Ποιος θα σώσει την Τουρκία από την χρεοκοπία

Η Τουρκία βρίσκεται πλέον ένα βήμα πριν από τη χρεοκοπία και το ερώτημα είναι αν, ποιος και πως θα τη διασώσει. Η τουρκική λίρα κατρακυλά έχοντας σπάσει την ισοτιμία 1:7 με το δολάριο, περίπου 7,27 λίρες είναι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, επίπεδο χειρότερο και από αυτό που είχε καταγράψει την περίοδο που ο Ερντογάν κρατούσε φυλακισμένο τον Αμερικανό πάστορα και οι ΗΠΑ γκρέμιζαν το νόμισμα της γείτονος.

Ο σουλτάνος βρίσκεται αντιμέτωπος με την εφιαλτική προοπτική προσφυγής στο ΔΝΤ, κάτι που πολιτικά δεν μπορεί να το αντέξει. Αφενός είναι ο ίδιος που αποπλήρωσε και έδιωξε το ΔΝΤ το 2012, ανάγοντάς το σε πολιτικό ορόσημο στην καριέρα του, οπότε η επαναφορά τού ευαγούς ιδρύματος θα αποτελέσει κίνηση αυτοακύρωσης και παραδοχή αποτυχίας. Αφετέρου, ακόμα και στη θεωρητική περίπτωση που αναγκαζόταν να προσφύγει στο Ταμείο, οι όροι θα ήταν τέτοιοι (εμείς το γνωρίζουμε από πρώτο χέρι) που θα προκαλούσαν κοινωνική αναταραχή και ραγδαία πολιτική αποκαθήλωση του Ερντογάν.

Επίσης είναι αμφίβολο αν το ΔΝΤ έχει σε αυτή τη φάση τα κεφάλαια που χρειάζεται άμεσα η Τουρκία για να μην αθετήσει τις πληρωμές της, 40 δις αυτόν τον μήνα, 80 τον επόμενο και αρκετές δεκάδες στη συνέχεια.

Για να αποφύγει και τη χρεοκοπία και το ΔΝΤ ο Ερντογάν στράφηκε προς τις ΗΠΑ επιδιώκοντας να εξασφαλίσει ένα SWAP με την FED, την αμερικανική ομοσπονδιακή τράπεζα, κάτι που οι Αμερικανοί, μέχρι στιγμή απορρίπτουν. Αν το δεχθούν αυτό θα συνοδευθεί από σκληρούς γεωπολιτικούς όρους, ήτοι την ολοκλήρωση της άτακτης περιπέτειας με τη Ρωσία και την άνευ όρων επιστροφή της Τουρκίας στο δυτικό «μαντρί». Ήδη ως δείγμα καλής θέλησης ο Ερντογάν βάζει στον πάγο για τους επόμενους μήνες την επιχειρησιακή ενεργοποίηση των S-400, αλλά αυτό δεν αρκεί για την Ουάσινγκτον.

Υπάρχει εξάλλου και θέμα αξιοπιστίας της τουρκικής κεντρικής τράπεζας η οποία δεν έχει καμία ανεξαρτησία και ελέγχεται απολύτως από τον Ερντογάν, δημιουργώντας και ζήτημα ουσιαστικής εξασφάλιση για την FED και νομότυπου της διαδικασίας βάσει της αμερικανικής νομοθεσίας.

Οι Ρώσοι, από την άλλη, πληττόμενοι και οι ίδιοι από την κρίση με την κατάρρευση των τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, δεν έχουν τα κεφάλαια για να διασώσουν την Τουρκία ακόμα και αν το ήθελαν, αλλά και αυτό – στην τελείως υποθετική περίπτωση που γινόταν – θα συνοδευόταν από τέτοιους όρους που θα μετέτρεπαν την Τουρκία σε Κριμαία, τρόπος του λέγειν. Η Κίνα θεωρητικά θα μπορούσε να τη διασώσει, έχει τα κεφάλαια και θα μπορούσε να έχει και κίνητρο. Το ίδιο που είχε και έχει η Ρωσία. Ο Πούτιν έδεσε την Τουρκία στο ρωσικό άρμα για να την αποσπάσει από την επιρροή της Δύσης και δη από τον έλεγχο των ΗΠΑ και να προκαλέσει ρήγμα στο ΝΑΤΟ, κάτι που μέχρι στιγμής υλοποίησε με επιτυχία εκμεταλλευόμενος τη μεγαλοϊδεατική φούρια του Ερντογάν να καταστήσει τη χώρα του αυτόνομη ευρασιατική δύναμη.

Ο Ερντογάν ονειρεύεται την Τουρκία ως έναν από τους παγκόσμιους παίκτες του αναδυόμενου πολυπολικού κόσμου, εκτοπίσματος ανάλογου με της Κίνας, της Ρωσίας, της Ινδίας.

Οι Κινέζοι, λοιπόν, τώρα που θερμαίνεται το μέτωπο με τις ΗΠΑ με αφορμή τον κορωνοϊό, θα είχε λόγο να διασώσει την Τουρκία για να τη διατηρήσει σε τροχιά απομάκρυνσης από την αμερικανική σφαίρα. Μέχρι τώρα το Πεκίνο δεν δείχνει τέτοια σημάδια. Στην περίπτωση πάντως που τελικά βρεθεί φόρμουλα για διάσωση από τις ΗΠΑ, επειδή αυτή θα συνοδευθεί οπωσδήποτε από τον όρο απεμπλοκής της από τη στρατηγικού χαρακτήρα σχέση με τη Μόσχα, τα πράγματα δεν θα είναι εύκολα για τον Ερντογάν.

Στην απόπειρα πραξικοπήματος το 2016 εικάζεται, μάλλον βασίμως, ότι ήταν οι Ρώσοι που τον είχαν ειδοποιήσει και μπόρεσε να κρατήσει την εξουσία και το κεφάλι του στους ώμους του. Αν τώρα αποφασίσει να εγκαταλείψει το γεωπολιτικό ειδύλλιο με τη Μόσχα, οι Ρώσοι δεν θα είναι και πολύ ευχαριστημένοι. Πόσο εύκολο είναι άραγε να φύγεις από την σφιχτή αγκαλιά μίας αρκούδας κρατώντας ένα βάζο μέλι;