H μάθηση γίνεται «παράθυρο στο μέλλον» για τα παιδιά πρόσφυγες στη Χίο

Κάθε πρωί, από Δευτέρα ως Παρασκευή, προτού η πανδημία του Covid-19 αλλάξει την καθημερινότητα για εκατομμύρια παιδιά σε όλο τον κόσμο, η 12χρονη Nigin ξυπνούσε νωρίς και ετοιμαζόταν για μάθημα. «Αγαπώ το σχολείο. Εδώ απέκτησα καινούριους φίλους και ξεκίνησα να μαθαίνω άλλες γλώσσες. Η μαμά μου υποστηρίζει πως είναι σημαντικό να μιλάω μια ξένη γλώσσα και πως θα με βοηθήσει στις σπουδές μου. Όταν μεγαλώσω θέλω να γίνω γιατρός», αναφέρει το κορίτσι.

Η 12χρoνη αιτούσα άσυλο από το Αφγανιστάν, που ζει με την οικογένειά της στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) της Χίου, παρακολουθεί μαθήματα στο κέντρο μη τυπικής εκπαίδευσης που βρίσκεται δίπλα στο ΚΥΤ. Εκεί, η Nigin και οι συμμαθητές της διδάσκονται ελληνικά, μαθηματικά και αγγλικά, ενώ στα διαλείμματα το προαύλιο πλημμυρίζει από τις φωνές τους καθώς παίζουν κρυφτό και κυνηγητό.

Το κέντρο ξεκίνησε τη λειτουργία του τον Φεβρουάριο του 2018, υπό τον συντονισμό της ΜΕΤΑδρασης με την υποστήριξη της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και τη συγχρηματοδότηση του Education Cannot Wait.

Στην εκπαιδευτική δομή εργάζονται έξι δάσκαλοι, ενώ κάθε εβδομάδα, πριν την εφαρμογή των περιοριστικών μέτρων για την πανδημία, μπορούσαν να παρακολουθήσουν μαθήματα μέχρι και 270 παιδιά. Η ΜΕΤΑδραση παρέχει στους μικρούς μαθητές όσα υλικά χρειάζονται, όπως σχολικές τσάντες, τετράδια και μολύβια. «Στόχος είναι να προετοιμάσουμε τα παιδιά για το δημόσιο σχολείο. Εδώ κάνουμε την αρχή, προσφέρουμε κάποια βασικά εφόδια, όμως τα παιδιά πρέπει να πάνε στο σχολείο και να καθίσουν δίπλα στους συμμαθητές τους», υποστηρίζει η Πώλα Λυμπερτά, υπεύθυνη του κέντρου εκ μέρους της ΜΕΤΑδρασης.

«Πέρα από τα μαθήματα, τα παιδιά μαθαίνουν πως υπάρχουν κανόνες που οφείλουν να τηρούν. Μαθαίνουν πως πρέπει να φροντίζουν όσα τους παρέχουμε, πως έχουν δικαιώματα αλλά και υποχρεώσεις», συνεχίζει. Στο κέντρο φοιτούν παιδιά από 6 ως 14 ετών και έφηβοι από 15 ως 18 ετών. Για την υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος των εφήβων, η ΜΕΤΑδραση συνεργάζεται με την Action for Εducation, έναν εθελοντικό οργανισμό που υλοποιεί δράσεις μη τυπικής εκπαίδευσης για έφηβους και νέους στη Χίο από το 2016.

Πέρα από τα βασικά αντικείμενα, οι έφηβοι παρακολουθούν επίσης μαθήματα χημείας και επαγγελματικού προσανατολισμού, ενώ μαθαίνουν για την προστασία του περιβάλλοντος και του οικοσυστήματος και ανακυκλώνουν χάρτινες, πλαστικές και γυάλινες συσκευασίες. Οι μικροί μαθητές έχουν ακόμη την ευκαιρία να γνωρίσουν την ιστορία και τον πολιτισμό της Χίου. Τα παιδιά πραγματοποιούν εκπαιδευτικές επισκέψεις σε χώρους πολιτισμού, όπως το μουσείο εσπεριδοειδών Citrus και το μουσείο μαστίχας.

Ανάμεσα στις δράσεις αυτές, με τις οποίες τα παιδιά ξεφεύγουν από τους περιορισμούς της καθημερινότητας στο ΚΥΤ, ιδιαίτερη σημασία είχε, σύμφωνα με την κα Λυμπερτά, η επίσκεψή τους σε ένα από τα δημόσια σχολεία του νησιού και η συνάντησή τους με τους μαθητές εκεί.

«Ήταν μια ξεχωριστή στιγμή, αφού τα παιδιά γνώρισαν τους ντόπιους μαθητές και όλοι μαζί έπαιξαν στο προαύλιο του σχολείου. Για πρώτη φορά, κάποια παρήγγειλαν μια τυρόπιτα από το κυλικείο. Εμπειρίες όπως αυτή, βοηθούν στην ενδυνάμωση και στην κοινωνικοποίηση των παιδιών», λέει η Πώλα Λυμπερτά. «Βεβαίως, ως εκπαιδευτικοί βιώνουμε και δύσκολες στιγμές. Οι μαθητές μας μιλούν για τα όνειρα τους, αλλά και για τις δυσκολίες που έχουν αντιμετωπίσει», συνεχίζει.

Τα μαθήματα στο ΚΥΤ έχουν ανασταλεί από τις αρχές Νοεμβρίου 2020 εξαιτίας των μέτρων που έχουν επιβληθεί λόγω της πανδημίας του Covid-19. Όμως, παρά τις αντιξοότητες, οι δάσκαλοι εφαρμόζουν ένα σύστημα εκπαίδευσης εξ’ αποστάσεως. Ετοιμάζουν εκπαιδευτικό υλικό και ασκήσεις ελληνικών, αγγλικών και μαθηματικών, τις οποίες οι μαθητές συμπληρώνουν από απόσταση τρεις φορές την εβδομάδα. Επιπλέον, οι δάσκαλοι της ΜΕΤΑδρασης χρησιμοποιούν διαδικτυακές εφαρμογές και μοιράζονται εκπαιδευτικά βίντεο με τους μαθητές τους.

«Ο άντρας μου και εγώ δεν πήγαμε στο σχολείο, όμως για τα παιδιά μας θέλουμε μια καλύτερη ζωή. Συχνά λέω στην κόρη μου πως η μόρφωση ανοίγει δρόμους και δίνει ευκαιρίες. Η ζωή στο ΚΥΤ δεν είναι εύκολη, όμως το σχολείο είναι ένα παράθυρο στο μέλλον. Η Nigin διαβάζει τα μαθήματά της και αγαπάει τα Ελληνικά και τα Αγγλικά», λέει η Zahra, μητέρα της Nigin.

Η Ύπατη Αρμοστεία εκτιμά ότι υπάρχουν περισσότερα από 4.000 παιδιά σχολικής ηλικίας στα νησιά του Αιγαίου, από τα οποία πολύ λίγα πηγαίνουν στο δημόσιο σχολείο. Η μάθηση βοηθά να επανέλθει η κανονικότητα στη ζωή των παιδιών προσφύγων, πολλά από τα οποία μπορεί να έχουν βιώσει τραυματικές εμπειρίες. Πέρα από αυτό, τα παιδιά πρόσφυγες, όπως και κάθε παιδί, χρειάζονται το σχολείο για να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητές τους. Με τα κέντρα μη τυπικής εκπαίδευσης, η Ύπατη Αρμοστεία και οι εταίροι της, συμβάλλουν στη γεφύρωση αυτού του χάσματος και προετοιμάζουν τα παιδιά για την επιστροφή τους στο σχολείο.