Η καραντίνα έκανε καλό στο κλίμα

“Ανάσαναν” και πάλι οι μεγάλες πόλεις της χώρας μας, κατά την περίοδο του περιορισμού της κυκλοφορίας, που είχε επιβληθεί λόγω κορωνοϊού.  Συγκεκριμένα, επιστήμονες του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΙΕΠΒΑ/ΕΑΑ) κατέγραψαν σημαντική μείωση των εκπομπών ρύπων στην Αττική, αποτέλεσμα του lockdown. Tα στοιχεία που έχουν παρουσιαστεί από τη διευθύντρια ερευνών δρ Βασιλική Ασημακοπούλου και την επιστημονική συνεργάτιδα της ομάδας Μελέτης της Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης σε Αστικές Περιοχές (Urban Air Quality group – UAQ) του ΙΕΠΒΑ/ΕΑΑ, Κυριακή-Μαρία Φαμέλη, δείχνουν ότι:

Οι εκπομπές μονοξειδίου του άνθρακα μειώθηκαν κατά 70%:

Η μείωση των επιβατικών οχημάτων κατά 70% οδήγησε σε μείωση των εκπομπών μονοξειδίου του άνθρακα (CO), των οξειδίων του αζώτου (NOx) και των χονδρόκοκκων σωματιδίων (ΡΜ10) κατά 28%, 14% και 31% αντίστοιχα. Η αντίστοιχη μείωση των δικύκλων κατά 50% επέφερε μείωση των παραπάνω ρύπων και σωματιδίων κατά 22% (CO), 2% (NOx) και 5% (PM10). Η καθολική μείωση της κίνησης όλων των τύπων οχημάτων κατά 50% επηρέασε σε πάρα πολύ μεγάλο ποσοστό τις εκπομπές CO, NOx και ΡΜ10 κατά 34%, 50% και 49% αντίστοιχα, αναδεικνύοντας τη συνεισφορά των φορτηγών στα συνολικά επίπεδα των εκπομπών.

Βοήθησε το γεγονός πως δεν υπήρχε μποτιλιάρισμα:

Πολύ σημαντική υπήρξε η επίδραση της αύξησης στην ταχύτητα κίνησης των οχημάτων, καθώς κατά την περίοδο του lockdown δεν παρατηρήθηκαν τα συνήθη μποτιλιαρίσματα στους κεντρικούς οδικούς άξονες του λεκανοπεδίου. Τα αποτελέσματα του σχετικού σεναρίου έδειξαν ακόμη καλύτερο μετριασμό των εκπομπών κατά 42% για το CO, 45% για τα NOx και 44% για τα PM10. Όσον αφορά στις υπολογιζόμενες εκπομπές από τις οδικές μεταφορές για την Αττική, παρατηρήθηκε ότι οι διαφορετικοί τύποι οχημάτων (επιβατικά Ι.Χ., ταξί, δίκυκλα, φορτηγά και λεωφορεία) επηρεάζουν ασύμμετρα τις εκπομπές, λόγω της χρήσης διαφορετικών τύπων καυσίμου.

Πιο αναλυτικά, οι συνολικές εκπομπές μονοξειδίου του άνθρακα (CΟ) συνδέονται κυρίως με τα βενζινοκίνητα οχήματα (83% για τα Ι.Χ. και δίκυκλα), ενώ οι εκπομπές των οξειδίων του αζώτου (ΝΟx) με τα ντιζελοκίνητα (συμμετοχή των βαρέων φορτηγών κατά 55%, των επιβατικών οχημάτων κατά 20% και των λεωφορείων κατά 15%). Στις συνολικές εκπομπές των χονδρόκοκκων σωματιδίων (ΡΜ10) το ποσοστό συνεισφοράς των Ι.Χ. επιβατικών είναι 44%, ενώ των βαρέων φορτηγών 35%. Επομένως, παρόλο που τα Ι.Χ. επιβατικά οχήματα χρησιμοποιούνται κυρίως κατά τη μετάβαση από και προς την εργασία, ο μεγάλος αριθμός τους συνεχίζει να αποτελεί παράγοντα επιβάρυνσης των συνολικών εκπομπών. Τα ταξί όσο και τα φορτηγά έχουν διαρκή κίνηση μέσα στο λεκανοπέδιο της Αττικής, με αποτέλεσμα το φορτίο των εκπομπών που τους αναλογεί, να είναι σημαντικό.

Ωφελήθηκε το περιβάλλον:

Οι δύο ερευνήτριες τονίζουν ότι «τα οφέλη στο περιβάλλον από την προώθηση εναλλακτικών μέσων μεταφοράς (ποδήλατα, περπάτημα, μέσα μαζικής μεταφοράς) έναντι της καθημερινής χρήσης των ΙΧ επιβατικών αυτοκινήτων, όπως και η ομαλοποίηση της ροής στους κεντρικούς δρόμους, είναι πολύ σημαντικά και χρειάζονται γενναία μέτρα, αλλά και εκπαίδευση των πολιτών όλων των ηλικιών. Η παρούσα κατάσταση ευνοεί την μετάβαση σε μια καθημερινότητα με λιγότερα αυτοκίνητα στους δρόμους». Από την άλλη, όπως επισημαίνουν, «δεν μπορεί ωστόσο να παραβλεφθεί το αρνητικό αντιστάθμισμα των παραπάνω βελτιώσεων, το οποίο σχετίζεται με τις εκπομπές από την θέρμανση των κατοικιών. Κατά τη διάρκεια του #ΜένουμεΣπίτι, αυξήθηκε η χρονική διάρκεια της θέρμανσης των κατοικιών, με αποτέλεσμα οι καθημερινές να θυμίζουν Κυριακές». Σε όλες τις περιφέρειες της Ελλάδας διαπιστώθηκε ότι τις Κυριακές κατά το χρονικό διάστημα 8:00-16:00 οι ένοικοι χρησιμοποιούσαν τα συστήματα θέρμανσης 48% περισσότερο απ’ ό,τι τις καθημερινές.

Τι συνέβη στο Ρέθυμνο:

Σύμφωνα με δηλώσεις του κ. Νίκου Μιχαλόπουλου, διευθυντή του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Αστεροσκοπείου, στην “Καθημερινή” από τις 23 Μαρτίου μέχρις τα τέλη Απριλίου «στον σταθμό υποβάθρου της Φινοκαλιάς του νομού Ρεθύμνου παρατηρήθηκε ανοδική τάση στις συγκεντρώσεις του διοξειδίου του άνθρακα και του μεθανίου και μάλιστα με ρυθμό συγκρίσιμο της αντίστοιχης περιόδου του 2019. Όσον αφορά το διοξείδιο του άνθρακα, η ετήσια αύξηση είναι τα τελευταία χρόνια 0,55%. Αυτές οι τάσεις είναι αποτέλεσμα αφενός της μεγάλης διάρκειας ζωής των θερμοκηπικών αερίων, που για το διοξείδιο του άνθρακα φτάνει τα 100 έτη και για το μεθάνιο τα 20 έτη».

Την ίδια περίοδο καταγράφηκαν αξιοσημείωτες μειώσεις των εκπομπών σε πολλές μεγάλες πόλεις.

Η έκταση των μειώσεων εξαρτάται από τον βαθμό που οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα οφείλονται στην κυκλοφορία των αυτοκινήτων, καθώς και από την ύπαρξη πράσινου. Έτσι, στο Παρίσι ο περιορισμός του διοξειδίου του άνθρακα κατά τους μήνες Μάρτιο-Αρπίλιο άγγιξε το 70%, ενώ στη Νέα Υόρκη περιορίστηκε σε 10%. Σε ευρωπαϊκή έρευνα, οι μειώσεις κυμάνθηκαν από 8% σε κατάφυτη γειτονιά του Βερολίνου έως 75% στο Ηράκλειο Κρήτης. «Η περίοδος αυτή διαμόρφωσε καινούργιες συνθήκες σε πολλές πόλεις, καθώς με τον μεγάλο περιορισμό της κυκλοφορίας των Ι.Χ. αυτοκινήτων καθάρισε η ατμόσφαιρα και περιορίστηκαν πολύ οι ρύποι, ενώ ταυτόχρονα μειώθηκαν οι εκπομπές θερμοκηπικών αερίων. Δεν είναι τυχαίο πως πολλοί ανακάλυψαν το ποδήλατο, ενώ σε πολλές πόλεις σχεδιάζονται με γρήγορους ρυθμούς ποδηλατόδρομοι και ενίσχυση των μέσων μαζικής μεταφοράς. Αποτελούν εικόνες του μέλλοντός μας», σημειώνει ο κ. Μιχαλόπουλος.