1453

Ένας αριθμός, μια χρονολογία, ένας σταθμός στην ιστορία. Ένα τέλος και μία αρχή. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι το 1453 ενώνει όσο και χωρίζει Έλληνες και Τούρκους. Ήταν το έτος που οι δυο λαοί «παντρεύτηκαν», η ιστορία έδεσε τις μοίρες τους. Και η συνύπαρξη συνεχίζεται. Παρά τους πολέμους. Παρά το αίμα και τα δάκρυα που χύθηκαν. Έξι αιώνες έχουν περάσει και είμαστε όλοι εδώ.

Έλληνες Ορθόδοξοι από τη μία πλευρά του Αιγαίου και Τούρκοι Μουσουλμάνοι από την άλλη. Και η Πόλη στη «μέση». Στα χέρια των Τούρκων και στην καρδιά των Ελλήνων. Όπως η Μικρά Ασία και ο Πόντος. Τόποι ονείρου. Χαμένες πατρίδες για εμάς, οι πατρίδες των Τούρκων πλέον. Μόνο που ούτε εμείς, ούτε αυτοί έχουμε τίτλους ιδιοκτησίας πάνω στη Γη. Είμαστε φιλοξενούμενοι. Περαστικοί. Και όλοι οφείλουμε να προστατεύουμε τη Γη και την κληρονομιά που βρήκαμε σε αυτή από τους προηγούμενους. Τα μνημεία τους. Το αποτύπωμά τους. Το αποτέλεσμα της προσπάθειας του ανθρώπου να κερδίσει την αιωνιότητα. Αλλιώς γινόμαστε κατακτητές. Απλοί καταπατητές.

Αυτό θέλει ο Ερντογάν; Ακόμη νιώθει ξένος στον Βόσπορο; Είναι τόσο ανασφαλής και επιμένει να στήνει κακόγουστες γιορτές για την ημέρα της Άλωσης; Δε θα μπορούσε να γιορτάζει τιμώντας τον οικουμενικό χαρακτήρα της Πόλης; Και τη νίκη του Μωάμεθ βεβαίως. Ήταν πρωτεύουσα μιας αυτοκρατορίας που κράτησε περισσότερα από 1000 χρόνια. Δεν τη θέλει αυτή την κληρονομιά; Θέλει να τη σβήσει; Αλήθεια θέλει η Πόλη να ξεκινά την ιστορία της το 1453; Αλήθεια θέλει να σβήσει τα ίχνη των προηγούμενων; Δε θα ήταν πιο σημαντικό για τον ίδιο και τον τουρκικό λαό αν η Αγιά Σοφιά ήταν εκκλησία; Εκατομμύρια άνθρωποι θα πήγαιναν εκεί να ανάψουν ένα κερί κάθε χρόνο. Θα ήταν η καλύτερη διαφήμιση της Τουρκίας. Της σύγχρονης Τουρκικής Δημοκρατίας.

Που πρέπει κάποτε να αναστοχαστεί και να δώσει τις σωστές διαστάσεις στο οθωμανικό παρελθόν. Και να συμφιλιωθεί με ότι παρέλαβε. Το οποίο οφείλει να προστατεύει και να διαθέτει σε εκείνους στους οποίους πραγματικά ανήκει, ως μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.

Η Αγιά Σοφιά δε μπορεί να είναι μουσείο. Δε μπορεί να είναι τζαμί. «Γεννήθηκε» και όσο «ζει», όσο υπάρχει, θα είναι ορθόδοξη εκκλησία. Ανεξαρτήτως της γλώσσας που μιλούν και του Θεού που πιστεύουν όσοι έχουν την Πόλη. Αυτό δε θα αλλάξει ποτέ. Δε μπορεί να αλλάξει. Γιατί, όταν ο άνθρωπος «βιάζει» τη φύση, παρεμβαίνοντας στο «dna», συνήθως έχουμε τερατογενέσεις. Έλληνες και Τούρκοι δεν ξέρουμε τι μας περιμένει στο μέλλον. Πιστεύω ότι πρέπει κάποτε να σταματήσουμε τα εθελοντικά ραντεβού θανάτου. Επαναλαμβάνω: η Πόλη είναι εδώ και έξι αιώνες τόπος γέννησης γενεών και γενεών Τούρκων. Εμείς οφείλουμε να το σεβαστούμε αυτό. Όπως και οι Τούρκοι οφείλουν σεβασμό στην πραγματικότητα που θέλει την Πόλη στις δικές μας καρδιές. Δεν σβήνεται η ιστορία.

Άλλωστε, η Πόλη μας χωρά όλους. Όλα τα έθνη του κόσμου. Η Πόλη διαμόρφωσε 1000 χρόνια ανθρώπινης ιστορίας. Έχει υπερβεί την υλική της υπόσταση. Είναι σύμβολο. Έχει ταυτιστεί με αξίες. Λειτουργεί πλέον σαν φάρος, που φωτίζει την πορεία των ανθρώπων στον χώρο και τον χρόνο. Θα είναι άδικο για την Πόλη να μείνει στην ιστορία για την Άλωση. Αυτό είναι ευθύνη και των Τούρκων και των Ελλήνων. Θα ήταν άδικο για τους Έλληνες και τους Τούρκους να κάνουν το 1453 ορόσημο σύγκρουσης. Η Πόλη δεν είναι τρόπαιο. Ανήκει σε όσους τη σέβονται. Σέβονται όσους έζησαν εκεί. Σέβονται όσα εκείνοι δημιούργησαν. Μόνη προϋπόθεση; Να σεβόμαστε ο ένας τον άλλον.