Ο πόλεμος των αγωγών – Nord Stream vs East Med ή Γερμανοί εναντίον Αμερικανών

Έχουμε γράψει στο παρελθόν για τους αναδυόμενους γεωπολιτικούς άξονες στον υπό διαμόρφωση νέο πλανητικό χάρτη ορισμένοι εκ των οποίων είναι δυσδιάκριτοι, αφενός λόγω της ρευστής ακόμα κατάστασης των σχηματισμών, αφετέρου επειδή τα μέρη που τους συγκροτούν δεν επιθυμούν να διαφημίζουν τον ρόλο τους.

Η σχέση Γερμανίας – Ρωσίας αποτελεί παλαιό γεωπολιτικό επίδικο και μόνιμη πηγή καχυποψίας των Αμερικανών προς το Βερολίνο. Με βάση την κλασική γεωπολιτική θεώρηση η σύγκλιση των μεγάλων χερσαίων δυνάμεων της Ευρασίας , εν προκειμένω, Γερμανίας – Ρωσίας και των δορυφόρων τους, δημιουργεί προϋποθέσεις ελέγχου της κρίσιμης χερσαίας μάζας, της «Κεντρικής Γης» (Heartland), που με τη σειρά του διαμορφώνει συνθήκες ελέγχου του πλανήτη και εξουδετέρωσης των ναυτικών δυνάμεων (Αγγλοσαξωνικός κόσμος, Γαλλία και σύμμαχοι) μέσω και της έξωσης τους, κυρίως των ΗΠΑ, από την Ευρώπη.

Η σύγκρουση Γερμανίας – Ρωσίας στον Β’ ΠΠ δεν αναιρεί την υπόγεια τάση και έλξη η οποία υφίσταται με διακυμάνσεις λόγω των διαχρονικών συμπληρωματικών αναγκών. Εξάλλου οι Γερμανοί, πέραν της ιδεολογικής επένδυσης των κινήτρων από τον ναζιστικό εθνικοσοσιαλισμό, εισέβαλαν στη Ρωσία προκειμένου να εξασφαλίσουν και τους απεριόριστους πόρους της πρώτης που τόσο πολύ και διαχρονικά λείπουν από τους δεύτερους.

Η ακόρεστη δίψα της γερμανικής βιομηχανίας για ενέργεια σήμερα ικανοποιείται κατά ένα μεγάλο μέρος από ρωσικό φυσικό αέριο το οποίο αντιστοιχεί στο 40% των συνολικών εισαγωγών φυσικού αερίου της Γερμανίας. Βερολίνο και Μόσχα προωθούν τη λειτουργία και δεύτερης διακλάδωσης του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream (Nord Stream 2) ο οποίος αποτελεί κόκκινο πανί για την Ουάσινγκτον που βλέπει τη Γερμανία να υπονομεύει την αμερικανική προσπάθεια για μείωση της ενεργειακής εξάρτησης της Ευρώπης από τη Ρωσία.

Για να είναι μάλιστα οι Αμερικανοί πειστικοί προς τους Γερμανούς ξεκίνησαν ήδη κυρώσεις κατά εταιρειών που συμμετέχουν στον Nord Stream 2 προκαλώντας τη μήνη των τελευταίων οι οποίοι αντιτείνουν ότι δεν έχουν εναλλακτική για την προμήθεια φυσικού αερίου σε βιώσιμο για τη βιομηχανία τους κόστος. Οι ΗΠΑ επιμένουν ότι με αυτόν τον τρόπο η Γερμανία διευκολύνει την αύξηση της γεωπολιτικής επιρροής της Ρωσίας στην Ευρώπη η οποία καθίσταται ενεργειακός άρα και στρατηγικός όμηρος της Μόσχας.

Στην προσπάθειά τους να μειώσουν τη ρωσική ενεργειακή διείσδυση στη Γηραιά Ήπειρο οι Αμερικανοί προωθούν εναλλακτικές πηγές τροφοδοσίας (κοιτάσματα) και εναλλακτικές οδεύσεις (αγωγούς). Τον λεγόμενο «Νότιο Διάδρομο», σημαντικό σκέλος του οποίου προορίζεται να αποτελέσουν τα κοιτάσματα φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου και ο αγωγός East Med, ο οποίος θα μεταφέρει το αέριο από τα κοιτάσματα των κρατών της περιοχής, μέσω Κύπρου, Ελλάδας και Ιταλίας (;) στην Ευρώπη. Είναι προφανής η σημασία του αγωγού για τα συμφέροντα Ελλάδας και Κύπρου.

Το έργο χαρακτηρίζεται στρατηγικής σημασίας για τα συμφέροντα των ΗΠΑ και γι’ αυτό ψηφίστηκε και ο σχετικός νόμος «East Med Act».  Επίσης, ο αγωγός έχει ενταχθεί στα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος της ΕΕ ακριβώς επειδή προωθεί τη διαφοροποίηση των ενεργειακών πηγών και οδεύσεων της Ευρώπης κα μειώνει την εξάρτησή της από προμηθευτές που μπορούν να τη χρησιμοποιούν ως μοχλό πολιτικής πίεσης.

Και εδώ αρχίζουν τα ωραία. Ο (Γερμανός) αναπληρωτής διευθυντής της Διεύθυνσης Ενέργειας; της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Κλάους Ντίτερ Μπόρχαρντ δήλωσε ότι η Κομισιόν (δηλαδή η Γερμανία) σκέφτεται να… απεντάξει τον East Med από τα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος της ΕΕ…

«Θέλουμε να ρίξουμε χρήματα εκεί που βλέπουμε μέλλον. Δεν υπάρχει χώρος για να βαπτίσουμε κάτι αειφόρο, αν προέρχεται από το φυσικό αέριο. Καταλαβαίνω ότι υπάρχει πολύ αέριο στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά έχει περισσότερο νόημα να χρησιμοποιηθούν οι περιφερειακές υποδομές LNG, από το να μεταφερθεί μέσω ενός μεγάλου αγωγού στην Ελλάδα και ακόμα παραπέρα».

Ότι από τον ενδεχόμενο τορπιλισμό του East Med θα ωφεληθεί η Ρωσία, η οποία δεν θέλει ανταγωνιστή του Nord Stream, ούτε προφανώς να δει ούτε τα έσοδά της από το φυσικό αέριο και την εξ αυτού επιρροή της στην ΕΕ να μειώνονται, μάλλον είναι σύμπτωση. Όπως σύμπτωση είναι και το ότι ωφελείται η Τουρκία η οποία βρίσκεται εκτός του project. Σύμπτωση είναι βέβαια και το ότι πλήττονται η Ελλάδα και η Κύπρος οι οποίες κατά το Βερολίνο θα πρέπει να εγκαταλείψουν την αξιοποίηση των κοιτασμάτων τους και να το ρίξουν στην πράσινη ενέργεια αγοράζοντας γερμανικές ανεμογεννήτριες. Και μάλλον θα είναι κακόβουλο να σκεφθεί κάποιος ότι οι Γερμανοί υπονομεύουν μέσω της Κομισιόν τον East Med ως αντίποινα για τις αμερικανικές κυρώσεις στον Nord Stream. Σύμπτωση και αυτό.

Επειδή όμως ο East Med είναι πλέον νόμος του αμερικανικού κράτους και επειδή οι Αμερικανοί δεν πιστεύουν στις συμπτώσεις, θα έχει ενδιαφέρον η αντίδρασή τους.