Κορωνοϊός κλινικές δοκιμές: Εντατικοί ρυθμοί να βρεθεί θεραπεία κατά του φονικού ιού

Κορωνοϊός κλινικές δοκιμές: Η Κίνα έχει ήδη ξεκινήσει ή ετοιμάζει ταυτόχρονα περισσότερες από 80 κλινικές δοκιμές διαφόρων πιθανών θεραπειών για το νέο κορωνοϊό SARS-COV-2 που προκαλεί τη νόσο COVID-19. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει ούτε εμβόλιο, ούτε αντιικό φάρμακο για τη νέα νόσο, όμως οι επιστήμονες στη Δύση, αν και κατανοούν την αγωνιώδη προσπάθεια της Κίνας, προειδοποιούν ότι μόνο προσεκτικά πραγματοποιημένες κλινικές δοκιμές μπορούν να βγάλουν αξιόπιστα αποτελέσματα για το ποια φάρμακα μπορεί όντως να «δουλέψουν».

Η ινδικής καταγωγής επικεφαλής επιστήμονας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) Σουμίγια Σουαμινατάν δήλωσε ότι ετοιμάζει ένα πρωτόκολλο κλινικών δοκιμών που θα πρέπει να ακολουθείται από όλες τις επιστημονικές ομάδες ανά τον κόσμο, οι οποίες αναζητούν θεραπείες για το νέο ιό.  Αν, όπως ανέφερε, οι κινεζικές κλινικές δοκιμές, που η κάθε μία περιλαμβάνει έως 600 ανθρώπους, δεν κολουθεί αυστηρές προδιαγραφές, όπως οι ομάδες ελέγχου (υγιών ατόμων) παράλληλα με εκείνες των ασθενών, ούτε γίνεται τυχαία επιλογή ανθρώπων (τυχαιοποίηση), τότε οι προσπάθειες της Κίνας -ή όποιας άλλης χώρας- θα είναι μάταιες.

Ο ΠΟΥ συνεργάζεται με τους Κινέζους επιστήμονες για να τεθούν οι αναγκαίες προδιαγραφές, ώστε π.χ. τα στάδια ανάκαμψης ή επιδείνωσης ενός ασθενούς να καταγράφονται ενιαία, άσχετα με τη θεραπεία που δοκιμάζεται.

Ανάμεσα στα φάρμακα που η Κίνα δοκιμάζει για το νέο ιό, είναι ένας συνδυασμός δύο φαρμάκων για τον ιό HIV του AIDS (των Lopinavir και Ritonavir), καθώς και ένα πειραματικό αντιικό φάρμακο (Remdesivir), σύμφωνα με το “Nature“. Τα δύο φάρμακα κατά του HIV μπλοκάρουν ένζυμα που χρειάζεται ο ιός για να αναπαραχθεί και ελπίζεται ότι κάτι ανάλογο θα συμβεί με το νέο κορωνοϊό. Σε ζώα που δοκιμάσθηκαν ήδη, μείωσαν τα επίπεδα των παλαιότερων συγγενικών κοροναϊών που προκαλούν τις ασθένειες SARS και MERS. Από την άλλη, το Remdesivir, που αναπτύχθηκε από την αμερικανική εταιρεία βιοτεχνολογίας Gilead, είχε επίσης κάποια επιτυχία εναντίον των κοροναϊών στα ζώα. Τον Ιανουάριο ανακοινώθηκε ότι ένας ασθενής στις ΗΠΑ επιβίωσε από τη νόσο COVID-19 μετά τη θεραπεία του με το εν λόγω φάρμακο.

Μέσα στο Φεβρουάριο η Κίνα ξεκίνησε δύο ελεγχόμενες με ψευδοφάρμακο (πλασίμπο) κλινικές δοκιμές του Remdesivir σε 760 άτομα. Τα αποτελέσματα της μελέτης αναμένονται έως το τέλος Απριλίου και το φάρμακο μπορεί να εγκριθεί από τις κινεζικές αρχές το Μάιο, σύμφωνα με τον ιολόγο Σίμπο Τζιανγκ του Πανεπιστημίου Φουντάν της Σαγκάης, αν και όπως είπε, «η επιδημία μπορεί να έχει σταματήσει έως τότε». Παράλληλα, η Κίνα ξεκίνησε μερικές κλινικές δοκιμές της χλωροκίνης, ενός φαρμάκου για την ελονοσία, το οποίο κατέστρεψε τα κύτταρα του νέου ιού SARS-CoV-2 σε εργαστηριακές καλλιέργειες. Ακόμη, η χώρα μελετά κατά πόσο τα στεροειδή μειώνουν τη φλεγμονή στους ασθενείς με σοβαρή COVID-19.

Μια άλλη κλινική δοκιμή σε 300 άτομα θα ελέγξει κατά πόσο ο ορός αίματος από ασθενείς που επιβίωσαν από τον κορωνοϊό, μπορεί να ενισχύσει τα αντισώματα σε νέους ασθενείς. Στο παρελθόν η μέθοδος είχε περιορισμένη αποτελεσματικότητα σε άλλους ιούς, όπως της γρίπης.

Πάντως, οι κινεζικές αρχές παρότρυναν τους πολίτες της χώρας, που ανέκαμψαν μετά τη λοίμωξη από το νέο ιό, να δωρίσουν πλάσμα αίματος, επειδή αυτό μπορεί να περιέχει πολύτιμες πρωτεΐνες. Η κινεζική κρατική εταιρεία βιοτεχνολογίας China National Biotec Group ανακοίνωσε ότι αντισώματα από πλάσμα αίματος ασθενών βοήθησαν στη θεραπεία δέκα ασθενών σε κρίσιμη κατάσταση, μειώνοντας τη φλεγμονή τους σε 12 έως 24 ώρες. Γιατροί στη Δύση εμφανίζονται επιφυλακτικοί μήπως η θεραπεία -που δεν ακολούθησε τη συνήθη διαδικασία της κλινικής δοκιμής με τη δικαιολογία της επείγουσας κατάστασης- έχει ανεπιθύμητες παρενέργειες. Επίσης, η Κίνα έχει στα «σκαριά» δύο κλινικές δοκιμές βλαστικών κυττάρων. Στη μία 28 άνθρωποι θα λάβουν βλαστοκύτταρα από αίμα εμμήνου ρύσης. Μέχρι σήμερα υπάρχουν ελάχιστες ενδείξεις πάντως πως τα βλαστοκύτταρα μπορούν να «καθαρίσουν» τους κοροναϊούς από το σώμα.

Τέλος, περίπου 15 κλινικές δοκιμές, σε πάνω από 2.000 ανθρώπους συνολικά, αφορούν διάφορες παραδοσιακές κινεζικές ουσίες, όπως ένα βότανο (σουανγκγκουανγκλιάν), που περιέχει εκχύλισμα από ένα αποξηραμένο φρούτο (λιαντσιάο), το οποίο χρησιμοποιείται στην Κίνα για τη θεραπεία των λοιμώξεων για περισσότερα από 2.000 χρόνια. Δυστυχώς στην τελευταία αυτή περίπτωση δεν θα γίνει σύγκριση με πλασίμπο, παρόλο που ο ΠΟΥ -ο οποίος πέρυσι αναγνώρισε επίσημα την κινεζική παραδοσιακή ιατρική ως εναλλακτική ιατρική- προσπαθεί να πείσει τους Κινέζους ερευνητές να εφαρμόζουν τις ίδιες προδιαγραφές και στις κλινικές δοκιμές με παραδοσιακά φάρμακα.