Μικρή «ανάσα» για το λιανεμπόριο τον Οκτώβριο

Μικρότερη του αναμενομένου ήταν η υποχώρηση του δείκτη όγκου στο λιανικό εμπόριο το πρώτο δεκάμηνο του έτους παρά την υγειονομική κρίση, σημειώνει στο εβδομαδιαίο δελτίο της η Alpha Bank. Οι πωλήσεις σε είδη πρώτης ανάγκης, όπως φάρμακα και τρόφιμα, αυξήθηκαν σημαντικά, ενώ αντίθετα μειώθηκε κατακόρυφα η ζήτηση για διαρκή αγαθά καθώς και για έπιπλα, συσκευές, ένδυση κ.λπ.

Μάλιστα τον περασμένο Οκτώβριο καταγράφεται μια σημαντική αλλαγή της αγοραστικής συμπεριφοράς των πολιτών, καθώς αυξήθηκε η κατανάλωση με σκοπό, όπως επισημαίνουν οι μελετητές, τη δημιουργία αποθεμάτων ενόψει της επιβολής του δεύτερου lockdown, στις αρχές Νοεμβρίου. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, στο δεκάμηνο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2020 ο γενικός δείκτης όγκου στο λιανικό εμπόριο κατέγραψε ετήσια πτώση της τάξεως του 2,8%, ενώ ο αντίστοιχος δείκτης εκτός καυσίμων μειώθηκε οριακά, κατά μόλις 0,4%, σε σύγκριση με το πρώτο δεκάμηνο του 2019.

Τον Οκτώβριο, ωστόσο, ο γενικός δείκτης όγκου στο λιανικό εμπόριο κατέγραψε αύξηση κατά 4,7% σε ετήσια βάση, ενώ ο αντίστοιχος δείκτης χωρίς τα καύσιμα αυξήθηκε κατά 8,6%. Συγκεκριμένα, οι λιανικές πωλήσεις, σε όρους όγκου, αυξήθηκαν σε ετήσια βάση στα μεγάλα καταστήματα τροφίμων (σούπερ μάρκετ) κατά 7,7%, στα πολυκαταστήματα κατά 6,8%, στα είδη ένδυσης – υπόδησης κατά 5% και στα βιβλία, χαρτικά και λοιπά είδη κατά 20%. Ειδικά για τα σούπερ μάρκετ, η αύξηση που παρατηρήθηκε τον Οκτώβριο πιθανότατα οφείλεται στην πρόσκαιρη αλλαγή της αγοραστικής συμπεριφοράς των πολιτών, δηλαδή στην αυξημένη κατανάλωση με σκοπό τη δημιουργία αποθεμάτων λόγω του φόβου που προκάλεσε το νέο κύμα της πανδημίας.

Σημαντική άνοδος έχει καταγραφεί και στις πωλήσεις εκτός καταστημάτων, σύμφωνα με τον δείκτη κύκλου εργασιών, που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τις πωλήσεις μέσω Διαδικτύου κατά 29% σε ετήσια βάση τον Οκτώβριο και κατά 15,4% συνολικά τους πρώτους δέκα μήνες του 2020 σε σύγκριση με το ίδιο διάστημα του 2019.vΕπίσης, η επισκεψιμότητα σε χώρους λιανικού εμπορίου και ψυχαγωγίας, η οποία μειώθηκε σημαντικά τον Νοέμβριο εξαιτίας του δεύτερου lockdown, σταθεροποιήθηκε τον Δεκέμβριο περίπου στο -55% σε σύγκριση με την περίοδο βάσης, έναντι -73% αντίστοιχα τον Απρίλιο.

Η ηπιότερη πτώση της κινητικότητας, σύμφωνα με τα στοιχεία της Google, σε σύγκριση με το πρώτο lockdown οφείλεται πρωτίστως στην εφαρμογή της μεθόδου παράδοσης εκτός καταστήματος (click away) κατά τη διάρκεια των εορτών. Βάσει των ανωτέρω, εκτιμάται ότι η πτώση της ιδιωτικής κατανάλωσης σε ετήσια βάση το τελευταίο τρίμηνο του 2020 θα είναι ηπιότερη σε σύγκριση με τη μείωση που σημειώθηκε στο δεύτερο τρίμηνο του έτους.

Αύξηση καταθέσεων

Η μειωμένη δαπάνη των νοικοκυριών αλλά και η αβεβαιότητα που προκάλεσε η πανδημία σχετικά με τη διατήρηση των θέσεων απασχόλησης και την εξέλιξη των μελλοντικών εισοδημάτων οδήγησαν, μεταξύ άλλων, σε αξιοσημείωτη άνοδο της καταθετικής βάσης. Η άνοδος των καταθέσεων προήλθε από την αύξηση αφενός της «αναγκαστικής» αποταμίευσης (οι καταναλωτές δεν μπορούν να δαπανήσουν –σε ένα βαθμό– εξαιτίας των μέτρων περιορισμού της οικονομικής δραστηριότητας), αφετέρου της «προληπτικής» αποταμίευσης (οι καταναλωτές αποταμιεύουν λόγω της αβεβαιότητας για την απασχόληση και τα μελλοντικά εισοδήματα).