Αλλαγές πεζόδρομοι ποδηλατόδρομοι: Προσωρινοί δρόμοι ήπιας κυκλοφορίας με όριο 30 χιλιόμετρα την ώρα

Έρχεται μείωση του ορίου ταχύτητας των οχημάτων στα 30 χιλιόμετρα ή ακόμη και στα 20 χιλιόμετρα την ώρα προβλέπει η απόφαση του υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Δημήτρης Οικονόμου που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης την Παρασκευή 19 Ιουνίου.

Με την έγκριση «Τεχνικών Οδηγιών για τη δημιουργία προσωρινών διαδρόμων κίνησης πεζών, προσωρινών διαδρόμων κίνησης ποδηλάτου και προσωρινή δημιουργία περιοχών ήπιας κυκλοφορίας ή δρόμων ήπιας κυκλοφορίας με μείωση του ορίου ταχύτητας στα τριάντα (30) χλμ/ώρα, σε τοπικές οδούς ή σε περιοχές κατοικίας», δίνεται πλέον η δυνατότητα στους δήμους σε όλη την Ελλάδα να προχωρήσουν άμεσα σε κυκλοφοριακές αλλαγές με σύντομες διαδικασίες και με λιγότερη γραφειοκρατία αναφορικά με τις εγκρίσεις.

Η σχετική απόφαση είχε ανακοινωθεί από το υπουργείο στα τέλη του προηγούμενου μήνα με αφορμή την ανάγκη τήρησης της κοινωνικής απόστασης στην περίοδο προσαρμογής μετά το lockdown, ενώ πλέον δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και απόφαση του υφυπουργού Περιβάλλοντος, Δημήτρη Οικονόμου, με την οποία εγκρίνονται οι τεχνικοί όροι για την προώθηση των παρεμβάσεων. Οι τοπικές αρχές καλούνται να εξετάσουν όλα τα πιθανά μέτρα και παρεμβάσεις, ακόμα και για περιοχές με μικρούς φόρτους μετακινήσεων και χαμηλή χρήση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς. Στόχος είναι οι παρεμβάσεις αυτές να πραγματοποιηθούν εντός λίγων εβδομάδων και με χαμηλό κόστος.

Στις γενικές αρχές εφαρμογής των τεχνικών οδηγιών επισημαίνεται ότι η απαιτούμενη εξοικονόμηση χωρου για την κίνηση πεζών και ποδηλάτων μπορεί να γίνει με τους παρακάτω τρόπους:

• Αφαίρεση – προσωρινή κατάργηση μεμονωμένων θέσεων στάθμευσης ή μίας λωρίδας στάθμευσης.
• Περιορισμός του πλάτους των λωρίδων κυκλοφορίας.
• Απομάκρυνση των θέσεων στάθμευσης – φορτοεκφόρτωσης μακριά από το πεζοδρόμιο σε συνδυασμό με κατάληψη θέσεων στάθμευσης.μείωση των ορίων ταχύτητας στις τοπικές οδούς με στόχο την ασφαλέστερη χρήση τους από πεζούς που αναγκαστικά περπατούν στο οδόστρωμα.
• Αποκλεισμός ολόκληρης λωρίδας κυκλοφορίας ή ολόκληρου δρόμου από την κίνηση Ι.Χ. αυτοκινήτων.

Όριο 30χλμ.

«Τα σχετικά μέτρα και επεμβάσεις κρίνεται σκόπιμο να συνδυάζονται με ταυτόχρονη και άμεση αλλαγή του ορίου ταχύτητας σε 30 χλμ/ώρα σε τοπικές οδούς και περιοχές των πόλεων όπου υπάρχει αυξημένη αλληλεπίδραση οχημάτων και ευάλωτων χρηστών» επισημαίνεται χαρακτηριστικά. Σε καθε περίπτωση τονίζεται ότι η επιλογή οδών, για τους οποίους θεσμοθετείται χαμηλότερο όριο ταχύτητας θα πρέπει να συνοδεύεται από οριοθέτηση των θέσεων στάθμευσης, γιατί διαφρετικά θα δίνεται η εντύπωση ενός συμβατικού δρόμου. Επίσης το όριο 30 θα πρέπει να ορίζεται με κατακόρυφη και οριζόντια σήμανση στην είσοδο του δρόμου. Στις περιοχές προτεραιότητας για τις κυκλοφοριακές ρυθμίσεις εντάσσονται όσες έχουν έντονη κίνηση πεζών και ιδιαίτερα παιδιών (π.χ. κοντά σε σχολεία), ηλικιωμένων, γονέων με βρεφικό καροτσάκι (π.χ. κοντά σε πάρκα, πλατείες, κλπ)

Στις οδηγίες, οι οποίες προέκυψαν από τη συνεργασία της Γενικής Γραμματείας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος και της Μονάδας Βιώσιμης Κινητικότητας του ΕΜΠ, επισημαίνεται ότι οι προτεινόμενες παρεμβάσεις εκτός του χαμηλού κόστους και της γρήγορης ταχύτητας υλοποίησής τους, θα αποτελούν ευέλικτες κατασκευές με δυνατότητα περιοδικής μεταφοράς τους ανάλογα με τις ανάγκες. Επίσης ορίζεται ξεκάθαρα ότι ο προσωρινός χαρακτήρας των μέτρων επιβάλλει ο σχεδιασμός και η κατασκευή τους να επιτρέπουν την άμεση και εύκολη απομάκρυνση, ενώ η τοποθέτηση και λειτουργία τους δεν θα πρέπει να προκαλούν φθορές και προβλήματα στα υφιστάμενα οδοστρώματα και πεζοδρόμια.

«Έυκαιρία να δούμε στην πράξη εάν οι πόλεις είναι αποφασισμένες να αλλάξουν προτεραιότητες»

Αν και προσωρινού χαρακτήρα, η απόφαση των δήμων να προχωρήσουν σε τέτοιες παρεμβάσεις θα καταδείξει αν έχουμε αποφασίσει να αναμορφώσουμε τις πόλεις μας, λέει η Μαρία Σίτη, πολεοδόμος-συγκοινωνιολόγος και ερευνήτρια της Μονάδας Βιώσιμης Κινητικότητας του ΕΜΠ: «Πλέον οι οδηγίες δίνουν τη δυνατότητα γρήγορης και οικονομικής εφαρμογής των αλλαγών από τους δήμους, ενώ οι παρεμβάσεις θα μπορούν να προχωρούν χωρίς τη μακρά διαδικασία εγκρίσεων που απαιτούνταν έως τώρα από πολλούς και δαφορετικούς φορείς (αποκεντρωμένη διοίκηση, Τροχαία, κλπ). Είναι μία ευκαιρία να δούμε στην πράξη εάν οι πόλεις είναι αποφασισμένες να αλλάξουν προτεραιότητες».

Παράλληλα επισημαίνεται και η δυνατότητα οι δρόμοι να μπορούν να κλείνουν περιοδικά π.χ. κάθε Παρασκευή βράδυ υπό την προυπόθεση ότι επιτρέπουν την απρόσκοπτη και ασφαλή λειτουργία των εισόδων/εξόδων όλων των παρόδιων κτιρίων, χώρων στάθμευσης κτιρίων, σαθμούς στάθμευσης διατηρώντας υποχρεωτικά διάδρομο πλάτους 3,5 μέτρων.

Διεθνής εμπειρία

Η παροχή κινήτρων σε πεζούς και ποδηλάτες αποτελεί μία νέα πραγματικότητα που έφερε η πανδημία του κορονοιού με στόχο την τήρηση της κοινωνικής απόστασης των 2 μέτρων, την ανακούφιση του φόρτου του μετρό και των υπόλοιπων Μέσων Μαζικής Μεταφοράς και την αποφυγή πρόσθετου μποτιλιαρίσματος και ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Ήδη πολλές ευρωπαϊκές πόλεις έχουν ανακοινώσει σειρά αλλαγών. Συγκεκριμένα, το Βερολίνο διεύρυνε προσωρινά τις λωρίδες ποδηλάτου και δημιούργησε νέες για να επιτρέψει την ασφαλή κυκλοφορία και προσπέραση. Το Μιλάνο απέκλεισε την κυκλοφορία των αυτοκινήτων σε δρόμους με όριο ταχύτητας 35 χλμ/ώρα μειώνοντας ταυτόχρονα το όριο στα 30 χλμ στην πλειονότητα των τοπικών οδών καθώς και σε οδούς με αυξημένη παρουσία ευάλωτων χρηστών δίνοντας προτεραιότητα σε πεζούς και ποδηλάτες.

Στο Παρίσι και σε άλλες γαλλικές πόλεις δημιουργήθηκαν έκτακτες λωρίδες κυκλοφορίας ποδηλάτων για τη διάρκεια του lockdown αλλά και για την περίοδο προσαρμογής μετά απ΄αυτό. Η δήμαρχος του Παρισιού μάλιστα ανακοίνωσε ότι σημαντικές ποδηλατικές διαδρομές θα εγκατασταθούν παράλληλα με τις κυριότερες υπόγειες γραμμές του μετρό. Στις Βρυξέλλες ολόκληρο το κέντρο της πόλης μετατράπηκε σε περιοχή ήπιας κυκλοφορίας με ανώτατο όριο ταχύτητας τα 20 χλμ/ώρα, ενώ οι πεζοί και οι ποδηλάτες επιτρέπεται να χρησιμοποιούν το πλήρες πλάτος του δρόμου και έχουν απόλυτη προτεραιότητα. Παράλληλα δημιουργούνται εκτάκτως νέες υποδομές για πεζούς και ποδηλάτες σε δρόμους που δε διασφάλιζαν την ασφαλή και απρόσκοπτη κίνησή τους, ενώ ανακοινώθηκε ότι από την Πρωτοχρονιά του 2021 στο σύνολο της πόλης θα ισχύει όριο ταχύτητας 30 χλμ/ώρα.