Διεθνής Αμνηστία: Έκθεση δείχνει 3000 εργαζόμενους στην υγεία να έχουν χάσει τη ζωή τους από κορωνοϊο

Οι εργαζόμενοι στην υγεία, οι «ήρωες» της πρώτης γραμμής στην μάχη ενάντια στον κορωνοϊό, έχασαν πολλά από την επιδημία. Σύμφωνα με έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας οι εργαζόμενοι της υγείας πλήρωσαν – και πληρώνουν ακόμα- βαρύ φόρο αίματος έχοντας 3000 νεκρούς από τον κορωνοϊό. Πέρα από το κόστος σε ανθρώπινες ζωές, οι εργαζόμενοι στην υγεία σε πολλές περιπτώσεις έπρεπε να δουλέψουν χωρίς μέτρα προστασίας, πληρώνοντας τα από την τσέπη τους, έχουν μείνει απλήρωτοι, έχουν υποστεί διώξεις, έχουν απολυθεί ή έχουν πάει φυλακή επειδή αντέδρασαν στο τρόπο που οι κυβερνήσεις χειρίστηκαν την κρίση της πανδημίας.

Την στιγμή που ένα νέο κύμα εξάπλωσης του κορωνοϊού είναι προ των πυλών και τα συστήματα υγείας η Διεθνής Αμνηστία προειδοποιεί τις κυβερνήσεις να μην επαναλάβουν τα ίδια λάθη αλλά να δώσουν βάρος στην προστασία των ανθρώπων της πρώτης γραμμής προκειμένου να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τον ιό αποτελεσματικά. Η δοκιμασία της πανδημίας του κορωνοϊού έδειξε την αδυναμία των συστημάτων υγείας σε παγκόσμιο επίπεδο. Και επειδή η επιδημία είναι ακόμα εδώ και απ΄ότι φαίνεται θα μείνει, η οργάνωση προειδοποιεί ότι προτεραιότητα είναι οι εργαζόμενοι στην υγεία να δουλεύουν με αξιοπρεπείς και ασφαλείς όρους.

Η καταγραφή των θυμάτων

Δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή μια συστηματική παγκόσμια παρακολούθηση του αριθμού των θανάτων των εργαζομένων στην υγεία και του αναγκαίου προσωπικού, λόγω μόλυνσης από κορωνοϊό.

Ωστόσο, η Διεθνής Αμνηστία αντιπαρέβαλε και ανέλυσε ένα μεγάλο εύρος διαθέσιμων δεδομένων που αποδεικνύει ότι πάνω από 3000 εργαζόμενοι στην υγεία πέθαναν λόγω μόλυνσης, σε 79 χώρες σε όλο τον κόσμο.

Οι χώρες με τους μεγαλύτερους αριθμούς θανάτων εργαζόμενων στην υγεία μέχρι σήμερα συμπεριλαμβάνουν τις: ΗΠΑ (507), Ρωσία (545), Ηνωμένο Βασίλειο (540, συμπεριλαμβανομένων 262 κοινωνικών λειτουργών), Βραζιλία (351), Μεξικό (248), Ιταλία (188), Αίγυπτος (111), Ιράν (91), Εκουαδόρ (82), και Ισπανία (63).

Ο συνολικός αριθμός ενδέχεται να είναι σοβαρά υποεκτιμημένος εξαιτίας της χαμηλής καταγραφής, ενώ είναι δύσκολες οι ακριβείς συγκρίσεις μεταξύ χωρών, εξαιτίας των διαφορών στις καταγραφές. Για παράδειγμα, η Γαλλία έχει συλλέξει δεδομένα από μερικά νοσοκομεία και ιατρικά κέντρα της, ενώ οι αριθμοί των θανόντων εργαζόμενων στην υγεία που παρέχονται από τους υγειονομικούς συλλόγους στην Αίγυπτο και τη Ρωσία, αμφισβητούνται από τις κυβερνήσεις τους.

Ελλείψεις προστατευτικού εξοπλισμού σχεδόν σε όλες τις χώρες

Οι εργαζόμενοι αναφέρουν τις σοβαρές ελλείψεις προσωπικού προστατευτικού εξοπλισμού, σε σχεδόν όλες από τις 63 χώρες και περιοχές που ερευνήθηκαν από τη Διεθνή Αμνηστία. Ένας γιατρός που δουλεύει στην Πόλη του Μεξικού είπε στη Διεθνή Αμνηστία ότι οι γιατροί ξόδευαν περίπου το 12% των μηνιαίων μισθών τους για να αγοράσουν μόνοι τους τον προσωπικό προστατευτικό εξοπλισμό τους.

Η παγκόσμια έλλειψη παροχών κι οι εμπορικοί περιορισμοί ενδέχεται να έχουν χειροτερέψει αυτό το πρόβλημα. Τον Ιούνιο 2020, 56 χώρες και δύο εμπορικά μπλοκ (η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ευρασιατική Οικονομική Ένωση) έθεσαν σε εφαρμογή μέτρα είτε απαγόρευσης είτε περιορισμού των εξαγωγών κάποιων, ή όλων, των μορφών προσωπικού προστατευτικού εξοπλισμού, ή συστατικών του.

«Τα κράτη πρέπει να διασφαλίσουν ότι υπάρχει επαρκής προσωπικός προστατευτικός εξοπλισμός για τους εργαζόμενους στις περιοχές τους, οι εμπορικοί περιορισμοί κινδυνεύουν να οξύνουν τις ελλείψεις σε χώρες που εξαρτώνται από τις εισαγωγές» τόνισε η Διεθνής Αμνηστία.

Διώξεις στους εργαζόμενους λόγω διαμαρτυρίας

Σε τουλάχιστον 31 από τις χώρες που ερευνήθηκαν από τη Διεθνή Αμνηστία, οι ερευνητές κατέγραψαν αναφορές απεργιών, απειλής απεργιών, η διαδηλώσεις, από τους εργαζόμενους στην υγεία και το αναγκαίο προσωπικό, ως αποτέλεσμα ανασφαλών εργασιακών συνθηκών. Την ίδια εικόνα έχουμε και στην Ευρώπη και στην Αμερική με κινητοποιήσεις εργαζομένων συμβολικές ή όχι.

Η περίπτωση της Αιγύπτου

Σε αρκετές χώρες οι διαμαρτυρίες σημαδεύτηκαν από διώξεις. Στην Αίγυπτο, για παράδειγμα, η Διεθνής Αμνηστία κατέγραψε τις περιπτώσεις εννέα εργαζόμενων στην υγεία που κρατήθηκαν αυθαίρετα μεταξύ Μαρτίου και Ιουνίου, υπό τις ασαφείς και υπερβολικά ευρείες κατηγορίες της «διάδοσης ψεύτικων ειδήσεων» και της «τρομοκρατίας». Όλοι και όλες που κρατήθηκαν, είχαν εκφράσει ανησυχίες για την ασφάλεια ή είχαν ασκήσει κριτική στη διαχείριση της πανδημίας από την κυβέρνηση.

Ένας άλλος Αιγύπτιος γιατρός είπε στη Διεθνή Αμνηστία ότι οι γιατροί που εξέφραζαν τη γνώμη τους δέχονταν απειλές, ανακρίνονταν από την Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας (NSA) και υπόκειντο σε διοικητική ανάκριση και ποινές. Είπε:

«Πολλοί γιατροί προτιμούν να πληρώσουν για τον προσωπικό προστατευτικό εξοπλισμό τους για να αποφύγουν αυτό το εξαντλητικό πήγαινε-έλα. Εξαναγκάζουν τους γιατρούς να διαλέξουν μεταξύ θανάτου και φυλακής».

Αλλά και στις ΗΠΑ

Υπάρχουν επίσης αναφορές από πολλές χώρες, ότι απολύονται ή αντιμετωπίζουν πειθαρχική δίωξη, επειδή εξέφρασαν τις ανησυχίες τους. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, η πιστοποιημένη βοηθός νοσηλεύτρια Tainika Somerville απολύθηκε επειδή ανήρτησε ένα βίντεο στο Facebook, όπου διάβαζε μια έκκληση για περισσότερο προσωπικό προστατευτικό εξοπλισμό. Η Tainika λέει ότι το προσωπικό στο γηροκομείο στο Ιλινόις όπου δουλεύει, δεν ήταν ενημερωμένο ότι εργαζόταν με ασθενείς με κορονοϊό και το έμαθε από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Το συγκεκριμένο νοσοκομείο κατέγραψε 34 μολύνσεις και 15 θανάτους που σχετίζονταν με τον κορονοϊό μέχρι τις 29 Μαΐου.

Διώξεις και στη Ρωσία

Στη δε Ρωσία, η Διεθνής Αμνηστία ανέδειξε τις υποθέσεις δύο γιατρών, των Yulia Volkova και Tatyana Reva, που αντιμετωπίζουν αντίποινα αφού παραπονέθηκαν για την έλλειψη προσωπικού προστατευτικού εξοπλισμού. Η Yulia Volkova έχει κατηγορηθεί σύμφωνα με τον νόμο για τις ψευδείς ειδήσεις της Ρωσίας, και αντιμετωπίζει πρόστιμο έως 100,000 ρούβλια (1,443 αμερικάνικα δολάρια), ενώ η Tatyana Reva αντιμετωπίζει πειθαρχικές διαδικασίες που ενδέχεται να οδηγήσουν στην απόλυσή της.

Άδικη πληρωμή και έλλειψη παροχών

Εκτός όλων των άλλων οι εργαζόμενοι στην υγεία και το αναγκαίο προσωπικό πληρώνονται άδικα ή, σε ορισμένες περιπτώσεις, δεν πληρώνονται καθόλου. Στο Νότιο Σουδάν, για παράδειγμα, οι γιατροί που πληρώνονται από την κυβέρνηση, δεν έχουν λάβει τους μισθούς τους από τον Φεβρουάριο, και δεν λαμβάνουν πακέτα κοινωνικής πρόνοιας ή ιατρική κάλυψη. Στη Γουατεμάλα, τουλάχιστον 46 μέλη του προσωπικού στις υπηρεσίες, δεν πληρώθηκαν για δυόμιση μήνες που εργάζονταν σε νοσοκομείο αναφοράς του κορονοϊού.

Σε ορισμένες χώρες, δεν υπάρχουν πρόσθετες παροχές για τους εργαζομένους στον τομέα της υγείας και το αναγκαίο προσωπικό για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού, ενώ άλλες χώρες εξαιρούν ορισμένες κατηγορίες εργαζομένων από τις παροχές αυτές.

Η έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας μπορεί να λειτουργήσει ως καμπανάκι για να επέλθουν οι αναγκαίες αλλαγές στον τρόπο που αντιμετωπίζονται οι εργαζόμενοι της πρώτης γραμμής, που έχουν επιφορτιστεί με το καθήκον να κρατήσουν τις κοινωνίες όρθιες. Μετά το πρώτο κύμα της επιδημίας, μετά την καραντίνα και τα λοκ ντάουν, μετά τη δοκιμασία των συστημάτων υγείας δεν υπάρχουν περιθώρια να επαναληφθούν τα ίδια λάθη.