Αμερικανικά ήξεις αφήξεις και ελληνικές κόκκινες γραμμές

Η παρέμβαση του Αμερικανού βοηθού υφυπουργού Εξωτερικών για Ευρωπαϊκές Υποθέσεις, Μάθιου Πάλμερ, για τα ελληνοτουρκικά, στο πλαίσιο διαδικτυακής συζήτησης που διοργάνωσε η δεξαμενή σκέψης German Marshall Fund, προκάλεσε ευφορία στην ελληνική πλευρά. Ο λόγος είναι ότι ο Πάλμερ εγκάλεσε υποτίθεται την Τουρκία για τα προβλήματα που δημιουργεί στον Έβρο αλλά και συνολικότερα. Μια προσεκτική ματιά στις δηλώσεις τού Αμερικανού αξιωματούχου καθιστά σαφές ότι δεν δικαιολογείται η (επιπόλαιη) ερμηνεία τους.

Ας δούμε τη δήλωση.«Υπάρχουν προκλήσεις (σ.σ. challenges, δηλαδή προκλήσεις με την έννοια των προβλημάτων που πρέπει να αντιμετωπιστούν και όχι τουρκικές προκλήσεις όπως τις εννοούμε στην Ελλάδα) με υπερπτήσεις από τουρκικά αεροσκάφη, τις οποίες έχει τονίσει η ελληνική κυβέρνηση. Και πάλι, συνεργαζόμαστε με τους συμμάχους και τους εταίρους μας για την προώθηση του διαλόγου, για την προώθηση της υπεύθυνης διαχείρισης των τομέων που καταγράφονται διαφωνίες και για την άμβλυνση των σημείων τριβής πριν εξελιχθούν σε κρίσεις. Αυτό δεν είναι νέο ζήτημα. Αυτό είναι κάτι με το οποίο ασχολούμαστε για πολλά χρόνια και μερικά από αυτά τα σημεία τριβής υπάρχουν εδώ και πολύ καιρό(…) Ενθάρρυνα την Τουρκία (σ.σ. για τις προκλήσεις στον Έβρο) να εργαστεί για να μειώσει αυτές τις εντάσεις. Έκτοτε, έχουμε δει την ένταση στα σύνορα να αποκλιμακώνεται».

Από πουθενά δεν προκύπτει ότι ο Πάλμερ «τραβάει το αυτί» της Τουρκίας». Αντιθέτως, ακόμα και όταν αναφέρεται σε απόλυτα επιθετικές κινήσεις της Άγκυρας, όπως οι υπερπτήσεις ή η απόπειρα εισβολής στον Έβρο, είτε τηρεί ίσες αποστάσεις όπως στην πρώτη περίπτωση, στάση απαράδεκτη διότι πρόκειται για πτήσεις πάνω από κατοικημένα ελληνικά νησιά, είτε είναι ανώδυνος και χλιαρός βλέποντας μάλιστα και συμμόρφωση της Τουρκίας, όπως στο δεύτερο ζήτημα.

Άρα προς τι οι πανηγυρισμοί ότι οι ΗΠΑ παρενέβησαν υπέρ ημών;

Μάλλον λόγος ανησυχίας είναι οι τοποθετήσεις αυτές, αφού ακόμα και τώρα που η τουρκική επιθετικότητα έχει αλλάξει «πίστα» και η απειλή έχει διευρυνθεί, η αμερικανική θέση στην ουσία είναι «συζητείστε και βρείτε τα». Τι να συζητήσουμε και τι να βρούμε; Η Τουρκία αμφισβητεί συνολικά την ελληνική κυριαρχία και την ίδια την κρατική υπόσταση της Ελλάδας και εμείς πρέπει να το συζητήσουμε ; Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα, Τζέφρι Πάιατ, σε συνέντευξή του στο Mega, ο οποίος παρότι στο θέμα του Έβρου, εν αντιθέσει με τον Πάλμερ, ήταν ξεκάθαρος για τις τουρκικές ευθύνες, όπως σαφής ήταν και για το Σύμφωνο Άγκυρας – Τρίπολης ότι οι ΗΠΑ είναι αντίθετες με την ψευδο-ΑΟΖ, για την τουρκική επιθετικότητα στο Αιγαίο τήρησε τη γνωστή προβληματική γραμμή, «μιλήστε».

«Στο ερώτημα για το Αιγαίο και τις υπερπτήσεις που έχουν λάβει ιδιαίτερη προσοχή πρόσφατα, είμασταν ξεκάθαροι. Αναμένουμε η Ελλάδα και η Τουρκία να διαχειριστούν το θέμα ως σύμμαχοι του ΝΑΤΟ. Έχουμε υπάρξει πολύ υποστηρικτικοί στις ενέργειες του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη να διαχειριστεί με τον καλύτερο τρόπο το ζήτημα, με τον διάλογο μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας, με την έναρξη των διαδικασιών για την οικοδόμηση των Μέτρων εμπιστοσύνης και τα μέτρα για την μείωση πιθανότητας κάποιου ατυχήματος, καθώς και αντιεπαγγελματικής στρατιωτικής συμπλοκής.

Νομίζω ότι οι ΗΠΑ έχουν εμπιστοσύνη σε αυτή την ελληνική κυβέρνηση, στην σύνεση και στον επαγγελματισμό της διαχείρισης αυτών των ζητημάτων. Επίσης έχουμε λάβει από το πιο υψηλό κυβερνητικό επίπεδο ένα ξεκάθαρο μήνυμα για τις ελληνικές κόκκινες γραμμές από τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος ήταν ξεκάθαρος στο ζήτημα αυτό, όταν επισκέφτηκε την Ουάσιγκτον, τον Ιανουάριο»

Η παρότρυνση για «διάλογο» και «ΜΟΕ» με την Τουρκία, ενώ ο έμπειρος πρέσβης γνωρίζει ακριβώς περί τίνος πρόκειται, επιβεβαιώνει ότι η αμερικανική πολιτική δεν έχει μετακινηθεί, επιλέγοντας να αγνοήσει ότι η τουρκική επιθετικότητα έχει αυξηθεί ποσοτικά και ποιοτικά. Αυτό συνιστά πρόβλημα. Η αναφορά του κ. Πάιατ ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός ξεκαθάρισε τις κόκκινες γραμμές της Αθήνας στην Ουάσιγκτον και αυτές ελήφθησαν υπόψιν, είναι θετικό. Αν η Ελλάδα γίνει πειστική – γιατί μέχρι τώρα δεν είναι – ότι θα τις τηρήσει και γαία πυρί μιχθήτω, τότε ίσως οι ΗΠΑ αποφάσιζαν να λειτουργήσουν προληπτικά προς την άλλη πλευρά για να αποφευχθεί το αναπόφευκτο.