Ψυχοσάββατο: Πως να κάνω κόλλυβα

Ψυχοσάββατο της Πεντηκοστής αύριο 6 Ιουνίου. Το αποκαλούν και Σάββατο του Ρουσαλιού. Μέσα στην ιδιαίτερη μέριμνά της για τους κεκοιμημένους η Ορθόδοξη Εκκλησία έχει καθορίσει ξεχωριστή ημέρα της εβδομάδος για τους νεκρούς. Το ψυχοσάββατο λοιπόν είναι ένα μνημόσυνο που κάνει η εκκλησία ώστε όλοι να έχουν την δυνατότητα να συγχωρεθούν και να κριθούν κατά την Δευτέρα Παρουσία. Την Παρασκευή, την παραμονή οι νοικοκυρές φτιάχνουν κόλλυβα και τα πάνε στην εκκλησία, για να τα διαβάσει ο ιερέας.

Παλαιότερα πίστευαν πως οι ψυχές αυτό το ψυχοσάββατο δεν το επιθυμούσαν γιατί έπρεπε να επιστρέψουν στην κατάσταση που βρισκόντουσαν πριν την Ανάσταση και για αυτό θα κλαίνε. Έλεγαν πως οι ψυχές από το Πάσχα έως και τη Κυριακή της γονατιστής κάθονταν πάνω στα δένδρα και στα βλαστάρια του αμπελιού, γι΄ αυτό και απέφευγαν να κόψουν βλαστάρια, πριν από του Αγίου Πνεύματος, μήπως πέσουν οι ψυχές που κάθονταν πάνω στα κλαδιά και στα βλαστάρια.

Απέφευγαν ακόμα και να ξεραχνίσουν γιατί πίστευαν ότι οι ψυχές έβρισκαν καταφύγιο στους ιστούς της αράχνης και δεν ήθελαν να τις ενοχλήσουν. Ακόμα δεν άφηναν ρούχα έξω από το σπίτι μετά τη δύση του ήλιου αλλά φρόντιζαν να τα μαζέψουν έγκαιρα. Αν λησμονούσαν κι άφηναν κάτι, κυρίως αν τύχαινε και ήταν ασπρόρουχο, την επόμενη μέρα το πρωί το μάζευαν και το νερόπλεναν. Το Σάββατο της Πεντηκοστής απέφευγαν επίσης να πλύνουν και να ράψουν. Σε όλες τις εκκλησίες τελούνται μνημόσυνα για τους νεκρούς, ενώ οι συγγενείς τους συνηθίζεται να προσφέρουν κόλλυβα ως ένδειξη ενός σπουδαίου θρησκευτικού συμβολισμού: τα κόλλυβα είναι βρασμένο σιτάρι.

Παρακάτω ακολουθεί συνταγή για κόλλυβα από το Άγιο Όρος:

Υλικά:

• 1 κ. σιτάρι
• 1 κ. καρύδια, αμύγδαλα και φουντούκια
• 1 κ. κουλουράκια μνημόσυνου κοπανισμένα
• 500 γρ. στραγάλια μαλακά κοπανισμένα
• 500 γρ. σταφίδες ξανθές (πλυμένες και στεγνωμένες)
• 1 κ. άχνη ζάχαρη
• 250 γρ. αλεύρι καβουρδισμένο
• Κανέλα

Εκτέλεση:

• Μουσκεύουμε το σιτάρι όλη τη νύχτα.
• Το βράζουμε, το στραγγίζουμε και το στεγνώνουμε καλά. Αναμειγνύουμε όλα τα υλικά, εκτός από τα στραγάλια και τη μισή ζάχαρη.
• Καλύπτουμε τα κόλλυβα με τα κοπανισμένα στραγάλια. Από πάνω στρώνουμε την υπόλοιπη ζάχαρη και διακοσμούμε τα κόλλυβα με άσπρα και ασημένια κουφέτα.