Νομοσχέδιο υπουργείου Παιδείας: Αλλαγές σε ΕΠΑΛ και ΙΕΚ – Ποιοι οι τρεις βασικοί άξονές του

Νομοσχέδιο υπουργείου Παιδείας: Το σχέδιο νόμου παρουσιάστηκε από τη Νίκη Κεραμέως και σύντομα θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση.

Μέσω τηλεδιάσκεψης παρουσιάστηκε τη Δευτέρα 23 Νοεμβρίου το νέο νομοσχέδιο για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση από την ηγεσία του υπουργείου Παιδείας. Στη συνέντευξη Τύπου συμμετείχε η Υφυπουργός, κα Σοφία Ζαχαράκη, ο Γενικός Γραμματέας Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Δια Βίου Μάθησης, κ. Γιώργος Βούτσινος, και η Γενική Γραμματέας Πρωτοβάθμιας, Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης, κα Σίσσυ Γκίκα.

Το νομοσχέδιο συνιστά αποτέλεσμα πολύμηνης εργασίας της Γενικής Γραμματείας Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Δια Βίου Μάθησης υπό την ηγεσία του Γενικού Γραμματέα κ. Γιώργου Βούτσινου.

Έχει ήδη παρουσιαστεί από την Υπουργό, κα Νίκη Κεραμέως, στο Υπουργικό Συμβούλιο και σύντομα θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση. Επίσης, έχει προηγηθεί εκτενής διάλογος με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, οι οποίοι συνέβαλαν σημαντικά στην τελική διαμόρφωση των ρυθμίσεων. Πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις, μεταξύ άλλων, με εκπροσώπους των εκπαιδευτικών, Ο.Λ.Μ.Ε. και Ο.Λ.Τ.Ε.Ε., με εκπροσώπους των κοινωνικών εταίρων, Γ.Σ.Ε.Ε., Γ.Σ.Ε.Β.Ε.Ε., Σ.Ε.Β., Ε.Σ.Ε.Ε., Σ.Ε.Τ.Ε., με την Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων Ελλάδος, με εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης, Κ.Ε.Δ.Ε. και ΕΝ.Π.Ε., κ.α.

Σύμφωνα με το υπουργείο Παιδείας, το προτεινόμενο νομοσχέδιο επιχειρεί μια συνολική αναδιάρθρωση και αναβάθμιση ενός κρίσιμου τομέα της εκπαίδευσης, με συστημικό ρόλο στην αναπτυξιακή δυναμική της οικονομίας και στη δημιουργία νέων ευκαιριών για μαθητές, σπουδαστές και εργαζόμενους, ο οποίος ωστόσο ταλανίζεται από χρονίζουσες στρεβλώσεις και δυσλειτουργίες. Τα προβλήματα αυτά, τα οποία το προτεινόμενο νομοσχέδιο στοχεύει να διορθώσει, αφορούν ιδίως σε:

• αλληλοεπικαλύψεις μεταξύ δομών και εκπαιδευτικών διαδρομών,
• απουσία δομών μετα-γυμνασιακού επιπέδου,
• ύπαρξη παρωχημένων ειδικοτήτων και οδηγών κατάρτισης,
• ανεπαρκής διασύνδεση με τις πραγματικές ανάγκες της αγοράς εργασίας, μεταξύ άλλων λόγω της απουσίας συμμετοχής των κοινωνικών εταίρων στο σχεδιασμό της ΕΕΚ και της ανορθολογικής επιλογής ειδικοτήτων και εκπαιδευτών,
• έλλειψη αξιοπιστίας στην πιστοποίηση των επαγγελματικών προσόντων, καθώς και
• αρρυθμίες στην οργάνωση της συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης (Κ.Δ.Β.Μ.) που επιτείνει το χάσμα δεξιοτήτων.

Κατά την παρουσίαση του εν λόγω σχεδίου νόμου η υπουργός Παιδείας έκανε ξεχωριστή μνεία στο νεοεισαχθέν επίπεδο 3, τις Επαγγελματικές Σχολές Κατάρτισης, μια νέα βαθμίδα τεχνική εκπαίδευσης που έρχεται να μπει ανάμεσα στο Γυμνάσιο και τα ΕΠΑΛ. Η νέα βαθμίδα αφορά τους αποφοίτους Γυμνασίου, θα είναι διετούς διάρκειας και θα εστιάζει σε τεχνικά επαγγέλματα, ανάλογα με τις ανάγκες κάθε περιοχής.

Αναλυτικά οι τρεις βασικοί άξονες του νομοσχεδίου έτσι όπως παρουσιάστηκαν από το υπουργείο Παιδείας:

• Άξονας 1: Ο ενιαίος στρατηγικός σχεδιασμός της ΕΕΚ και ΔΒΜ. Για πρώτη φορά, με διακριτά επίπεδα προσόντων, προς αποφυγή επικαλύψεων δομών και υπηρεσιών. Στο πλαίσιο αυτό, καθιερώνεται ένα Εθνικό Σύστημα ΕΕΚ (Ε.Σ.Ε.Ε.Κ.), το οποίο αναπτύσσεται στα επίπεδα 3, 4 και 5 του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων, κατ’ αντιστοιχία με εκείνα του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων.
• Άξονας 2: Η αμεσότερη και αποτελεσματικότερη διασύνδεση της ΕΕΚ και ΔΒΜ με τις πραγματικές ανάγκες της αγοράς εργασίας, για την ανίχνευση των οποίων καίριο ρόλο θα διαδραματίζουν οι κοινωνικοί εταίροι, τόσο σε Κεντρικό/Κλαδικό, όσο και σε Περιφερειακό Επίπεδο (νέο σύστημα θεσμικής διακυβέρνησης).
• Άξονας 3: Η αναβάθμιση της παρεχόμενης επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, αρχικής και συνεχιζόμενης, σε επίπεδο δομών, διαδικασιών, προγραμμάτων σπουδών και πιστοποίησης.

Συνοπτικά η κα Κεραμέως ανέφερε:

Βάζουμε τέλος στην πολυπλοκότητα και αλληλοεπικάλυψη δομών και υπηρεσιών, θεσμοθετώντας, για πρώτη φορά, διακριτά επίπεδα προσόντων και ενιαίο στρατηγικό σχεδιασμό.

• Καθιερώνεται Εθνικό Σύστημα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (Ε.Σ.Ε.Ε.Κ.), το οποίο αναπτύσσεται στα επίπεδα 3, 4 και 5 του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων, κατ’ αντιστοιχία με εκείνα του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων.
• Η θεσμοθέτηση Εθνικού Πλαισίου Προσόντων: Επίπεδο 3: Επαγγελματικές Σχολές Κατάρτισης (Ε.Σ.Κ.) και Επαγγελματικές Σχολές Μαθητείας (ΕΠΑ.Σ.) του Ο.Α.Ε.Δ. Επίπεδο 4: Επαγγελματικά Λύκεια (ΕΠΑ.Λ.) και τα Λύκεια των Ενιαίων Ειδικών Επαγγελματικών Γυμνασίων Λυκείων (ΕΝ.Ε.Ε.ΓΥ-Λ.). Επίπεδο 5: Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης (Ι.Ε.Κ.) και το Μεταλυκειακό Έτος – Τάξη Μαθητείας των ΕΠΑ.Λ.
• Ο σχεδιασμός, ο συντονισμός, η εποπτεία και η αξιολόγηση των πολιτικών, δράσεων και προγραμμάτων στην ΕΕΚ και ΔΒΜ οργανώνεται πλέον συνεκτικά στη Γενική Γραμματεία Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Διά Βίου Μάθησης (Γ.Γ.Ε.Ε.Κ. & Δ.Β.Μ.).

Απαντάμε άμεσα στις πραγματικές ανάγκες της αγοράς εργασίας, με την ουσιαστική συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στον σχεδιασμό της ΕΕΚ και ΔΒΜ, σε κεντρικό και σε περιφερειακό επίπεδο.

• Συστήνεται Κεντρικό Συμβούλιο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (Κ.Σ.Ε.Ε.Κ.) με τριετή θητεία, με συμμετοχή και των κοινωνικών εταίρων, εκπροσώπων της αγοράς και λοιπών εμπλεκόμενων φορέων.
• Συστήνεται Συμβούλιο Σύνδεσης με την Παραγωγή και την Αγορά Εργασίας (Σ.Σ.Π.Α.Ε.) σε κάθε περιφέρεια της χώρας.
• Λαμβάνονται υπόψη οι συγκεκριμένες ανάγκες της αγοράς εργασίας κάθε περιοχής (π.χ. τουρισμός στις Κυκλάδες, ενέργεια στη Δυτ. Μακεδονία).

Αναβαθμίζουμε συνολικά την παρεχόμενη ΕΕΚ, επενδύοντας στην ποιότητα σε όλα τα επίπεδα (εκσυγχρονίζουμε δομές, απλοποιούμε διαδικασίες, ανανεώνουμε τα προγράμματα σπουδών, βελτιώνουμε τον τρόπο πιστοποίησης).

• Ιδρύονται Πρότυπα Επαγγελματικά Λύκεια, ύστερα από εισήγηση των Σ.Σ.Π.Α.Ε.. Οι μαθητές (απόφοιτοι Γυμνασίου) εισάγονται στα Πρότυπα ΕΠΑ.Λ. με βάση το βαθμό του Απολυτηρίου.
• Ξεκινούν να λειτουργούν Γραφεία Επαγγελματικής Ανάπτυξης και Σταδιοδρομίας (Γ.Ε.Α.Σ.) στα ΙΕΚ και άλλες δομές επαγγελματικής κατάρτισης, με κύριες αρμοδιότητες τη συμβουλευτική υποστήριξη των καταρτιζομένων και αποφοίτων, την οργάνωση, εποπτεία και παρακολούθηση της Μαθητείας και Πρακτικής Άσκησης των καταρτιζομένων, την παρακολούθηση της ένταξης των αποφοίτων των Ι.Ε.Κ. στην αγορά εργασίας.
• Ενισχύονται διοικητικά και λειτουργικά τα ΙΕΚ.
• Ιδρύονται πειραματικά και θεματικά ΙΕΚ, με νέες ειδικότητες βάσει των αναγκών της αγοράς.
• Αναβαθμίζεται διοικητικά και λειτουργικά το μεταλυκειακό έτος – τάξη μαθητείας. Έμφαση δίνεται στην πρόβλεψη κανόνων στη μάθηση στον χώρο εργασίας και στην πιστοποίηση των αποφοίτων.
• Ενισχύεται ο ΕΟΠΠΕΠ ως εθνικός φορέας πιστοποίησης προσόντων και διασφάλισης της ποιότητας στην ΕΕΚ και ΔΒΜ. Ο ΕΟΠΠΕΠ δύναται να αδειοδοτεί Φορείς Διεξαγωγής Εξετάσεων Πιστοποίησης Προσόντων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου ή νομικών προσώπων του ευρύτερου δημόσιου τομέα ή νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου της ημεδαπής.
• Αναβαθμίζονται οι δομές παροχής συνεχιζόμενης κατάρτισης (ΚΔΒΜ – πρώην ΚΕΚ), με τη θεσμοθέτηση αυστηρότερων όρων και προδιαγραφών αδειοδότησης, αλλά και πλαισίου ελέγχων.