Brexit time

Ο κόσμος στον οποίο γεννήθηκα έχει ήδη αλλάξει δυο φορές, τουλάχιστον. Τις δυο πρώτες δεκαετίες της ζωής μου υπήρχε Ανατολή και Δύση. Ποιος αλήθεια θυμάται την Κομεκόν; Ίσως σε ορισμένους κάτι να λέει το Σύμφωνο της Βαρσοβίας, το αντίπαλο δέος του ΝΑΤΟ. Αλλά το Συμβούλιο Οικονομικής Αλληλοβοήθειας, είμαι βέβαιος πως το θυμούνται ελάχιστοι. Από τη διπολική εποχή περάσαμε στην μονοκρατορία των ΗΠΑ. Με την ΕΕ να αναπτύσσεται σταθερά.

Ακόμη και όταν νέες δυνάμεις, όπως η Κίνα και η Ινδία σήκωναν σταδιακά το ανάστημά τους στην μοναδική πλέον υπερδύναμη. Ούτε τριάντα χρόνια μετά την πτώση του Ανατολικού Μπλοκ πολλοί αναλυτές μιλούν ήδη για έναν πολυπολικό κόσμο. Και η ηττημένη του Ψυχρού Πολέμου, η Ρωσία, έχει επανέλθει στα πράγματα διεκδικώντας το αυτοκρατορικό της παρελθόν, με μία δόση νοσταλγίας και για ορισμένα επιτεύγματα της σοβιετικής εποχής. Και η ΕΕ δεν είναι πλέον η θετική σταθερά που γνώριζα. Από την αποτυχημένη διεύρυνση της περιόδου 2002 – 2004 η ΕΕ έχει αρχίσει να οπισθοχωρεί. Από τη συζήτηση για κοινή άμυνα και κοινή εξωτερική πολιτική, την περίφημη εμβάθυνση, φθάσαμε να αποχαιρετούμε την Μεγάλη Βρετανία.

Σε λίγες ώρες οι Βρετανοί πολίτες ψηφίζουν και όλα δείχνουν πως ο κ. Τζόνσον θα κερδίσει και θα ολοκληρώσει την αποχώρηση.

Η ΕΕ θα χάσει μια πρωταγωνιστική δύναμη, έστω και η σχέση του Ηνωμένου Βασιλείου με τις Βρυξέλλες ήταν πάντα δύσκολη. Ένα διαζύγιο, όμως, είναι πάντα ένα διαζύγιο. Ένα βήμα παραπάνω σε κάθε δύσκολη σχέση που ανεβαίνει πλέον στην κατηγορία των αποτυχημένων. Οι αιτίες είναι πολλές, όπως άπειρα είναι και τα γιατί. Ή αν κάτι θα μπορούσε να είχε γίνει αλλιώς.

Η διεύρυνση που αποφασίστηκε στη Στοά του Αττάλου στην Αθήνα μπορεί να προσέφερε στην Κύπρο της προστατευτική αγκαλιά της ΕΕ, αλλά σταδιακά την έκανε λιγότερο… ζεστή. Τα μπαϊράκια των χωρών του πρώην Ανατολικού Μπλοκ, που… ύψωσαν τείχη στην μεταναστευτική κρίση, είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Έβγαλαν την ουρά τους απέξω και έμεινε η Ελλάδα να προσπαθεί να συνεννοηθεί με το Βερολίνο και το Παρίσι.

Το νέο πολυπολικό κόσμο δείχνει μέχρι στιγμής να τον αντιλαμβάνεται καλύτερα η πολιτική τάξη της Τουρκίας.

Έχει και το πλεονέκτημα της εμπειρίας του κ. Ερντογάν. Έχει και το μέγεθος για να επιδιώξει να είναι μία από τις νέες μεγάλες δυνάμεις. Αυτό που ίσως δείχνει να μην έχει υπολογίσει σωστά ο πρόεδρος της Τουρκίας είναι πως δεν μπορείς να γίνεις μεγάλος καυγαδίζοντας με όλους τους γείτονες. Με το Ιράκ, με τη Συρία, με το Ισραήλ, με την Κύπρο, με την Ελλάδα κοκ.

Η ισορροπία μεταξύ Μόσχας και Ουάσιγκτον δε μπορεί να προσφέρει για πάντα τα οφέλη που έδωσε στην ηγεσία της γειτονικής χώρας την περίοδο της αστάθειας από τη λεγόμενη Αραβική Άνοιξη που οδήγησε στη δημιουργία του ISIS. Συν το γεγονός ότι ο πλανήτης βαδίζει με γοργά βήματα στην εποχή της απεξάρτησης από τον άνθρακα, γεγονός που θα καταστήσει τους πόρους της ΝΑ Μεσογείου ιστορική υπόθεση. Ο κόσμος αλλάζει ξανά και όποιος τον κατανοήσει καλύτερα θα κερδίσει και την καλύτερη θέση. Για τους υπόλοιπους θα υπάρχουν πάντα οι «κερκίδες» και τα… μουσεία βεβαίως.