Τζο Μπάιντεν Τουρκία: Ο Ερντογάν φοβάται ότι θα μπει στον πάγο

Εξαρχής ήταν γνωστό ότι ο Τζο Μπάιντεν θεωρείται φιλέλληνας, ενώ ο Ντόναλντ Τραμπ είχε βάλει… όλα τα αυγά του στο τουρκικό καλάθι. Ως εκ τούτου ένα από τα βασικά ερωτήματα που τίθενται με την αλλαγή σκυτάλης στον Λευκό Οίκο είναι πώς θα διαμορφωθεί η εξωτερική πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών, ευρύτερα σε παγκόσμιο επίπεδο και ειδικότερα σε σχέση με την Ελλάδα.

O Τζο Μπάιντεν εκτιμάται ότι θα είναι πιο παρεμβατικός στην ευρύτερη περιοχή, σε αντίθεση με τον Ντόναλντ Τραμπ που έκανε αυστηρή και με στρατηγικά κριτήρια επιλογή στόχων και διατηρούσε ισχυρή την αμερικανική παρουσία εκεί όπου διακυβεύονταν κρίσιμα αμερικανικά συμφέροντα. Σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό μετανάστευσης, Γιώργο Κουμουτσάκο, η εκλογή Μπάιντεν σημαίνει πρώτα απ’ όλα μια άλλη μέρα για την Αμερική που πέρασε μια περίοδο τεσσάρων ετών με εντάσεις και μια πολιτική ‘σου δίνω, μου δίνεις’ χωρίς κλασσικές αξίες.

Όπως τόνισε, μιλώντας στον ΣΚΑΙ, η διαπροσωπική σχέση του απερχόμενου προέδρου Τραμπ με τον Ερντογάν του έδινε δυνατότητα να αισθάνεται ότι μπορεί προχωράει σε κινήσεις που δημιουργούσαν ένταση και αβεβαιότητα στην περιοχή. Ωστόσο υπουργείο Άμυνας ΗΠΑ, Κογκρέσο και Στέιτ Ντιπάρτμεντ ήταν πολύ πιο επιφυλακτικοί απέναντι στους Τούρκους. Κατά την διάρκεια της θητείας Τραμπ ελήφθησαν αποφάσεις που ήταν εξαιρετικά ενοχλητικές υπογράμμισε μεταξύ άλλων.

Ο Γιώργος Κουμουτσάκος εκτιμά πως αυτό το τρίμηνο ο πρόεδρος Ερντογάν μπορεί να επιχειρήσει να διαμορφώσει μια κρίσιμη μάζα εξελίξεων τέτοιων ώστε η νέα διοίκηση Μπάιντεν να βρεθεί μπροστά σε διαμορφωμένες καταστάσεις. «Αυτό το τρίμηνο που μένει μέχρι την ανάληψη των καθηκόντων του νέου προέδρου απαιτείται μεγαλύτερη εγρήγορση από πλευράς Αθήνας και Λευκωσίας διότι είναι ένα τρίμηνο που ξέρει ο Ερντογάν ότι είναι ευκαιρία διαμόρφωσης τετελεσμένων που δημιουργεί μια δέσμευση στην νέα αμερικανική διοίκηση».

Η Ανατολική Μεσόγειος

Συνολικά η εκτίμηση των αναλυτών είναι ότι με τον Τζο Μπάιντεν στο τιμόνι οι ελληνικές θέσεις στην περιοχή θα τύχουν μεγαλύτερης στήριξης. Επειδή όμως η ιστορία έχει δείξει ότι η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ είναι συγκεκριμένη και παρεκκλίνει ελάχιστα και μόνο κατά περίπτωση, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η άποψη του Νίκολας Ντάνφορθ, αναλυτή του German Marshall Fund & EΛΙΑΜΕΠ, ότι ανεξάρτητα από το ποιος θα είναι ο νέος πρόεδρος, στις ΗΠΑ διαμορφώνεται πλέον η αντίληψη ότι ο Τούρκος πρόεδρος αποσταθεροποιεί την Ανατολική Μεσόγειο.

«Παρακολουθούμε μία μεταβολή στην αμερικανική προσέγγιση, από μια πολιτική που δίνει προτεραιότητα στη διαχείριση των τουρκο-ελληνικών εντάσεων – σε μια πολιτική που δίνει προτεραιότητα στην συνεννόηση με τους άλλους εταίρους της Αμερικής», δηλώνει χαρακτηριστικά και προβλέπει ότι στο μέλλον θα επικρατήσει «μια τάση προς τον περιορισμό (της Τουρκίας)».

Το εμπάργκο όπλων

Ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και βουλευτής της ΝΔ, Άγγελος Συρίγος, τόνισε πάντως από την πλευρά του πως πρέπει να ληφθεί υπόψη ένα πολύ κρίσιμο σημείο που έχουμε ξεχάσει στην Ελλάδα, ότι το 1978 ο Μπάιντεν νεοεκλεγείς γερουσιαστής στην πολιτεία Ντέλαγουερ είναι από αυτούς που ψηφίζουν υπέρ της συνεχίσεως του εμπάργκο όπλων κατά της Τουρκίας για την παράνομη εισβολή στην Κύπρο.

«Η τότε κυβέρνηση Κάρτερ ζήτησε να αρθεί το εμπάργκο που είχε επιβληθεί και ο Μπάιντεν ήταν από αυτούς που ψήφισαν υπέρ της συνεχίσεως θεωρώντας ότι δεν έχουν λήξει οι συνέπειες της παράνομης κατοχής». Επιπρόσθετα ο ίδιος εξήγησε ότι η εκλογή του Μπάιντεν σημαίνει επιστροφή στην άσκηση μιας πολύ πιο παραδοσιακής αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, σημαίνει απόλυτη συνεννόηση με την γραφειοκρατία του υπουργείων Εξωτερικών και Άμυνας, δηλαδή δεν θα μπορεί πλέον ο Ερντογάν να πάρει στο τηλέφωνο τον αμερικανό πρόεδρο και να ανατρέψει τις προτάσεις της γραφειοκρατίας αυτών των υπουργείων. «Αυτό με την σειρά του σημαίνει πως το επόμενο τρίμηνο ο Ερντογάν πιθανόν να κάνει βήματα μέσα στην γεωπολιτική μας σκακιέρα, να κρατήσει κάποιες θέσεις, ούτως ώστε όταν έρθει ο Μπάιντεν που θα είναι θεωρητικός απέναντί του σε πολλά πράγματα, ο Ερντογάν να έχει προχωρήσει τις θέσεις του».

Τέλος, ο Άγγελος Συρίγος υπογράμμισε πως εκείνο που πρέπει να έχουμε υπόψη μας είναι ότι ο Μπάιντεν χαρακτηρίζεται από έντονη αντίθεση προς την Ρωσία και μέσα από το πρίσμα της Ρωσίας θα προσεγγίσει την Τουρκία. «Η ενεργοποίηση των πυραύλων S400 από την Άγκυρα λίγες ημέρες πριν τις εκλογές θα επιφέρει με βεβαιότητα κυρώσεις και οποιαδήποτε κίνηση προς Ρωσία θα αντιμετωπίζεται με αυστηρότητα. Αυτό σημαίνει πως, αν η Τουρκία αποφασίσει να εγκαταλείψει την Ρωσία, η Αμερική θα το δεχτεί», κατέληξε ο ίδιος.