Το τελευταίο γκάζι του Αϊρτον Σένα

26 χρόνια από τον καταραμένο αγώνα στην πίστα της Ίμολα, στο Γκραν Πρι του Σαν Μαρίνο.

Ακόμη και σήμερα 26 χρόνια μετά το θάνατό του, το πρόσωπο του Αϊρτον Σένα “υπάρχει” σε διαφημιστικές καμπάνιες εταιρειών της Βραζιλίας αποδεικνύοντας πως ο άνθρωπος αυτός είχε στιγματίσει όσο κανείς άλλος τη ζωή εκατομμυρίων άλλων και όχι μόνο της πατρίδας του της Βραζιλίας. Λένε ότι αν ο θεός κράτησε ποτέ τιμόνι, τότε ήταν σίγουρα ο Άιρτον Σένα και από την Πρωτομαγιά του 1994 έκανε την Formula 1 φτωχότερη.

Το κλίμα ήταν ήδη βαρύ την Πρωτομαγιά του 1994 από τον θάνατο του αυστριακού, Ρολάντ Ρατζενμπέργκερ, ο οποίος την προηγούμενη μέρα, κατά τη διάρκεια των δοκιμαστικών, έχασε τον έλεγχο και έριξε το μονοθέσιο του, της Simtek, στις προστατευτικές μπαριέρες. Αυτό δεν ήταν, όμως, το μοναδικό τραγικό περιστατικό, καθώς ο Ρούμπενς Μπαρικέλο νοσηλευόταν τη μέρα του αγώνα σε κρίσιμη κατάσταση, μετά από ατύχημα που είχε με την Jordan.

Λίγο πριν την εκκίνηση οι ουρανοί άνοιξαν, με αποτέλεσμα να καθυστερήσει η εκκίνηση. Εκεί συγκρούστηκε ο Λαμί με τον Λέτο, με αποτέλεσμα να τραυματιστούν πέντε θεατές από τα λάστιχα που εκτοξεύτηκαν. Οι οιωνοί μόνο καλοί δεν ήταν για τη συνέχεια.

Στον έβδομο γύρο ο Σένα έχασε τον έλεγχο (το μονοθέσιο δεν έστριψε ποτε) και καρφώθηκε στον τοίχο της στροφής Ταμπουρέλο. Όσοι παρακολουθούσαν τότε τον αγώνα από κοντά ή από τους τηλεοπτικούς τους δέκτες, η ανάσα τους κόπηκε για δευτερόλεπτα. Όλοι περίμεναν να τον δουν να κουνάει κάποιο μέλος του σώματός του. Μάταια. Αυτό δεν έγινε ούτε όταν μπήκαν οι τραυματιοφορείς για να τον ανασύρουν από τα συντρίμμια.

Ο Σένα μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο της πόλης και δύο ώρες αργότερα ανακοινώθηκε ο θάνατός του. Όλο αυτό το διάστημα φάνηκε αιώνας για τους φίλους των μηχανοκίνητων σπορ, καθώς οι ειδήσεις για την κατάστασή του διαδέχονταν η μια την άλλη, χωρίς ωστόσο να υπάρχει διασταύρωση.

Η σωρός του μεταφέρθηκε στο αεροδρόμιο της Μπολόνια, όπου αποδόθηκαν στρατιωτικές τιμές και από εκεί για το Παρίσι, όπου αναχώρησε για το Σάο Πάολο. Οι σκηνές που εξελίχθηκαν στην πατρίδα του ήταν τραγικές. Όλοι, σε κάθε γωνία, σε κάθε δρόμο έκλαιγαν για τον άνθρωπο που τους έκανε να αισθάνονται υπερήφανοι για την καταγωγή τους. Ολόκληρος ο λαός θρηνούσε. Μερικούς μήνες αργότερα, οι ποδοσφαιριστές της Εθνικής Βραζιλίας κατέκτησαν το Μουντιάλ στις ΗΠΑ και μετά το τέλος του τελικού σήκωσαν ένα πανό, με το οποίο του αφιέρωναν το τρόπαιο.

Είπαν γι’ αυτόν

• Νίκι Λάουντα: «Ήταν ο καλύτερος οδηγός όλων των εποχών».
• Ρον Ντένις: «Ο Άιρτον Σένα ήταν απίστευτος οδηγός. Οι ικανότητές του και το κουράγιο του θ’ αποτελούν παρακαταθήκη για τους υπόλοιπους οδηγούς μετά απ’ αυτόν».
• Ρούμπενς Μπαρικέλο: «Αφιερώνω την εμφάνισή μου (σ.σ. στην Ίμολα, το 1999, όπου κατέκτησε την τρίτη θέση) στον Άιρτον Σένα. Εδώ είναι το μέρος που η ζωή μου άλλαξε.
• Άλεν Προστ (1989): «Ο Άιρτον Σένα έχει ένα μικρό πρόβλημα. Νομίζει ότι είναι αθάνατος επειδή πιστεύει στον Θεό. Νομίζω ότι είναι επικίνδυνος για τους άλλους οδηγούς».
• Άλεν Προστ: «Είμαι υπερήφανος που τον αντιμετώπισα. Σε επαγγελματικό επίπεδο ήταν ο μοναδικός οδηγός που σεβάστηκα. Στη μνήμη του Άιρτον δεν θα οδηγήσω ξανά μονοθέσιο της Formula 1».

Η ζωή του

O Άιρτον Σένα Ντα Σίλβα, όπως ήταν το πλήρες όνομα του, γεννήθηκε στις 21 Μαρτίου 1960 στο Σάο Πάολο της Βραζιλίας. Μια χώρα κατεξοχήν ποδοσφαιρική αλλά εκείνος επέλεξε το δεύτερο πιο αγαπητό άθλημα, την μηχανοκίνητη ταχύτητα και πιο συγκεκριμένα το άθλημα της F1. Από μικρός άλλωστε είχε δείξει την κλάση του. Ο πατέρας του τον στήριζε από τότε καθώς ήταν και ο ίδιος λάτρης των αγώνων ταχύτητας.

Το πρώτο του αγωνιστικό καρτ το απέκτησε σε ηλικία 10 ετών και με αυτό συμμετείχε για πρώτη φορά σε τοπικούς αγώνες καρτ μετά από τρία χρόνια, καθώς τότε ήταν πολύ μικρός για να συμμετάσχει. Σ` εκείνον τον αγώνα έτρεχαν πολύ ταλαντούχοι και μεγαλύτεροι από αυτόν οδηγοί, όμως ο Σένα κέρδισε το πρωτάθλημα και μαζί και τις εντυπώσεις.

Το 1977 σε ηλικία 17 ετών ήρθε πλέον η ώρα να πάρει μέρος στο πρωτάθλημα καρτ Νοτίου Αμερικής. Εκεί εντυπωσίασε, καθώς κέρδισε στους αγώνες. Το 1978 και το 1980 πήρε μέρος και στο παγκόσμιο πρωτάθλημα καρτ, όμως σε αυτό κατετάγη δεύτερος. Παρότι δεν κέρδισε δύο συνεχόμενες φορές τον παγκόσμιο τίτλο, αποφάσισε να κάνει το μεγάλο βήμα και να αλλάξει κατηγορία.

Έτσι, το 1981 έφυγε από την Βραζιλία για την Ευρώπη και συγκεκριμένα για την Αγγλία. Εκεί πήρε μέρος στο πρωτάθλημα Formula Ford 1600, το οποίο και κατέκτησε. Εκείνη την περίοδο πήρε το όνομα Da Silva, δηλαδή το μητρικό του, κάτι πολύ συνηθισμένο στην Βραζιλία.

Το 1982 κέρδισε και την Βρετανική και την ευρωπαϊκή Formula Ford 2000. Την επόμενη χρονιά έκανε ένα ακόμη βήμα παραπάνω: Μεταπήδησε στην Φόρμουλα 3 με την ομάδα της West Surrey Racing. Σε αυτούς τους αγώνες ως βασικότερο αντίπαλο είχε τον Άγγλο Μάρτιν Μπραντλ.

Τελικά, ο Σένα κέρδισε 9 αγώνες και τον τελευταίο στο Μακάο και έτσι κατέκτησε τον τίτλο. Αυτή του η επίδοση έκανε πολλές ομάδες της Φόρμουλα 1 να ενδιαφερθούν γι’ αυτόν: Γουίλιαμς, Μακλάρεν, Μπράμπαμ και Τόλμαν τον διεκδίκησαν. Τελικά κατέληξε στην πιο αδύναμη από όλες δηλαδή στην Τόλεμαν.

Η ομάδα της Τόλεμαν ήταν πολύ αδύναμη. Παρόλα αυτά ο Σένα έκανε ό,τι μπορούσε. Τον πρώτο του βαθμό θα καταφέρει να τον πάρει στις 7 Απριλίου 1984 στο Γκραν Πρι της Νότιας Αφρικής. Όμως η μεγάλη επιτυχία ήρθε την ίδια αγωνιστική περίοδο, στο Γκραν Πρι του Μονακό.

Στις κατατακτήριες δοκιμές κατέλαβε μόλις την 13η θέση. Μολονότι η θέση αυτή δεν ήταν ιδιαίτερα ευνοϊκή, κατά τη διάρκεια του αγώνα ξέσπασε καταιγίδα και, ενώ ήταν αρκετά πίσω, ξαφνικά άρχισε να ανεβάζει ρυθμό. Πολλοί οδηγοί άρχισαν να εγκαταλείπουν την προσπάθεια τους για να τερματίσουν, εκείνος όμως συνέχισε να κινείται με τον ίδιο ρυθμό όπως όταν ήταν στεγνό το οδόστρωμα.

Ο αγώνας τελικά τελείωσε νωρίτερα λόγω της ισχυρής βροχόπτωσης και το τέλος του βρήκε τον 24χρονο τότε Σένα στη δεύτερη θέση. Θα μπορούσε να είχε καταλάβει ακόμα και την πρώτη, αν οι αγωνοδίκες δεν σταματούσαν τον αγώνα. Παρόλα αυτά η αξία του ως οδηγού είχε πλέον επιβεβαιωθεί. Εκείνη την ημέρα απέκτησε και την φήμη που τον ακολούθησε μέχρι τον θάνατο του. Στο βρεγμένο οδόστρωμα, ήταν πραγματικά ανίκητος.

Οι εκπληκτικές εμφανίσεις του (9ος στο πρωτάθλημα) έκαναν κάποιες ομάδες να κινηθούν κρυφά για τον αποκτήσουν. Μια από αυτές ήταν και η Λότους, η όποια τον απέκτησε την αμέσως επομένη αγωνιστική περίοδο (αν και είχε συμβόλαιο για τρία χρόνια με την Τόλμαν).

Με την Λότους πήρε την πρώτη του νίκη στην Πορτογαλία, αλλά και την πρώτη του pole position μπροστά στους συμπατριώτες του στην Βραζιλία. Δεν κατάφερε, όμως, να τερματίσει λόγω τεχνικού προβλήματος στο μονοθέσιο του. Το 1985 και 1986 τερμάτισε 4ος ενώ το 1987 3ος. Συνολικά μέχρι το 1987 είχε επιτύχει μόνο έξι νίκες στην Φόρμουλα 1. Η 3η θέση που κατέλαβε το 1987 τον έφερε στην μετέπειτα πρωταθλήτρια ΜακΛάρεν-Χόντα.

Στην Μακλάρεν ο Σένα συνάντησε τον δυο φορές παγκόσμιο πρωταθλητή Αλέν Προστ. Ο Σένα έδειξε ότι δε θα συμβιβαζόταν με το να είναι δεύτερος οδηγός και από την πρώτη του περίοδο στην McLaren πέτυχε 13 pole positions, κατέκτησε 8 νίκες και κατέκτησε το Πρωτάθλημα.

Έτσι, δημιουργήθηκε ένταση και τριβή ανάμεσα στους δυο οδηγούς. Το 1989 Προστ και Σένα, αν και στην ίδια ομάδα, ανταγωνίζονταν έντονα για το Πρωτάθλημα. Τελικά το κέρδισε ο Προστ, αφού ο Σένα ακυρώθηκε στην ιαπωνική πίστα της Σουζούκα.

Το 1990 ο Προστ αλλάζει στρατόπεδο, πηγαίνοντας στην Φερράρι, η οποία εκείνη την περίοδο δεν φάνηκε ικανή να διεκδικήσει με αξιώσεις τον τίτλο, ενώ συναθλητής του Σένα πλέον στην ομάδα είναι ο Αυστριακός Γκέραρντ Μπέργκερ. Έτσι, το 1990 και 1991 ο Σένα κερδίζει και πάλι το πρωτάθλημα.

Την επόμενη χρονιά όμως τα πράγματα άλλαξαν δραματικά στην Φόρμουλα 1, καθώς η Γουίλιαμς σημείωσε θεαματική άνοδο με τον Mansel και κατέκτησε το Πρωτάθλημα. To 1993 η Honda αποχώρησε και η ΜακΛάρεν, χωρίς πλέον να διαθέτει τους κινητήρες της Χόντα, έχασε την μεγάλη λάμψη που είχε τα προηγούμενα χρόνια.

Το 1993 η Γουίλιαμς θέλησε να ενώσει ξανά τον Σένα με τον Προστ στην ίδια ομάδα, όμως ο Γάλλος άσκησε βέτο στην απόκτηση του Σένα. Έτσι, ο Σένα το 1992 τερμάτισε 4ος. Το 1993 όμως, ο Σένα κατάφερε με μία μη ανταγωνιστική ομάδα να τερματίσει 2ος, πίσω από τον Προστ και μπροστά από τον ανερχόμενο τότε Μίχαελ Σουμάχερ, που οδηγούσε για την Μπένετον.

Το 1994, ο Προστ σταματά την καριέρα του ως οδηγός. Έτσι ότι δεν έγινε 2 χρόνια νωρίτερα, έγινε εκείνη την περίοδο και η Γουίλιαμς απέκτησε τον Σένα. Όλοι στην αρχή της περιόδου είχαν εκτιμήσει άνετη επικράτηση της Γουίλιαμς, όμως τα πράγματα δεν θα ήταν έτσι, καθώς αν και είχε τρεις pole positions στους τρεις πρώτους αγώνες, όχι μόνο δεν είχε νίκη, αλλά ούτε καν τερμάτισε.

Το μονοθέσιο του Σένα είχε εμφανές πρόβλημα υποστροφής και υπερστροφής. Ο Σένα είχε δηλώσει πως τα μονοθέσια είναι πολύ ασταθή, αφότου είχε αφαιρεθεί η ηλεκτρονικά ελεγχόμενη ανάρτηση και πως τα μονοθέσια είχαν γίνει πολύ δύσκολα στην οδήγηση.

Έδειχνε απογοητευμένος και ξένος στη Γουίλιαμς – έφυγε από την Μακ Λάρεν με στόχο να ξαναπάρει το πρωτάθλημα και αντί αυτού βρέθηκε σε μία ομάδα με ένα αυτοκίνητο «σκέτο κούτσουρο», προσπαθώντας μαζί με τους μηχανικούς να διορθώσει τα σοβαρά προβλήματα.

Ο Σένα με την αποχώρηση του αιωνίου εχθρού μέσα στην πίστα και αντιπάλου Αλέν Πρόστ. από την ενεργό δράση ήξερε πως έπρεπε να συνδυάσει το απαράμιλλο ταλέντο του με το καλύτερο διαθέσιμο μονοθέσιο εκείνης της εποχής και να δημιουργήσει έναν αχτύπητο συνδυασμό που θα εξαφάνιζε τον ανταγωνισμό.

Έτσι δεν άργησε να δει την ευκαιρία που δημιουργήθηκε με την κενή θέση στην Williams Renault. και γνωρίζοντας ήδη από το 1993 ότι ο Πρόστ θα έβαζε τέλος στην καριέρα του κυνήγησε μετά μανίας τη θέση του Γάλλου για την επόμενη σεζόν.

Τηλεφωνικές κλήσεις μέσα στα άγρια χαράματα στον ιδιοκτήτη της ομάδας Sir Frank Williams έδειξαν στον Βρετανό πολύπειρο παράγοντα της Φόρμουλα 1 ότι δε θα μπορούσε να ξεφύγει εύκολα από τη μανία του Σένα να οδηγήσει το καλύτερο υπάρχον μονοθέσιο.

Ο Σένα είχε επιλέξει ξεκάθαρα την Williams και παρ’όλο που όπως διατυμπάνιζε είχε πρόταση και από τη θρυλική Ferrari, αυτό μάλλον το χρησιμοποίησε ως μέσο εκβιασμού του Williams παρά όντως είχε σκοπό να τρέξει με τα χρώματα της Scuderia, η οποία παρ’ όλη την ιστορία της περνούσε μια πολύ άσχημη φάση και δεν ήταν τόσο ανταγωνιστική.

Τελικά, ο Σένα μετά από όλες τις προσπάθειες που έκανε φαίνεται πως έπεισε τον Βρετανό ιδιοκτήτη και μάνατζερ της ομάδας της williams να του εμπιστευθεί μια θέση στο οδηγικό δίδυμο για τη σεζόν 1994. Ο Ντέϊμον Χίλ, θα αποτελούσε τον teammate του Βραζιλιάνου σε μια σεζόν που όπως ο ίδιος προέβλεπε θα επέστρεφε στους παγκόσμιους τίτλους.

Η παραδοχή άλλωστε ενός τόσο μεγάλου εγωιστή όπως ο Williams ότι δεν προσέλαβε στην ομάδα του τον νεαρό και ταλαντούχο τότε Σένα την περίοδο 1983, κατά την οποία ο Βραζιλιάνος έτρεξε σε δοκιμές με την ομάδα του πρώτου, αποτέλεσε ίσως και την απόδειξη ότι ο Σένα δεν ήθελε μόνο να οδηγήσει ο ίδιος για τη συγκεκριμένη ομάδα, η ομάδα επίσης ήθελε εκείνον για οδηγό της.

Την 1η Μαΐου 1994, θα γινόταν το Γκραν Πρι του Σαν Μαρίνο στην πίστα της Ίμολα. Τις δύο προηγούμενες μέρες είχαν συμβεί δυο σοβαρά ατυχήματα: το πρώτο την Παρασκευή με τον νεαρό τότε Ρούμπενς Μπαρικέλο ο όποιος τραυματίστηκε σοβαρά.

Την επόμενη ημέρα ο Ρόλαντ Ράτζενμπεργκερ δεν είχε την τύχη του Μπαρικέλο και βρήκε ακαριαίο θάνατο στην πίστα, καθώς έπειτα από σφοδρή σύγκρουση με ταχύτητα 314,9 χλμ/ώρα, τραυματίστηκε σοβαρά στον αυχένα.

Η σύντροφος του Σένα, η Αντριάνα, εκμυστηρεύτηκε ότι μετά το θανατηφόρο ατύχημα του Ρόλαντ Ράτζενμπεργκερ είχε δει τον Άιρτον να κλαίει και να παρακαλάει να αναβληθεί ο αγώνας, έχοντας ένα παράξενο κακό προαίσθημα. Παρόλα αυτά, όμως, ο αγώνας έγινε κανονικά.