Πανδημία ο κορωνοϊός – Αυτές είναι παγκοσμίως οι ιστορικές πανδημίες

Δεν είναι η πρώτη φορά στην ιστορία που ένας ιός καταλήγει σε πανδημία. Οι πιο γνωστές είναι του AIDS και η πιο πρόσφατη του 2009 με τον ιό H1NI1.

Πανδημία έχει χαρακτηρίσει εδώ και κάποια 24ωρα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, τον νέο κοιρωνοϊό SARS-CoV-2 ο οποίος προκαλεί τη φονική νόσο Covid-19. Σε δηλώσεις του ο επικεφαλής του οργανισμού Τεντρός Αντχανόμ επισήμανε ότι: “Ο ΠΟΥ αξιολογεί την κατάσταση όλο το εικοσιτετράωρο και ανησυχούμε βαθύτατα τόσο για τα επίπεδα διάδοσης όσο και για τα ανησυχητικά επίπεδα αδράνειας. Ως εκ τούτου, κάναμε την εκτίμηση ότι ο Covid-19 μπορεί να χαρακτηριστεί ως πανδημία».

Ο ίδιος σημείωσε πως κάθε τομέας και κάθε άτομο πρέπει να συμμετέχει στην καταπολέμηση του νέου κορωνοϊού. Ο ΠΟΥ κάλεσε όλες τις χώρες να ενεργοποιήσουν και να διευρύνουν τους μηχανισμούς αντιμετώπισης έκτακτων περιστατικών. Προειδοποίησε, δε, πως το Ιράν και η Ιταλία βρίσκονται αυτή τη στιγμή στη χειρότερη θέση σε ό,τι αφορά την εξάπλωση του κορωνοϊού, ωστόσο προειδοποίησε πως και άλλες χώρες ενδέχεται να βρεθούν σε δεινή θέση.

Η λέξη πανδημία προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις παν (όλος) και δήμος (πληθυσμός). Είναι μια επιδημία λοιμωδών ασθενειών που εξαπλώνεται με πολύ γρήγορους ρυθμούς σε μια μεγάλη περιοχή και απειλεί το σύνολο του πληθυσμού. Μια επιδημική ασθένεια που παραμένει σταθερή όσον αφορά τον αριθμό ανθρώπων που αρρωσταίνουν δεν θεωρείται πανδημία. Επιπλέον, οι πανδημίες γρίπης γενικά δεν αποτελούν την επανεμφανιζόμενη εποχική γρίπη.

Στην παγκόσμια ιστορία έχουν παρατηρηθεί πολλές πανδημίες, όπως ευλογιάς, φυματίωσης και πανώλης.  Από τις πιο γνωστές πανδημίες είναι εκείνη του HIV και πρόκειται για τον ιό της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας , γνωστός συντομογραφικά ως HIV, είναι ο ιός που προκαλεί τη νόσο AIDS. Η εξάπλωση του HIV έχει πάρει το χαρακτήρα πανδημίας, καθώς έχουν πεθάνει από AIDS περίπου 30 εκατομμύρια άτομα, ενώ άλλα 34 υπολογίζεται ότι είναι φορείς. Το μεγαλύτερο πλήγμα έχει δεχτεί η Υποσαχάρια Αφρική, όπου σε ορισμένες χώρες το προσδόκιμο ζωής έχει υποχωρήσει πολύ πιο κάτω από την προ-HIV εποχή.

Επίσης πανδημία είχε χαρακτηριστεί η γρίπη του 2009. Η πανδημία γρίπης του 2009 ήταν μια πανδημία της γρίπης H1N1, που προκαλείται από τον ιό H1N1 και μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο. Πρόκειται για μια μετάλλαξη της γρίπης με γενετικό υλικό από τέσσερις προϋπάρχουσες μορφές του ιού: δύο από τη γρίπη των χοίρων (ένα από Βόρεια Αμερική και ένα από Ευρασία), ένα από τη γρίπη των πτηνών, και ένα από την ανθρώπινη κοινή γρίπη.

Πιστεύεται πως η επιδημία ξεκίνησε το Μάρτιο του 2009 στο Μεξικό. Στις 29 Απριλίου 2009 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανακοίνωσε πως ο ιός και η μέχρι τότε πορεία του κάλυπτε τις προϋποθέσεις για τη Φάση 5 στην κλίμακα συναγερμού του Οργανισμού, που σημαίνε ότι ο ιός μεταδίδεται από χώρα σε χώρα. Το επόμενο και ανώτερο επίπεδο συναγερμού ήταν η Φάση 6, που σημαίνει ότι η επιδημία της ασθένειας έχει μεταβληθεί σε πανδημία.

Στις 9 Ιουνίου του 2009, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανέφερε ότι ο κόσμος είναι πολύ πολύ κοντά σε μια πανδημία του ιού της νέας γρίπης Α (Η1Ν1), αφού ο ιός είχε προσβάλει περισσότερα από 26 χιλιάδες άτομα σε 34 χώρες. Στις 11 Ιουνίου του 2009, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, ανακοίνωσε ότι ανεβάζει το επίπεδο συναγερμού στη Φάση 6.

Στις 16 Ιουλίου ο ΠΟΥ ανακοίνωσε ότι σταματά την καταγραφή αριθμού κρουσμάτων ανά χώρα, καθώς η έκταση της πανδημίας είναι τέτοια ώστε η επιβεβαίωσή τους να απασχολεί το σύνολο σχεδόν των ιατρικών εργαστηρίων κάθε χώρας. Η Ολλανδία ανακοίνωσε στις 28 Δεκεμβρίου 2009 ότι τελείωσε η επιδημία της γρίπης Η1Ν1 στη χώρα αυτή.

Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, τουλάχιστον 12.220 άνθρωποι στον πλανήτη είχαν πεθάνει από τη νέα γρίπη, από την έναρξη της πανδημίας τον Απρίλιο του 2009 ως το Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου. Ο ίδιος οργανισμός ανακοίνωσε στις 11 Ιουνίου 2010 ότι η πανδημία γρίπης είχε λιγότερα θύματα από την κοινή γρίπη. Ειδικότερα, από την πανδημία του 2009 πέθαναν σε όλο τον κόσμο 18.156 πολίτες, τη στιγμή που οι θάνατοι από την εποχική γρίπη κυμαίνονται από 250.000- 500.000 παγκοσμίως. Επίσημα η πανδημία έληξε στις 10 Αυγούστου 2010. Μέχρι εκείνη την ημέρα οι θάνατοι υπολογίζονταν γύρω στους 18.500.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει δημιουργήσει μια εξαβάθμια κατάταξη που περιγράφει τη διαδικασία με την οποία ένας νέος ιός γρίπης κινείται από τις πρώτες λοιμώξεις στον άνθρωπο σε μια πανδημία. Η πανδημία ξεκινά με την μόλυνση ζώων από τον ιό, με λίγες περιπτώσεις στις οποίες τα ζώα μολύνουν ανθρώπους και στη συνέχεια φτάνει σε ένα στάδιο στο οποίο ο ιός αρχίζει να εξαπλώνεται από άνθρωπο σε άνθρωπο και τελειώνει με μια πανδημία, όταν λοιμώξεις από τον νέο ιό έχουν εξαπλωθεί σε όλο τον κόσμο.

Ιστορικές πανδημίες περιλαμβάνουν:

• Λοιμός των Αθηνών (430 π.Χ.) όταν τυφοειδής πυρετός σκότωσε τα 2/3 του πληθυσμού της Αθήνας σε τέσσερα χρόνια.
• Μαύρη πανώλη, στο 14ο αιώνα. Υπολογίζεται ότι οι νεκροί έφτασαν τα 75 εκατομμύρια. Η ασθένεια προήλθε από την Ασία και μέσω της Μεσογείου διαδόθηκε στην Ευρώπη.
• Πανδημίες χολέρας κατά τον 19ο αιώνα προκάλεσαν το θάνατο δεκάδων εκατομμυρίων ανθρώπων.
• Πανδημίες γρίπης, όπως η Ισπανική γρίπη (1918-1920), η οποία προκάλεσε 50 εκατομμύρια νεκρούς τους πρώτους έξι μήνες.