Θάνος Μικρούτσικος: Ένας χρόνος χωρίς τον μεγαλο μουσικοσυνθέτη

Θάνος Μικρούτσικος: Πέρασε κιόλας ένας χρόνος από τον θάνατο ενός από τους μεγαλύτερους συνθέτες της ελληνικής μουσικής σκηνής.

Σαν σήμερα, στις 28 Δεκεμβρίου του 2019, πέθανε ο Θάνος Μικρούτσικος. Ο σπουδαίος μουσικοσυνθέτης και πιανίστας είχε δώσει πολύμηνη μάχη με τον καρκίνο, ενώ κατέληξε από καρδιοαναπνευστική ανακοπή στο νοσοκομείο Metropolitan όπου νοσηλευόταν τις τελευταίες εβδομάδες της ζωής του.

Ο Θάνος Μικρούτσικος ήταν αγαπημένος διαφορετικών γενιών, αφού τα κομμάτια του ακούγονται και τραγουδιούνται από εφήβους μέχρι μεγαλύτερους σε ηλικία. Χαρακτηριστικό της μουσικής και της ζωής του ήταν η ένταξη τους στις κοινωνικές, πολιτικές και πολιτισμικές διεκδικήσεις.

Ακόμα και μετά τον θάνατό του, η οικογένεια του για να τιμήσει την στάση ζωής του παρακάλεσε συγγενείς και φίλους αντί για στεφάνια να κατατεθούν χρήματα σε λογαριασμό για τα ασυνόδευτα προσφυγόπουλα της Μόριας.

Ο Θάνος Μικρούτσικος, όπως αναφέρει το σάιτ που έχει δημιουργηθεί για το έργο του mikroutsikos.gr, γεννήθηκε στην Πάτρα το 1947. Ξεκίνησε τις μουσικές σπουδές του σε μικρή ηλικία στη Φιλαρμονική Εταιρεία Πατρών και στο Ελληνικό Ωδείο (πιάνο, θεωρία, αρμονία). Ακολούθησαν οι σπουδές και η αποφοίτηση του από το Μαθηματικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ παράλληλα μελέτησε αρμονία, αντίστιξη, φούγκα και σύνθεση με τον καθηγητή-συνθέτη Γ.Α. Παπαϊωάννου.

Ασχολήθηκε με όλα σχεδόν τα είδη της μουσικής. Έχει γράψει όπερες, συμφωνική μουσική, μουσική δωματίου, μουσική για το θέατρο και τον κινηματογράφο, πειραματική μουσική. Παράλληλα, ένα μεγάλο μέρος της δουλειάς του κινείται στο χώρο του έντεχνου ελληνικού τραγουδιού με εκατοντάδες τραγούδια σε στίχους Ελλήνων και ξένων ποιητών.

Είχε ηχογραφήσει δεκάδες LP και CD συνεργαζόμενος με τις δισκογραφικές εταιρίες EMI- Classics, Blue Note, Polydor, Sony (CBS), Minos- Emi, Agora, Lyra, HMV, Legend, Legend Classics κ.α.

Είχε συνεργαστεί με πολλούς Έλληνες και ξένους σκηνοθέτες, γράφοντας μουσική για δεκάδες θεατρικά έργα, τα οποία έχουν παρουσιαστεί σε ολόκληρο τον κόσμο (Ελλάδα, Βέλγιο, Γαλλία, Αγγλία, Ιταλία, Η.Π.Α., Ελβετία, Γερμανία, Ρουμανία, Αυστραλία κ.α.)

Το 2002 τιμήθηκε για τη μουσική του στο θέατρο με το βραβείο «Δημήτρης Μητρόπουλος» από το Κέντρο Μελέτης και Έρευνας του Ελληνικού Θεάτρου (Θεατρικό Μουσείο).

Έχει σκηνοθετήσει τρία έργα στο χώρο του μουσικού θεάτρου.

Κατά τη διάρκεια της καριέρας του είχε δώσει εκατοντάδες συναυλίες στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Είχε συμμετάσχει ή έχουν παιχτεί έργα του σε πολλά διεθνή φεστιβάλ μουσικής (Λονδίνο, Γλασκόβη, Εδιμβούργο, Παρίσι, Λίλλη, Λυών, Ρενς, Μονπελλιέ, Βρυξέλλες, Λιέγη, Γενεύη, Λοζάννη, Βαρκελώνη, Μαδρίτη, Βερόνα, Φλωρεντία, Βερολίνο, Δρέσδη, Λειψία, Βιέννη, Κωνσταντινούπολη, Βουδαπέστη, Βουκουρέστι, Κωστάντζα, Νόργουιτς, Λουϊζιάνα, Σικάγο, Χονγκ Κόνγκ, Μπουρζ, Μιλάνο, Λισσαβόνα, Άγκυρα, Μοντεβίδεο, Μπουένος Άιρες, Σάο Πάολο, Κάιρο κ.α.)

Ο Θάνος Μικρούτσικος ήταν μέλος της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών.

Διετέλεσε, επίσης:

• Ιδρυτής και καλλιτεχνικός διευθυντής του Διεθνούς Φεστιβάλ Πάτρας 1986-1990
• Καλλιτεχνικός διευθυντής του Μουσικού Αναλογίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών 1990-1993
• Αναπληρωτής Υπουργός Πολιτισμού 1993-1994
• Υπουργός Πολιτισμού 1994-1996
• Καλλιτεχνικός διευθυντής της HMV (Ελλάδας) 1996-2004
• Πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Ελληνικού Φεστιβάλ 1998-1999 (Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου)
• Σύμβουλος διοίκησης για τα πολιτιστικά στην Οργανωτική Επιτροπή Ολυμπιακών Αγώνων «Αθήνα 2004» 2002-2004
• Καλλιτεχνικός διευθυντής του Οργανισμού «Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης – Πάτρα 2006» 2003-2005

Για το έργο του στην πολιτιστική διαχείριση, καθώς και τη μουσική του δραστηριότητα, έγινε επίτιμος δημότης σε πολλές πόλεις της Ελλάδας.

Η πολιτική του στάση

Ο πατέρας του Μικρούτσικου είχε γίνει κομμουνιστής και ο ίδιος από μικρή ηλικία βρισκόταν κοντά στην ΕΔΑ. Οργανώθηκε στη Νεολαία Λαμπράκη. Επί δικτατορίας συμμετείχε στην εξέγερση του Πολυτεχνείου και τον καιρό της μεταπολίτευσης ήταν πολιτικά κοντά στο ΕΚΚΕ. Έπειτα εντάχθηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας, από το οποίο αποχώρησε στη συνέχεια ανάμεσα στα έτη 1982-’84.

Την περίοδο του λεγόμενου «βρώμικου ’89» βρέθηκε κοντά στον Ανδρέα Παπανδρέου, στηλιτεύοντας την επιλογή της ηγεσίας της Αριστεράς να συγκυβερνήσει με τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, τον οποίο ο Μικρούτσικος αποκάλεσε «αρχιερέα της διαπλοκής». Στην τελευταία κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου (1993 – 1996) τοποθετήθηκε εξωκοινοβουλευτικός αναπληρωτής υπουργός Πολιτισμού το 1993, και ένα χρόνο αργότερα, το 1994, με τον θάνατο της Μελίνας Μερκούρη, ανέλαβε υπουργός Πολιτισμού, αξίωμα που διατήρησε μέχρι το 1996 και τον σχηματισμό της κυβέρνησης του Κώστα Σημίτη.

Εμφανίστηκε στο προσκήνιο μετά από πολλά χρόνια ελληνικό δημοψήφισμα του 2015, στο οποίο τάχθηκε υπέρ του «Όχι».

Στα τελευταία του χρόνια είχε ταχθεί και πάλι με το ΚΚΕ. Έδωσε τρεις μεγάλες συναυλίες για τα 100 χρόνια του κόμματος το 2018 παρουσιάζοντας μετά από δεκαετίες το έργο του «Καντάτα για τη Μακρόνησο – Σπουδή σε ποιήματα του Βλαδίμηρου Μαγιακόφσκι», ενώ προχώρησε και στην επανεκτέλεση του έργου η οποία κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή». Ο ίδιος, στη συνέντευξη Τύπου που δόθηκε για τη συγκεκριμένη κυκλοφορία, είπε για τη σχέση του με το ΚΚΕ: «Είχα κι εγώ κάποιες φορές επιφυλάξεις. Όχι για τη στρατηγική του. Κυρίως γι’ αυτή την περίφημη ιστορία, το κυνήγι του εφικτού.

Όποιος όμως διαβάζει με πάθος ιστορία, θα παρατηρήσει τα τελευταία τουλάχιστον 40 χρόνια, ότι ακόμη και αρχικά αριστερές ριζοσπαστικές δυνάμεις σε ολόκληρη την Ευρώπη, κυνηγώντας το εφικτό, είτε ενσωματώθηκαν απολύτως στο σύστημα, είτε περιθωριοποιήθηκαν (…)Το ΚΚΕ είναι το μόνο κόμμα που δεν δημιουργεί ψευδαισθήσεις ότι στον βάρβαρο καπιταλισμό, ειδικά σήμερα, μπορούν τα πράγματα να γίνουν καλύτερα (…) Εγώ είμαι οριστικά μαζί με το ΚΚΕ».

Με τον τίτλο «Καλό ταξίδι σύντροφε Θάνο» τον αποχαιρέτησαν ΚΚΕ και ΚΝΕ σε ένα βίντεο από συνέντευξη που παραχώρησε για τις βουλευτικές εκλογές, τον Ιούλιο του 2019, όπου είχε συμπεριληφθεί ως υποψήφιος στην τιμητική τελευταία θέση του ψηφοδελτίου Επικρατείας του κόμματος.

Ο Θάνος Μικρούτσικος υπήρξε γνωστός φίλος του Παναθηναϊκού, ενώ ήταν ο μεγαλύτερος αδερφός του Ανδρέα Μικρούτσικου, μουσικού και τηλεπαρουσιαστή. Από τους τρεις γάμους του απέκτησε τέσσερα παιδιά (δύο αγόρια και δύο κορίτσια).

Ακούστε μερικά από τα πιο ωραία έργα του στη συναυλία που έγινε προς τιμή του

Θυμηθείτε παλιότερη εκπομπή αφιερωμένη στον σπουδαίο μουσικοσυνθέτη