Κατευνασμός και ατίμωση

Το 1938 ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Νέβιλ Τσάμπερλεν επέστρεφε περιχαρής στο Λονδίνο από τη Συνδιάσκεψη του Μονάχου επιδεικνύοντας τη συμφωνία που είχε υπογράψει με τον Χίτλερ και επικαλούμενος την «έντιμη ειρήνη».

Ο Ουίνστον Τσώρτσιλ, έχοντας αντιληφθεί τι θα ακολουθήσει, τον κατακεραύνωσε, λέγοντας «είχατε να επιλέξετε μεταξύ ατίμωσης και πολέμου, επιλέξατε ατίμωση και θα έχετε πόλεμο». Ο κατευνασμός πάντα ακολουθείται από ατίμωση και απώλεια. Ο λόγος είναι συγκεκριμένος και δεν έχει αλλάξει από καταβολής ανθρωπότητας. Το είχε συνοψίσει ο πατέρας των διεθνών σχέσεων, ο μέγιστος Θουκυδίδης. «Ο δυνατός επιβάλλει ό,τι του επιτρέπει η δύναμή του, ο αδύναμος υποχωρεί όσο του επιβάλλει η αδυναμία του».

Ο κατευνασμός δεν πρόκειται να αποτρέψει τον ισχυρό από την υλοποίηση του σχεδιασμού του. Τον διευκολύνει και του ανοίγει την όρεξη. Αν έχει στο μυαλό του να διεκδικήσει κάτι και διαπιστώσει ότι ο αντίπαλος δεν έχει διάθεση υπεράσπισης του επίδικου και προσπαθεί να αποφύγει τη σύγκρουση, θα διεκδικήσει περισσότερα διότι γνωρίζει θα τα πάρει χωρίς κόστος.

Ο κατευνασμός έχει νόημα μόνο στην περίπτωση που ο αδύναμος ή ο φερόμενος ως αδύναμος επιθυμεί να κερδίσει χρόνο για να βελτιώσει τη θέση του και να προχωρήσει στη σύγκρουση με καλύτερους όρους.

Η Τουρκία και ο Ερντογάν έχουν ιστορικές αναλογίες με τη Γερμανία του Χίτλερ. Αν βάλει κάποιος στη θέση του «ζωτικού χώρου» (lebensraum ) τη «γαλάζια πατρίδα», στη θέση των όσων έλεγε ο Χίτλερ τα όσα λέει ο Ερντογάν και στη θέση του Τσάμπερλεν ντόπιους κήρυκες του κατευνασμού και ευρωπαϊκές χώρες που δεν επιθυμούν ρήξη με την Τουρκία «για να μείνει κοντά στη Δύση», θα αντιληφθεί τις αντιστοιχίες καθώς και το τι θα ακολουθήσει. Παροτρύνω τους αναγνώστες να αναζητήσουν ομιλίες του Χίτλερ για τα «δίκαια» της Γερμανίας, τους «ασφυκτικούς όρους» που της είχαν επιβάλει οι Συνθήκες μετά τον Α’ΠΠ και το «δικαίωμά της να τις αψηφήσει», τους «εχθρούς του Ράιχ» που ήθελαν να το περιορίσουν, την ιστορική αποστολή των Γερμανών ελέω ισχύος κλπ και να τις συγκρίνουν με τις καθημερινές πλέον ομιλίες και δηλώσεις Ερντογάν.

Το ελληνικό πολιτικό σύστημα επί μακρόν ακολουθούσε με άφρονα εμμονή και στρατηγική τύφλωση το δόγμα του κατευνασμού με αποτέλεσμα σήμερα η Τουρκία, αποθρασυμένη, να απαιτεί να της παραδοθεί η μισή ελληνική επικράτεια, ειδάλλως θα την καταλάβει δια των όπλων.

Το επιπλέον τραγικό της υπόθεσης είναι ότι οι υπέρμαχοι του κατευνασμού υποστήριζαν και υποστηρίζουν την εθνοκτόνα πολιτική τους επικαλούμενοι την υπέρτερη στρατιωτική ισχύ της Τουρκίας η οποία υπήρχε και υπάρχει περισσότερο στο μυαλό τους παρά στους πραγματικούς συσχετισμούς. Εκεί που υπερτερούσε και υπερτερεί η Τουρκία είναι στην αποφασιστικότητα τού πολιτικού προσωπικού της να προωθήσει τα εκλαμβανόμενα ως εθνικά συμφέροντα της.

Η Ελλάδα ηττήθηκε επί δεκαετίες στο πολιτικό και διανοητικό πεδίο και όχι στο στρατιωτικό. Η Τουρκία ασκούσε και ασκεί γεωπολιτικό και διπλωματικό μπούλινγκ στους Έλληνες πολιτικούς απειλώντας ότι θα χρησιμοποιήσει στρατιωτική βία, έχοντας ψυχολογήσει την δική μας πλευρά και έχοντας διαγνώσει ότι λόγω φοβικής και κακομοίρικης νοοτροπίας οι ιθύνοντες εδώ δεν ήταν εξίσου διατεθειμένοι να αντιτάξουν στρατιωτική αντίδραση για να υπερασπίσουν την εθνική κυριαρχία.

Αντιθέτως, ήταν πρόθυμοι να τη διαπραγματευθούν. Γι’ αυτό και κατά διαστήματα άφηναν για χρόνια τις Ένοπλες Δυνάμεις στην τύχη τους. Δεν είχαν σκοπό να τις χρησιμοποιήσουν.

Ήλπιζαν ότι θα έρθουν σε συμφωνία με την Τουρκία και ότι θα ζήσουν αυτοί καλά και οι Τούρκοι καλύτερα. Το διαχρονικό λάθος των κατευναστών. Νομίζουν ότι θα ησυχάσουν από το θηρίο ταΐζοντάς το. Τα θηρία όμως πηγαίνουν εκεί που τα ταΐζουν και αντιθέτως το σκέφτονται πολύ όταν βρεθούν αντιμέτωπα με άλλα θηρία ή με «θηράματα» που είναι αποφασισμένα να πουλήσουν ακριβά το τομάρι τους και να γίνουν η τελευταία απόπειρα γεύματος του θηρίου.

Αν κάποιος αντιπαραθέσει τις δηλώσεις και τις πράξεις Ερντογάν και την επιχειρηματολογία εγχώριων απολογητών της κατευναστικής πολιτικής (εξαιρώ τους διατελούντες εν υπηρεσία, είναι άλλη, συνειδητή κατηγορία) καθώς και τους αντίστοιχους στην Ευρώπη που εκτιμούν ότι δεν τους αφορά η τουρκική επιθετικότητα διότι η επιβουλή στρέφεται μόνο κατά της Ελλάδας και της Κύπρου ή θεωρούν μείζονα τα οικονομικά τους συμφέροντα έναντι της διεθνούς νομιμότητας, θα εντυπωσιαστεί από το πόσο η Δύση δεν μαθαίνει από την Ιστορία της. Είναι αδήριτη ανάγκη αυτή τη φορά η Ελλάδα να γράψει η ίδια μεγάλο μέρος της Ιστορίας που θα επαναληφθεί, τουλάχιστον το κεφάλαιο που την αφορά, και αγνοώντας τους υποβολείς να οδηγήσει στο φινάλε που πρέπει.