Άλλο η συμπάθεια στο τηλέφωνο, άλλο η φρεγάτα στη Μεσόγειο

«Σας διαβεβαιώνω ότι η στήριξη της Ευρώπης, και σε διμερές επίπεδο με όλες τις επαφές που είχα, αλλά και η θεσμική στήριξη της ΕΕ στα ελληνικά δίκαια είναι δεδομένη. Δεν αμφισβητήθηκε ποτέ». Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης προς την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Αικατερίνη Σακελαροπούλου την οποία ενημέρωσε για τις εξελίξεις με την Τουρκία.

Μικρή παρένθεση και σύντομο flashback.

Με όλο τον σεβασμό στον θεσμό του Προέδρου της Δημοκρατίας, είναι αναπόφευκτος ο συνειρμός και η νοητή «αντικατάσταση» της κυρίας Σακελαροπούλου, στη συγκεκριμένη σκηνή, με κάποιον από τους προκατόχους της, τον Κωστή Στεφανόπουλο, τον Κάρολο Παπούλια ή τον Προκόπη Παυλόπουλο. Προς αποφυγή παρεξηγήσεων, μιλάμε εν προκειμένω για την συνάφεια του θέματος επί του οποίου ενημέρωσε την Πρόεδρο ο πρωθυπουργός με το μέχρι τώρα δείγμα γραφής της, σε δηλώσεις και τοποθετήσεις, από το οποίο απουσιάζει η εθνική αναφορά ή στην καλύτερη περίπτωση είναι αναιμική, ακόμα και όταν πρόκειται για θέματα εθνικά φορτισμένα. Παράδειγμα το μήνυμα για την επέτειο της Γενοκτονίας των Ποντίων οι οποίοι «χάθηκαν» και στο οποίο δεν υπήρχε καν η λέξη Τουρκία. Δύσκολα, επίσης, μπορεί να φανταστεί κάποιος τον συγχωρεμένο Κωστή Στεφανόπουλο, τον Κάρολο Παπούλια ή τον Προκόπη Παυλόπουλο να παραλείπουν τον όνομα των γενοκτόνων από σχετική ανακοίνωση και την ίδια ώρα να αναρτούν μήνυμα για την «Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ομοφοβίας, Αμφιφοβίας και Τρανσφοβίας». Κλείνει η παρένθεση.

Η Πρόεδρος σε μία τοποθέτηση ανάλογη με αυτή του πρωθυπουργού κατά τη μεταξύ τους δημόσια συνομιλία, σημείωσε ότι «με όσους Προέδρους άλλων χωρών έχω μιλήσει(…) – είναι σταθερή η στήριξή τους(…) στα θέματα της Τουρκίας στις συμφωνίες με τη Λιβύη, έχουμε τουλάχιστον, κάποιους, αρκετούς θα έλεγα συμμάχους». Η στήριξη «στα ελληνικά δίκαια» σε φραστικό επίπεδο είναι καλό να διατυπώνεται αρκεί να μην υπάρχει η ψευδαίσθηση ότι θα κάνει κάποια διαφορά στον σχεδιασμό της Τουρκίας.

Από το να σου εκφράζει κάποιος στο τηλέφωνο τη συμπάθειά του και τη στήριξη των θέσεών σου έναντι της τουρκικής πειρατείας, μέχρι να στείλει φρεγάτα όταν τελικά η Τουρκία κάνει την κίνηση, η απόσταση είναι μεγάλη και συνήθως δεν καλύπτεται.

Αντιθέτως, άλλες πρωτοβουλίες, όπως η επικείμενη επίσκεψη του πρωθυπουργού στο Ισραήλ όπου θα συζητήσει με τον ομόλογό του Μπέντζαμιν Νετανιάχου κυρίως για θέματα ενέργειας και ασφάλειας έχουν νόημα και πρακτικό αντίκρισμα εφόσον ανακτηθεί το χαμένο έδαφος. Διότι η αλήθεια είναι ότι η Ελλάδα έχει αφήσει τη σχέση, στο πλαίσιο της τριμερούς σχήματος Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ, να ατονήσει στον τομέα της άμυνας, παρότι οι Ισραηλινοί είναι πρόθυμοι να δουν τη συνεργασία να εξελίσσεται ουσιαστικά σε αυτό το πεδίο ακόμα και με πλήρη αμυντική συμφωνία συμπεριλαμβανομένων και κοινών εξοπλιστικών προγραμμάτων.

Η συνεργασία με το Ισραήλ (και την Αίγυπτο) στη βάση των τριμερών σχημάτων, έστω και με τις κοινές ασκήσεις που διεξάγονται οι οποίες είναι απαραίτητες και καθόλα χρήσιμες, δεν συνεπάγεται ότι όταν έρθει η ώρα της σύγκρουσης με την Τουρκία θα εμπλακεί κάποια από αυτές τις χώρες στρατιωτικά υπέρ μας. Αυτό προϋποθέτει πολύ συγκεκριμένου περιεχομένου συμφωνίες οι οποίες «δένουν» τα ζωτικά συμφέροντα των εμπλεκομένων χωρών και προβλέπουν συγκεκριμένα σχέδια δράσης τα οποία δεν είναι πάντα απαραίτητο να μεταφράζονται σε εμφανή και θορυβώδη παρουσία την κρίσιμη στιγμή.

Χρήσιμες είναι επίσης οι επιστολές που έστειλε ο πρωθυπουργός για την τουρκική επιθετικότητα προς τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ και την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, όπως και η αντίστοιχη ενημέρωση που γίνεται προς το ΝΑΤΟ και τον ΟΗΕ. Και πάλι υπό τον προϋπόθεση ότι δεν εξαντλούνται σε καταγγελίες και παράπονα για παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου και κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας, αλλά διατυπώνουν σαφή προειδοποίηση ότι η τουρκική κλιμάκωση θα επιφέρει συγκεκριμένη ελληνική αντίδραση και ας αναλάβουν όλοι τις ευθύνες τους.

Τέτοιες διπλωματικές κινήσεις, μαζί με άλλες σε διμερές επίπεδο, επιτάχυνση της σύμπηξης συμμαχιών με αποτρεπτικό περιεχόμενο που αποτυπώνονται και σε αμυντικές συμφωνίες, προετοιμασία σε επιχειρησιακό επίπεδο και αγώνα δρόμου για έναρξη κάλυψης των εξοπλιστικών αναγκών, συνθέτουν ένα πλέγμα δράσεων που αφενός μπορεί να αποσοβήσει τη διαφαινόμενη κατάληξη λόγω της τουρκικής αποχαλίνωσης, αφετέρου, αν δεν καταστεί αυτό εφικτό, όταν έρθει η ώρα μπορεί να επιβάλλει κόστος στη γείτονα τέτοιο που θα εξανεμίσει οποιοδήποτε προσδοκώμενο όφελος. Τα υπόλοιπα, «μου είπε στο τηλέφωνο ότι έχουμε δίκιο» , έχουν τόσο νόημα όσο η φιλανθρωπία στις διεθνείς σχέσεις.