και στα μικρά παιδιά. Όμως δεν είναι αυτός ο λόγος που οι πριγκίπισσες ήταν ορφανές…

Ο Γουόλτ Ντίσνεϊ είχε πολύ κακές αναμνήσεις από την μητέρα του και γι αυτό τον λόγο ήθελε οι ηρωίδες του να έχουν μόνο πατέρα ή μητριά. Το παράξενο της υπόθεσης είναι ότι οι σχέσεις με την μητέρα του ήταν καλές και εκείνη πέθανε σε μεγάλη ηλικία. Ο Ντίσνεϊ όμως θεωρούσε τον εαυτό του υπεύθυνο για τον θάνατο της και έτσι δεν ήθελε να την θυμάται καθόλου επειδή υπέφερε από τύψεις.

Συγκεκριμένα, όταν άρχισε να πλουτίζει, αποφάσισε να αγοράσει ένα σπιτι στους γονείς του. Κάποια μέρα, κάλεσε τους συνεργάτες του να φτιάξουν το φούρνο των γονιών του που είχε χαλάσει. Μετά από λίγες μέρες, μία διαρροή αερίου, κόστισε δυστυχώς τη ζωή της μητέρας του, κάτι που ο ίδιος δε συγχώρησε ποτέ στον εαυτό του. Και μπορεί ο Ντίσνεϊ να πέθανε την δεκαετία του ’60, αλλά μέχρι και σήμερα οι πριγκίπισσες δεν έχουν μητέρα, ίσως επειδή αποδείχτηκε επιτυχημένη η συνταγή.

Τελικά… πέθανε ή όχι ο Γουόλτ Ντίσνεϊ

Το 1966, σε ηλικία 65 ετών, χτυπήθηκε από καρκίνο των πνευμόνων. Στις 15 Δεκεμβρίου του ίδιου έτους, στο νοσοκομείο St Joseph ακριβώς απέναντι από το studio του, άφησε την τελευταία του πνοή.

Λίγο πριν τα μεσάνυχτα, ζήτησε από μία νοσοκόμα να ανασηκώσει ελαφρώς το κρεβάτι του ώστε να μπορεί να βλέπει από το παράθυρο το studio του.. το πρωί τον βρήκανε νεκρό.

Υπάρχει κι ένας μύθος για τον “θείο Γουόλτ”. Σύμφωνα, με τον αστικό αυτό μύθο, ο Ντίσνεϊ δεν «έχει πεθάνει», αλλά τον έχουν «καταψύξει σε μια κλινική» και ότι τάχα θα το ξεπαγώσουν, όταν βρεθεί «το φάρμακο της ασθένειας του».

Υποτίθεται ότι έχει αφήσει πολλά χρήματα για τη συντήρηση του στην κατάψυξη. Μάλιστα, σε αυτή την “κλινική” (ποτέ δεν αναφέρεται επωνυμία ή διεύθυνση) βρίσκονται και άλλοι πολλοί εκατομμυριούχοι.

Πολλοί λένε ότι είναι θαμμένος κάτω από το τρενάκι των Πειρατών της Καραϊβικής στην Disneyland της Καλιφόρνια. Δύο βιογραφίες του διέδωσαν αυτή τη φήμη που διατηρείται μέχρι σήμερα.

Βέβαια, δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι ο Ντίσνεϊ όντως ενδιαφερόταν για την κρυογενετική επιστήμη, τόσο δημοφιλές αντικείμενο τη δεκαετία του ’50 και του ’60.

Το έργο του συνεχίζει η εταιρεία «Disney», που ίδρυσε το 1923 μαζί με τον αδελφό του Ρόι. Πρόκειται για ένα γίγαντα, πλέον, στον τομέα της ψυχαγωγίας, με τζίρο 35 δισεκατομμυρίων δολαρίων (2006), προσωπικό 133.000 υπαλλήλων και σημαντικές επιτυχίες, όπως «Η μικρή Γοργόνα», «Toy Story», «Μουλάν», «Ο βασιλιάς των Λιονταριών» και οι «Πειρατές της Καραϊβικής», η πρώτη ακατάλληλη ταινία (Κ-13) στην ιστορία της Disney.