Η ιστορική συμφωνία των 750 δισεκατομμυρίων ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης

“Τα καταφέραμε. Η Ευρώπη είναι ισχυρή. Η Ευρώπη είναι ενωμένη” με αυτά τα λόγια ξεκίνησε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ την ενημέρωση των εκπροσώπων του Τύπου για τη συμφωνία που επιτεύχθηκε στη σύνοδο κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μετά από μέρες διαπραγματεύσεων. H επιτυχία της συμφωνίας των 27 δεν συνιστά απλά μια απάντηση στην αντιμετώπιση ενός ιού που έχει κοστίσει τη ζωή περισσότερων από 100.000 Ευρωπαίων και προκάλεσε στην ΕΕ τη χειρότερη οικονομική ύφεση εδώ και δεκαετίες. Η συμφωνία ουσιαστικά αποτελεί και την επίλυση των διαφορών μεταξύ βορείων και νοτίων, καθώς οι λιτοί Ολλανδοί και Αυστριακοί δίσταζαν να μοιράσουν μετρητά στους βαριά χτυπημένους από τον κορωνοϊό Ιταλούς και Ισπανούς.

Υπήρχε επίσης η ανάγκη να γεφυρωθεί το πολιτικό χάσμα μεταξύ των δυτικών χωρών της ΕΕ και των ανατολικών, όπου η δημοκρατική οπισθοδρόμηση από τους φανατικούς του Βίκτορ Ορμπάν της Ουγγαρίας αύξησαν την πίεση στις Βρυξέλλες για να ζητήσει εγγυήσεις για το πού στέλνονται τα χρήματα. Όπως σημείωσε και στο Bloomberg Το Ταμείο Ανάκαμψης κάνει αρκετά νέα ριζικά βήματα.

• Πρώτον, αντί για μεμονωμένες χώρες που αντλούν κεφάλαια, η ΕΕ στο σύνολό της θα χρησιμοποιήσει το συλλογικό χρηματοοικονομικό της άξονα για να δανειστεί 750 δισεκατομμύρια ευρώ στις κεφαλαιαγορές για να ανοικοδομήσει τις οικονομίες της μετά την πανδημία. Μιλάμε λοιπόν για μια ενοποίηση του χρέους.
• Δεύτερον, σχεδόν 400 δισεκατομμύρια ευρώ από αυτά τα χρήματα θα διανεμηθούν ως επιχορηγήσεις και τα υπόλοιπα ως δάνεια χαμηλού επιτοκίου, καθιστώντας τα φθηνά και εύκολο να διατεθούν.
• Τρίτον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή – το εκτελεστικό σκέλος της ΕΕ – θα μελετήσει μια σειρά πιθανών νέων φόρων, συμπεριλαμβανομένων των τελών τεχνολογίας και χρηματοοικονομικών συναλλαγών, για να βοηθήσει στην πληρωμή του ταμείου.

Το τελικό κείμενο της συμφωνίας προβλέπει ότι το ποσό που θα χορηγηθεί υπό μορφή επιχορηγήσεων και ενισχύσεων θα ανέλθει σε 390 δισ. ευρώ. Παράλληλα, θα είναι διαθέσιμα 360 δισ. ευρώ για δανεισμό, σε χώρες που θα τα ζητήσουν. Η κατανομή των ποσών του Tαμείου Aνάκαμψης (Next Generation EU) και όπως φαίνεται στο μοναδικό infographic του Pagenews.gr έχει ως εξής:

•  Recovery and Resilience Facility (RRF) 672.5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα δάνεια θα είναι 360 δισ ευρώ και οι επιχορηγήσεις 312,5 δισ. ευρώ. Ο νέος μηχανισμός ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, ο οποίος θα προσφέρει χρηματοδοτική στήριξη για επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις, μεταξύ άλλων σε σχέση με την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση και την ανθεκτικότητα των εθνικών οικονομιών, συνδέοντάς τις με τις προτεραιότητες της Ε.Ε. Ο μηχανισμός αυτός θα ενσωματωθεί στο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο.
•  ReactEU: 47.5 δισ. ευρώ, που θα κατανεμηθούν με βάση τη σοβαρότητα των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της κρίσης, συμπεριλαμβανομένου του επιπέδου της ανεργίας των νέων και της σχετικής ευημερίας των κρατών-μελών.
•  Horizon Europe: 5 δισ ευρώ θα διατεθούν για το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» για τη χρηματοδότηση ζωτικής σημασίας έρευνας στον τομέα της Υγείας, της ανθεκτικότητας και της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης.
•  InvestEU: 5,6 δισ. ευρώ για την αναβάθμιση του προγράμματος το οποίο θα διαδεχθεί από το 2021 το σημερινό επενδυτικό πακέτο Γιούνκερ.
•  Rural Development: 7,5 δισ. ευρώ θα διατεθούν για το Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης με στόχο τη στήριξη των αγροτικών περιοχών στην πραγματοποίηση των διαρθρωτικών αλλαγών που είναι αναγκαίες σύμφωνα με την ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και στην επίτευξη των φιλόδοξων στόχων σύμφωνα με τη νέα στρατηγική για τη βιοποικιλότητα και τη στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο».
•  Just Transition Fund (JTF): 10 δισ. ευρώ για το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, για να βοηθήσει τα κράτη-μέλη στην επιτάχυνση της μετάβασης στην κλιματική ουδετερότητα.
•  RescEU: 1.9 δισ ευρώ θα διατεθούν για τον μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας της Ενωσης, ο οποίος θα επεκταθεί και θα ενισχυθεί για να δώσει στην Ενωση τη δυνατότητα να προετοιμάζεται και να ανταποκρίνεται σε μελλοντικές κρίσεις.