Νέο πακέτο 4,5 δισ. στήριξης της οικονομίας το φθινόπωρο

Με τέταρτο γύρο επιστρεπτέας προκαταβολής αλλά και ένα ευρύτατο πρόγραμμα επιδότησης των εποχικών απασχολούμενων, με προτεραιότητα σε αυτούς που θα μείνουν εκτός αγοράς εργασίας για ολόκληρο το καλοκαίρι, σχεδιάζει να «εμπλουτίσει» η κυβέρνηση το φθινοπωρινό πακέτο στήριξης της οικονομίας. Για τους εποχικούς, κρίνεται απαραίτητη η άμεση εισοδηματική ενίσχυση καθώς οι ετήσιες αποδοχές τους κινδυνεύουν πλέον με απόλυτη κατάρρευση. Αυτή μπορεί να έρθει ακόμη και μέσω ενός ανασχεδιασμένου προγράμματος κατάρτισης, σύμφωνα με τα σχέδια που έχουν ήδη πέσει στο τραπέζι μετά και τις προτάσεις της επιτροπής Πισσαρίδη για μετατροπή των επιδομάτων ανεργίας σε επιδόματα κατάρτισης. Για τους τελευταίους μήνες του χρόνου, σχεδιάζεται να πέσουν στην αγορά τουλάχιστον 4,5 δισ. ευρώ κρατικού χρήματος, σε μια προσπάθεια να συγκρατηθεί το ποσοστό της ύφεσης έστω και εις βάρος του δημοσίου χρέους, του δημοσιονομικού ελλείμματος αλλά και των ταμειακών διαθεσίμων της χώρας.

Ενώ πλησιάζει η ημερομηνία ανακοίνωσης του ποσοστού ύφεσης με το οποίο θα βρεθεί αντιμέτωπη η χώρα –στις 4 Σεπτεμβρίου η ΕΛΣΤΑΤ αναμένεται να ανακοινώσει πτώση-ρεκόρ για το β΄ τρίμηνο, η οποία αναμένεται να κυμανθεί από 12% έως 16%–, η κυβέρνηση θεωρεί πλέον επιβεβλημένο να υπάρξει άλλο ένα πακέτο στήριξης. Αλλωστε, είναι συνεχείς οι τοποθετήσεις των αρμόδιων υπουργών αλλά και του πρωθυπουργού για την αναγκαιότητα να κρατηθούν «πυρομαχικά» για τους τελευταίους μήνες του έτους. Οι υπολογισμοί έχουν ήδη γίνει: προς το παρόν, έχουν διατεθεί περί τα 12,5-13 δισ. ευρώ για τη χρηματοδότηση των μέτρων που έχουν ήδη εφαρμοστεί. Ο αναθεωρημένος στόχος, μετά και την απόφαση για την εντός του έτους καταβολή των αναδρομικών στους συνταξιούχους, είναι ο λογαριασμός των μέτρων να φτάσει στα 17 δισ. ευρώ, ποσό που οδηγεί το πρωτογενές έλλειμμα της χώρας κοντά ή και λίγο πάνω από το 6%.

Με αυτά τα 4,5 δισ. ευρώ αναμένεται να χρηματοδοτηθούν:

• Ενα ευρύ πρόγραμμα οικονομικής ενίσχυσης των εποχικών υπαλλήλων, με έμφαση σε αυτούς που δεν θα καταφέρουν να βρουν δουλειά καθ’ όλη τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου. Στο οικονομικό επιτελείο αντιλαμβάνονται ότι εποχικοί υπάλληλοι, οι οποίοι θα βγάλουν όλο το καλοκαίρι με μόνο εισόδημα τα 534 ευρώ, δεν θα είναι εφικτό να επιβιώσουν μέχρι του χρόνου τον Μάιο μόνο με τα 360 ευρώ του επιδόματος ανεργίας. Στα σχέδια της κυβέρνησης είναι ένα ευρύ, «γενναιόδωρο», αλλά και αυστηρό πρόγραμμα κατάρτισης, μέσω του οποίου οι εποχικοί υπάλληλοι θα μπορούν να εξασφαλίσουν και πρόσθετες γνώσεις οι οποίες θα «πιστοποιηθούν», αλλά και ένα σημαντικό εισόδημα. Οι υποστηρικτές αυτής της λύσης στην κυβέρνηση τονίζουν ότι το επίδομα κατάρτισης θα πρέπει να είναι πολύ «γενναίο», ακόμη και διπλάσιο του επιδόματος ανεργίας, ώστε το κίνητρο συμμετοχής να είναι πολύ ισχυρό. Από την άλλη βέβαια, θα πρέπει να στηθεί και ένας αξιόπιστος μηχανισμός εκπαίδευσης και πιστοποίησης γνώσεων προκειμένου να μην επαναληφθούν τα φαινόμενα του «σκοιλ-ελικικού», που «πλήγωσαν» την προηγούμενη προσπάθεια κατάρτισης (σ.σ.: αυτή των επιστημόνων), οδηγώντας στην πλήρη ακύρωση.
• Ο 3ος αλλά και ο 4ος γύρος επιστρεπτέας προκαταβολής, ο οποίος θα ενεργοποιηθεί το φθινόπωρο. Η επιστρεπτέα προκαταβολή έχει κερδίσει έδαφος ως μέτρο, καθώς ενσωματώνει δύο βασικά χαρακτηριστικά: άμεση απόδοση των χρημάτων στην αγορά χωρίς γραφειοκρατικά εμπόδια αλλά και αντικειμενικό και αδιάβλητο τρόπο υπολογισμού του ποσού που δικαιούται η κάθε επιχειρηματική μονάδα. Συνολικά, για τον τρίτο και τον τέταρτο γύρο της επιστρεπτέας προκαταβολής, θα διατεθεί περί το 1,5-1,7 δισ. ευρώ. Οπως έχει ανακοινωθεί, ο 3ος γύρος της επιστρεπτέας προκαταβολής θα συμπεριλάβει και τις οικονομικές επιδόσεις των επιχειρήσεων κατά τους μήνες Ιούνιο και Ιούλιο. Η υποβολή των αιτήσεων προγραμματίζεται για το τέλος Αυγούστου ή τις αρχές Σεπτεμβρίου, προκειμένου να έχει ολοκληρωθεί η υποβολή των φορολογικών δηλώσεων. Ο 4ος γύρος θα «στοχεύει» κυρίως στην ενίσχυση των τουριστικών επιχειρήσεων.
• Η επιδότηση των στεγαστικών δανείων. Στον φετινό προϋπολογισμό, η κυβέρνηση έχει προϋπολογίσει ποσό της τάξεως των 200 εκατ. ευρώ. Εκτιμάται όμως ότι η δαπάνη μπορεί να φτάσει σε υψηλότερα επίπεδα, δεδομένου ότι τα κριτήρια είναι αρκετά «ανοικτά», κάτι που σημαίνει ότι μπορεί να συγκεντρωθεί πολύ μεγάλος αριθμός αιτήσεων καθώς το οικονομικό κίνητρο είναι πολύ ισχυρό, ειδικά για τους «πράσινους» δανειολήπτες, όπου το ποσοστό της επιδότησης φτάνει ακόμη και στο 90% κατά το πρώτο τρίμηνο της επιδότησης.
• Η καταβολή των αναδρομικών στους συνταξιούχους. Η διάθεση των 900 εκατ. ευρώ στους συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι θα γίνει μέσα στο έτος, καθώς η κυβέρνηση αυτοδεσμεύτηκε με την τροπολογία ότι θα πληρώσει μέχρι το τέλος του χρόνου. Η πολιτική δέσμευση προβλέπει ότι φέτος θα καταβληθούν και τα αναδρομικά στους συνταξιούχους του Δημοσίου, παρά το γεγονός ότι υπάρχει η εκκρεμότητα με την έκδοση της απόφασης του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Η κρίση της πανδημίας δεν είναι για όλους

Σύμφωνα με την Καθημερινή ιδιαίτερο προβληματισμό προκαλεί στην κυβέρνηση και στο οικονομικό επιτελείο το γεγονός ότι οι συνέπειες της ύφεσης δεν διαχέονται στο σύνολο της οικονομίας αλλά εστιάζονται σε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες προκαλώντας πολύ μεγάλο πρόβλημα. Με τα μέχρι τώρα δεδομένα, συνταξιούχοι, δημόσιοι υπάλληλοι αλλά και σημαντικός αριθμός ιδιωτικών υπαλλήλων φαίνεται να διανύουν τη χρονιά χωρίς σημαντική μείωση διαθέσιμου εισοδήματος ή χωρίς και καθόλου μείωση διαθέσιμου εισοδήματος. Από την άλλη, εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα που χάνουν τη θέση εργασίας τους, εποχικοί εργαζόμενοι που μένουν χωρίς μεροκάματο αλλά και επιτηδευματίες και ελεύθεροι επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται σε «ευαίσθητους κλάδους» (π.χ. εστίαση και τουρισμό) είναι ήδη αντιμέτωποι με κατακόρυφη μείωση αποδοχών, η οποία σε πολλές περιπτώσεις υπερβαίνει ακόμη και το 60%-70%.

Αυτή η άνιση κατανομή των συνεπειών της ύφεσης –η οποία εκτιμάται ότι θα κινηθεί πλέον ανάμεσα στο 8% και το 10%, δεδομένου ότι η πανδημία επιμένει και στην καρδιά της τουριστικής περιόδου υποχρεώνοντας την κυβέρνηση να λάβει πρόσθετα μέτρα– είναι που καθιστά επιτακτική την ανάγκη μεγάλο κομμάτι του νέου πακέτου των 4,5 δισ. ευρώ να είναι όσο το δυνατόν πιο «στοχευμένο». Στον 3ο γύρο της επιστρεπτέας προκαταβολής έχει ήδη ανακοινωθεί ότι θα μπορούν να λάβουν μέρος ακόμη και ελεύθεροι επαγγελματίες χωρίς ταμειακές μηχανές και καθόλου προσωπικό, κάτι που σημαίνει ότι «απλώνεται» το πεδίο εφαρμογής του μέτρου σχεδόν στο σύνολο των επαγγελματιών.

Δεδομένου μάλιστα ότι από το ποσό του 3ου γύρου θα αφαιρείται το ποσό του 2ου, ουσιαστικά τα χρήματα που θα μοιραστούν (τουλάχιστον 1 δισ. ευρώ) θα κατευθυνθούν σχεδόν εξ ολοκλήρου σε επαγγελματίες και επιχειρήσεις που θα είναι σε θέση να αποδείξουν κατακόρυφη μείωση εσόδων και στο δίμηνο Ιουνίου – Ιουλίου. Οσο για τον 4ο γύρο, μπορεί το ποσό που θα μοιραστεί να είναι μικρότερο, ωστόσο θα είναι ακόμη πιο στοχευμένο στις εποχικές επιχειρήσεις, δεδομένου ότι θα χρησιμοποιηθούν και τα οικονομικά στοιχεία των μηνών Ιουλίου και Αυγούστου. Αντίστοιχη είναι η λογική και με το σχέδιο του προγράμματος κατάρτισης εποχικών υπαλλήλων. Η «αποζημίωση» προτείνεται να είναι πολύ υψηλή ειδικά γι’ αυτούς που δεν θα καταφέρουν να συγκεντρώσουν πολλά μεροκάματα μέσα στο καλοκαίρι.