Απόδοση ιθαγένειας: Μεγάλες καθυστερήσεις και γραφειοκρατικές δυσκολίες

Απόδοση ιθαγένειας: Αρκετά μεγάλο είναι το χρονικό διάστημα το οποίο απαιτείται για την εξέταση του μέσου όρου των αιτήσεων που υποβάλλονται από τους ενδιαφερόμενους για την απόκτηση της ελληνικής ιθαγένειας.

Το λιγότερο τέσσερα με πέντε χρόνια χρειάζεται να περιμένουν οι ξένοι μόνιμοι κάτοικοι Ελλάδας και τα παιδιά τους, τα οποία γεννήθηκαν και μεγάλωσαν εδώ, προκειμένου να λάβουν την ελληνική ιθαγένεια. Αυτό το χρονικό διάστημα απαιτείται για την εξέταση του μέσου όρου των αιτήσεων που υποβάλλονται από τους ενδιαφερόμενους στη Διεύθυνση Ιθαγένειας του Υπουργείου Εσωτερικών, σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησε στην Ελλάδα η Οργάνωση Generation 2.0 for Rights, Equality & Diversity (Generation 2.0 RED).

Οι συντάκτες της έκθεσης θεωρούν βασικές αιτίες των μεγάλων καθυστερήσεων «τις διοικητικές αγκυλώσεις, χρονοβόρες διαδικασίες και φαινόμενα κακοδιοίκησης» με τις οποίες βρίσκονται πολλοί μετανάστες, από την στιγμή υποβολής της αίτησης ιθαγένειας έως και την απόκτησή της.

Παρά την ύπαρξη επαρκούς νομικού πλαισίου, εξακολουθούν να υπάρχουν προβλήματα και η διεκπεραίωση των αιτημάτων προχωρά εν μέσω μεγάλων καθυστερήσεων, τόσο ως προς την απόδοση ιθαγένειας στη δεύτερη γενιά μεταναστών, δηλαδή παιδιών που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στην Ελλάδα, όσο και στην διαδικασία πολιτογράφησης αλλογενών, αναφέρεται στην έκθεση. Στη δεύτερη γενιά, ενώ θεωρητικά προβλέπονται 6 μήνες για τους ανήλικους και 1 έτος για τους ενήλικες, σε ορισμένες περιπτώσεις η αναμονή για την έκδοση της απόφασης φτάνει τα 4 χρόνια από την κατάθεση του αιτήματος. Αντίστοιχα, οι συνεντεύξεις πολιτογράφησης για τους αλλογενείς, σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα, διενεργούνται έως και 5 χρόνια μετά την υποβολή του αιτήματος.

Η υποστελέχωση των υπηρεσιών, η δυσκολία συγκρότησης επιτροπών πολιτογράφησης για τη δινέργεια συνεντέυξεων, η καθυστέρηση έκδοσης των αναγκαίων υπουργικών αποφάσεων μετά την ψήφιση του εκάστοτε νόμου, η έλλειψη ενημέρωσης των ενδιαφερομένων και η μη επικαιροποίηση των στατιστικών στοιχείων του υπουργείου Εσωτερικών είναι κάποια από τα σημαντικότερα προβλήματα που τονίζονται μέσα από την συγκεκριμένη έρευνα. Σημαντικό ρόλο παίζει το γεγονός πως, οι Διευθύνσεις Ιθαγένειας (ΔΙ) μεταφέρθηκαν από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση στο υπουργείο Εσωτερικών το 2019, χωρίς όμως να έχει ολοκληρωθεί η διασύνδεση με τις πληροφορίες, πχ. του μητρώου αρρένων, από τον ένα φορέα στον άλλο, να ανανεωθεί το τηλεφωνικό κέντρο, ο ιστοτόπος κ.α.

Παρά τα όποια εμπόδια και τις δυσκολίες, ορισμένες ΔΙ, όπως η ΔΙ Νοτίου Τομέα, Πειραιώς και Νήσων, προσπαθούν να εφαρμόσουν κάποιες καλές πρακτικές προκειμένου να βελτιώσουν την κατάσταση που επικρατεί.

Η Generation 2.0 RED προτείνει την επιπλέον στελέχωση των ΔΙ, την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών, τη συγκρότηση περισσότερων επιτροπών πολιτογράφησης, άμεση έκδοση των απαραίτητων υπουργικών αποφάσεων που εκκρεμούν, έγκυρη και έγκαιρη ενημέρωση σε όσους έχουν αιτηθεί την ελληνική ιθαγένεια, τακτική επικαιροποίηση των στατιστικών δεδομένων από την Κεντρική Διεύθυνση Ιθαγένειας του υπουργείου Εσωτερικών. Επίσης, θέτει την παράμετρο ότι, εφόσον αλλάξει το σύστημα εξέτασης της πολιτογρἀφησης, αυτό δεν πρέπει να έχει “εξετασιοκεντρικό” χαρακτήρα, αλλά να λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαιτερότητες των υποψηφίων που συμμετέχουν στις εξετάσεις.