Μεταξά: Η ιστορία της κονιακοποιίας Μεταξά

Η παγκοσμίως γνωστή κονιακοποιία Μεταξά ιδρύθηκε το 1888 στον Πειραιά, από τον Σπύρο Μεταξά και τον αδελφό του Ηλία.

Όταν ο Σπύρος Μεταξάς δημιουργούσε στα τέλη του 19ου αιώνα το φερώνυμο κονιάκ, δεν θα μπορούσε να φανταστεί ότι το ποτό του θα αναδεικνυόταν στον πιο διάσημο ‘’πρεσβευτή’’ της χώρας μας στο εξωτερικό. Εξάλλου, δεν ήταν τυχαίο ότι στις μέρες της ακμής του το Metaxa θα είχε παρουσία σε 110 χώρες, ενώ θα έφθαναν να καταναλώνονται περίπου 850 σφηνάκια το λεπτό ανά τον κόσμο. Όπως γράφει ο κ. Ιωάννης Πρωτοπαπαδάκης, συγγραφέας, καθηγητής και εισηγητής σεμιναρίων σε θέματα μάρκετινγκ ” Η εμπορική διαδρομή της οικογένειας Μεταξά (εικάζεται ότι το αρχικό της όνομα ήταν Βρούλος, όμως άλλαξε σε Μεταξά λόγω της ενασχόλησης της με το εμπόριο του μεταξιού) ξεκινάει στα μέσα του 19ου αιώνα, από τον Αγγελή Μεταξά, ιδιοκτήτη ενός τοπικού μαγαζιού στη Χαλκίδα. Με το θάνατό του, το 1871, πέντε από τα δώδεκα παιδιά του αναλαμβάνουν προσωρινά τα ηνία του μαγαζιού.

Το 1872, ένας εκ των αδερφών, ο Σπύρος, αποσύρεται από την εταιρεία ‘’Αδερφοί Α. Μεταξά’’ και –με 17.000 δραχμές στην τσέπη από την πώληση του μεριδίου του- εγκαθίσταται στον Πειραιά. Εκεί θα αρχίσει να δραστηριοποιείται εμπορικά σε διάφορους τομείς και με ανάμικτα αποτελέσματα. Αρκετά αργότερα, το 1885, ο 37χρονος έμπορος και ιδιοκτήτης ταβέρνας, με κεφάλαιο 100.000 δραχμές, παίρνει τη μεγάλη απόφαση να δημιουργήσει στον Πειραιά, μαζί με τον αδερφό του, Ηλία, το πρώτο εργοστάσιο παραγωγής κονιάκ «εκ καθαρού αποστάγματος σταφυλής”. Τα ποτά εκείνη την εποχή ήταν έντονα στη γεύση, χωρίς όμως ιδιαίτερο άρωμα ή χαρακτήρα. Ο Σπύρος Μεταξάς ονειρεύτηκε τη δημιουργία ενός μοναδικού ποτού, απαλού όσο κι έντονου. Αυτό το ποτό θα ήταν ένα πραγματικό ταξίδι των αισθήσεων. Το 1888 δημιουργεί το ΜΕΤΑΧΑ, το Αυθεντικό Ελληνικό Ποτό.

Ο Σπύρος Μεταξάς χτίζει το πρώτο του αποστακτήριο στο λιμάνι του Πειραιά. Το μοναδικό, κεχριμπαρένιο ποτό του σύντομα αρχίζει να εξάγεται στις χώρες της Μεσογείου. Σύμφωνα με μια ωραία ιστορία όταν ο Σπύρος Μεταξάς έχτιζε το αποστακτήριο στον Πειραιά, ανακάλυψε ένα μετάλλιο με τη μορφή του Σαλαμινομάχου χαραγμένη πάνω του. Η ναυμαχία της Σαλαμίνας έγινε το 480 π.Χ., κοντά στα νερά του Πειραιά. Η εταιρεία ξεκίνησε το 1888, με αρχικό κεφάλαιο 100.000 δραχμών, για να γίνει μία από τις πλέον ισχυρές ελληνικές βιομηχανίες και ένα εξίσου ισχυρό brand name.

Οι πρώτες εξαγωγές σε Οθωμανική αυτοκρατορία και Αίγυπτο ξεκινούν ήδη από το 1892 ενώ είναι η ίδια χρονιά που εμφανίζεται και η πρώτη διαφημιστική καταχώρηση του εργοστασίου των αδελφών Μεταξά στην εφημερίδα Σφαίρα του Πειραιά. Το 1895 κερδίζει το χρυσό μετάλλιο στη Διεθνή Έκθεση της Βρέμης και είναι γνωστό στις διεθνείς αγορές ως «Κονιάκ Αγνόν εκ Σταφυλής Παλαιόν». Πέραν του κονιάκ, η εταιρεία τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας της παρήγε αψέντι, μαστιχάτο, σαρτρέζ, βενεδικτίνη, κερασσό, κακάο και Βερμούτ τύπου Τορίνου.

Η ζήτηση για το Ελληνικό ποτό ήταν πολύ ισχυρή στις Ηνωμένες Πολιτείες όπου εισήχθη για πρώτη φορά το 1900 και το Μεταξά έγινε έκτοτε γνωστό ως το «ιπτάμενο μπράντι». Οι ξακουστοί αμπελώνες της Σάμου είναι αυτοί που χαρίζουν το γλυκό Μοσχάτο και δίνουν μια απαλή νότα στο METAXA. Είναι στην ουσία το μυστικό της συνταγής. Οι Γάλλοι ποτοποιοί χρησιμοποιούσαν τη ζάχαρη, όμως ο Σπύρος Μεταξάς μαζί με το απόσταγμα οίνου έβαλε στο βαρέλι του και το φημισμένο γλυκό Μοσχάτο Σάμου. Εκεί έκανε τη διαφορά.

Οι αμπελώνες καλλιεργούνται σε μικρές εκτάσεις γης, που συχνά είναι στο μέγεθος ενός κήπου και προστατεύονται από τις παραδοσιακές πεζούλες, πέτρινους τοίχους που συγκρατούν και αποστραγγίζουν το πολύτιμο χώμα. Τα πολύτιμα σταφύλια του ποικιλίας, που οι ντόπιοι περιποιούνται και φροντίζουν με αγάπη, τρυγούνται παραδοσιακά, αποκλειστικά με το χέρι.

Ο θάνατος του Σπύρου Μεταξά το 1909, ήρθε σε μια στιγμή που η εταιρία έχει μπει πλέον σε τροχιά απογείωσης. Η εταιρία συνεχίζει την ανοδική της πορεία χάρη στη σύζυγό του Δέσποινα και στους τρεις γιους του. Οι δε ιστορίες που συνοδεύουν το Μεταξά, δεν έχουν τέλος. Ο Φιντέλ Κάστρο ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με το Mεταξά την περίοδο που μετακινήθηκε στην Κούβα με σκοπό να ξεκινήσει την επανάσταση. Στο πλοίο που τον μετέφερε γνωρίστηκε με τον Έλληνα καπετάνιο, ο οποίος του πρόσφερε ένα μπουκάλι. Από εκείνη τη στιγμή έγινε φανατικός οπαδός του. Ανάμεσα στους φανατικούς του Μεταξά ήταν και ο Έλληνας Κροίσος Αριστοτέλης Ωνάσης.

Τα εγγόνια του Σπύρου Μεταξά, Ηλίας και Σπύρος, ανέλαβαν τα ηνία της επιχείρησης με στόχο την προώθηση του Μεταξά και την εδραίωσή του. Ταλέντα και οι δύο που αλληλοσυμπληρώνονταν -ο Ηλίας οινολόγος και ο Σπύρος υπεύθυνος του εμπορικού και διαφημιστικού κομματιού- κατάφεραν να απογειώσουν το brand, προωθώντας το μέσα από διαφημίσεις σε παγκόσμια αθλητικά γεγονότα.

Το 1968 χτίζεται το σημερινό εργοστάσιο στην Κηφισιά. Αποκτά πλέον εξέχουσα θέση στη Γερμανία, ως το νούμερο ένα εισαγόμενο προϊόν της χώρας, ενώ αποτελεί ένα από τα τρία δημοφιλέστερα εισαγόμενα προϊόντα στις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.

Η οικογένεια Μεταξά, δεν ξέχασε ποτέ τον αγαπημένο της Πειραιά. Έτσι, μετά από δωρεά του Άγγελου Μεταξά το 1963, κατασκευάζεται στην πόλη το αντικαρκινικό νοσοκομείο Μεταξά. Τα χρόνια περνούν και το σλόγκαν «Μεταξύ μας…Metaxa», αποτελεί ένα από τα πιο επιτυχημένα στην ιστορία. Το 1989 με τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την ίδρυση της εταιρείας η οικογένεια Μεταξά αποχώρησε. Πούλησε τον οίκο Μεταξά σε έναν όμιλο αγγλικών τότε συμφερόντων, την ΙDV, ενώ από το 2000 ανήκει στον οικογενειακό όμιλο της Remy Cointreau.