Πώς να παίξω σκάκι

Σκάκι κανόνες: Σκοπός είναι η προστασία του βασιλιά και η επίτευξη ματ στον αντίπαλο βασιλιά.

Το σκάκι έχει μακραίωνη ιστορία, αλλά η μορφοποίηση των σύγχρονων κανόνων του, γενικά τοποθετείται στην Ιταλία τον 15ο αιώνα. Οι κανόνες δεν έχουν αλλάξει από τότε με ελάχιστη μεταβολή (ουσιαστικά καθιέρωση) τον 19ο αιώνα και με κάποιες αποσαφηνίσεις τον 20ο αιώνα (ακριβείς κανόνες ισοπαλίας). Το σκάκι είναι παιχνίδι δύο παικτών σε μια βάση την σκακιέρα και με 16 πεσσούς για κάθε παίκτη 6 τύπων κάθε ένας εκ των οποίων έχει τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο κίνησης.

Σκοπός είναι η προστασία του βασιλιά και η επίτευξη ματ στον αντίπαλο βασιλιά. Η σκακιέρα είναι ένας πίνακας 8 επί 8 από άσπρα και μαύρα τετράγωνα (εναλλάξ τοποθετημένα). Τα τετράγωνα δεν είναι απαραίτητο να είναι άσπρα και μαύρα απλά έτσι ονομάζονται (γενικά όμως τα άσπρα συνηθίζεται να χρωματίζονται ανοικτά και τα μαύρα να χρωματίζονται σκούρα). Οι πεσσοί χωρίζονται σε δύο στρατούς και κάθε παίκτης κατέχει έναν εκ των οποίων. Έτσι, κάθε παίκτης ξεκινά με τους παρακάτω πεσσούς:

• 1 βασιλιά,
• 1 βασίλισσα,
• 2 πύργους,
• 2 Αξιωματικούς,
• 2 ίππους,
• 8 πιόνια.

Πώς στήνονται οι πεσσοί για το παιχνίδι;

Στις εξωτερικές γωνίες τοποθετούνται οι πύργοι. Δίπλα στους πύργους οι ίπποι. Δίπλα στους ίππους οι αξιωματικοί. Δίπλα στον έναν αξιωματικό και στο τετράγωνο με το ίδιο χρώμα με το δικό της τοποθετείται η βασίλισσα. Μεταξύ της βασίλισσας και του άλλου αξιωματικού στο τετράγωνο που μένει τοποθετείται ο βασιλιάς. Οι κινήσεις καταγράφονται συνήθως με την αλγεβρική σκακιστική γραφή.

Το παιχνίδι ξεκινά καθορίζοντας ποιος παίρνει το κάθε χρώμα. Αυτό μπορεί να γίνει είτε με κοινή συμφωνία είτε με κάποια τυχαία μέθοδο. Ένας πολύ κοινός τρόπος είναι να κρύβει ο ένας παίκτης ένα άσπρο και ένα μαύρο πιόνι στα χέρια του και να βάζει τον άλλο να διαλέξει. Η νίκη επιτυγχάνεται με ματ στον αντίπαλο βασιλιά, με εγκατάλειψη του αντιπάλου και με κρίση της διαιτησίας.

Ποιος παίζει πρώτος;

Ο κάτοχος των λευκών κάνει την πρώτη κίνηση. Το παιχνίδι συνεχίζεται με τους παίκτες να παίζουν εναλλάξ από μια κίνηση τους. Η πρώτη κίνηση των λευκών αν και δίνει κατά γενική πεποίθηση ένα μικρό προβάδισμα σύμφωνα με την τεράστια συσσωρευμένη εμπειρία δεν είναι καθοριστική ούτε αρκετή για να εξαναγκάσει ο λευκός την νίκη αν ο μαύρος παίζει σωστά.

Μια σημαντική ενέργεια στο παιχνίδι είναι η αιχμαλωσία κομματιών. Τα κομμάτια μπορούν να απομακρύνουν εχθρικά κομμάτια από την σκακιέρα όταν κινούνται στο τετράγωνο που τα τελευταία καταλαμβάνουν (ελαφριά εξαίρεση τα πιόνια). Δεν επιτρέπεται όμως να αιχμαλωτιστεί έτσι ο βασιλιάς. Η αιχμαλωσία του βασιλιά επιτυγχάνεται μόνο με το ματ, με το οποίο λήγει άμεσα το παιχνίδι. Σε κάθε περίπτωση δεν επιτρέπεται ο παίκτης να αφήσει εκτεθειμένο τον βασιλιά του σε απειλή.

Πώς κινούνται οι πεσσοί;

• Ο βασιλιάς μπορεί να κινηθεί μόνο ένα τετράγωνο προς κάθε κατεύθυνση – μπροστά, πίσω, οριζόντια και διαγώνια ενώ δεν μπορεί να κινήσει ποτέ τον εαυτό του σε σαχ (όπου μπορεί να αιχμαλωτιστεί). Όταν ένα κομμάτι επιτίθεται στο βασιλιά, αυτό λέγεται «σαχ».
• Η βασίλισσα είναι το πιο ισχυρό κομμάτι. Μπορεί να κινηθεί σε οποιαδήποτε ευθεία κατεύθυνση – μπροστά, πίσω, οριζόντια ή διαγώνια – όσο μακριά είναι δυνατόν, εφόσον δεν περνά μέσα από κάποιο δικό της κομμάτι. Όπως συμβαίνει και με τα υπόλοιπα κομμάτια, αν η βασίλισσα αιχμαλωτίσει ένα κομμάτι του αντίπαλου, η κίνησή της ολοκληρώνεται.
• Ο πύργος μπορεί να κινηθεί όσο μακριά θέλει, αλλά μόνο προς τα εμπρός, προς τα πίσω και οριζόντια. Οι πύργοι είναι ιδιαίτερα ισχυρά κομμάτια όταν προστατεύουν ο ένας τον άλλον και συνεργάζονται!
• Ο αξιωματικός μπορεί να κινηθεί όσο μακριά θέλει, όμως μόνο διαγώνια. Κάθε αξιωματικός ξεκινά σε ένα χρώμα (λευκό ή μαύρο) και πρέπει πάντα να μένει σε αυτό το χρώμα. Οι αξιωματικοί συνεργάζονται καλά μεταξύ τους διότι καλύπτουν ο ένας τις αδυναμίες του άλλου.
• Τα άλογα κινούνται με πολύ διαφορετικό τρόπο από τα υπόλοιπα κομμάτια – κινούνται δύο τετράγωνα προς μία κατεύθυνση και στη συνέχεια ένα ακόμα τετράγωνο σε γωνία 90 μοιρών, όπως ακριβώς το σχήμα ενός «L».
• Τα πιόνια είναι ασυνήθιστα, καθώς κινούνται και αιχμαλωτίζουν με διαφορετικούς τρόπους: κινούνται προς τα εμπρός αλλά αιχμαλωτίζουν διαγώνια. Τα πιόνια μπορούν να κινηθούν μόνο ένα τετράγωνο κάθε φορά, εκτός από την πρώτη τους κίνηση όπου μπορούν να κινηθούν δύο τετράγωνα μπροστά. Τα πιόνια μπορούν να αιχμαλωτίσουν μόνο ένα τετράγωνο διαγώνια μπροστά τους. Δεν μπορούν ποτέ να κινηθούν ή να πιάσουν προς τα πίσω. Εάν υπάρχει άλλο κομμάτι ακριβώς μπροστά από ένα πιόνι, δεν μπορεί να κινηθεί πάνω από αυτό ή να το αιχμαλωτίσει.