«Ταξίδι στο δωμάτιό μου»: Επίκαιρο το best seller του 19ου αιώνα

«Ταξίδι στο δωμάτιό μου»: Τι μπορεί να γράψει κανείς για ένα δωμάτιο, στο οποίο βρίσκεται έγκλειστος 42 ολόκληρες μέρες; Παραδόξως πάρα πολλά. «Ταξίδι στο δωμάτιό μου» ονομάζεται το αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα του Ξαβιέ ντε Μαιστρ, το οποίο έγραψε το 1795 και έγινε μπεστ σέλερ τον 19ο αιώνα. Στην εποχή της πανδημίας του κορωνοϊού με τα αυστηρά περιοριστικά μέτρα, το βιβλίο φαίνεται περισσότερο επίκαιρο από ποτέ. Περιγράφει με πνευματώδη και διασκεδαστικό τρόπο πώς ο συγγραφέας αντιλαμβάνεται τα αντικείμενα της καθημερινότητας.

Ήδη στην αρχή ο ντε Μαιστρ δίνει στον αναγνώστη έναν οδηγό περιήγησης στο δωμάτιό του. «Το δωμάτιό μου, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Πάντρε Μπεκάρια, βρίσκεται στον 45ο παράλληλο. Η θέση του δείχνει από ανατολικά προς δυτικά. Είναι τετράγωνο και από τοίχο σε τοίχο είναι 36 βήματα. To ταξίδι μου όμως περιλαμβάνει πολύ περισσότερα από αυτά. Θα περιπλανώμαι διαγωνίως, συχνά χωρίς σχέδιο και χωρίς σκοπό. Θα βαδίζω μάλιστα και σε ζιγκ ζαγκ και εάν απαιτηθεί θα το διατρέξω κατά μήκος όλων των γεωμετρικών γραμμών».

Ταξιδιωτικός οδηγός δωματίου

Με το μυθιστόρημά του «Ταξίδι στο δωμάτιό μου» ο συγγραφέας (1763-1852) θεμελίωσε το είδος ταξιδιωτικός οδηγός δωματίου, το οποίο βρισκόταν στον αντίποδα της τάσης των μεγάλων παγκόσμιων ταξιδιών και ανακαλύψεων. Ο ντε Μαιστρ, ένας νεαρός στρατιωτικός, τιμωρήθηκε για παράνομη μονομαχία και έμεινε σε κατ’ οίκον περιορισμό για 42 ημέρες. Ο 27χρονος έγραφε κάθε μέρα ένα κεφάλαιο. Στα γερμανικά υπάρχουν πολλές μεταφράσεις ενώ στα ελληνικά κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Εκκρεμές το 1983.

Το ταξίδι της ανακάλυψης του εσωτερικού χώρου οδηγεί από το κρεβάτι στην κουνιστή πολυθρόνα και κατόπιν στο γραφείο. Παράλληλα προχωρά και σε διαλόγους με διάφορους φιλοσόφους, τα βιβλία των οποίων κοσμούν τα ράφια του δωματίου. Την πέμπτη ημέρα ξαπλώνει στο κρεβάτι του που βρίσκεται βορείως της κουνιστής πολυθρόνας.

Στο έπιπλο αυτό ξεκινούν τα όνειρα και οι φαντασιώσεις. Εδώ για πρώτη φορά θα σφίξει στην αγκαλιά του τη σύζυγό του. Στο κρεβάτι ξεχνάει κανείς για το ήμισυ της ζωής τα βάσανα της άλλης μισής ζωής. Το κρεβάτι βλέπει πώς γεννιόμαστε και πώς πεθαίνουμε. Για τον ντε Μαιστρ το κρεβάτι είναι κούνια, θρόνος της αγάπης αλλά και τάφος παράλληλα. Τα συρτάρια του γραφείου του είναι μια πηγή αμέτρητων αναμνήσεων. Βρίσκει γράμματα της νεότητάς του που του θυμίζουν πολλές ευτυχισμένες στιγμές αλλά και ένα ξεραμένο τριαντάφυλλο, πικρή ανάμνηση από μια γυναίκα.

Ύμνος στην περισυλλογή και τη φαντασία

Ο ντε Μαιστρ προσδίδει ζωή σε όλα τα αντικείμενα της καθημερινότητας και επιτρέπει στον αναγνώστη μια βαθύτερη ματιά στον ψυχισμό του. «Το μυθιστόρημα είναι ένας ύμνος στην περισυλλογή. Ένα τόσο μικρό δωμάτιο έχει μια άγνωστη δυναμική. Κάθε αντικείμενο είναι πηγή σκέψης, φαντασίας, ονείρου», λέει ο κριτικός και ιστορικός Εμανουέλ Λορεντάν στον ραδιοφωνικό σταθμό France Culture για το ξεχασμένο μυθιστόρημα που έγινε και πάλι της μόδας.

Ο Ξαβιέ ντε Μαιστρ έγραψε ένα βιβλίο 100 σελίδων γιατί ήθελε να μοιραστεί με όσο το δυνατόν περισσότερο κόσμο «τις ενδιαφέρουσες ανακαλύψεις του». «Η καρδιά βρίσκει μια απίστευτη ικανοποίηση όταν σκέφτομαι όλους αυτούς του δυστυχισμένους, στους οποίους μπορώ να προσφέρω μια ασφαλή βοήθεια κατά της πλήξης και έναν μετριασμό του πόνου που νιώθουν» έγραφε.

Ο Γάλλος συγγραφέας Φρεντερίκ Μπεγκμπεντέ έγραψε μάλιστα στη γαλλική εφημερίδα Le Figaro πως τώρα υπάρχουν σχεδόν τρία δισεκατομμύρια σαν τον ντε Μαιστρ σε όλο τον κόσμο που ίσως κάποια στιγμή αναπολήσουν με νοσταλγία τις στιγμές της απομόνωσης, όταν θα επιστρέψουν και πάλι στους φρενήρεις ρυθμούς της καθημερινότητας.