Τηλεργασία: Το θεμελιώδες δικαίωμα στην αποσύνδεση και η νομοθετική κατοχύρωσή της

Με νομοθετική πρωτοβουλία που εγκρίθηκε με 472 ψήφους υπέρ, 126 κατά και 83 αποχές, οι ευρωβουλευτές καλούν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να καταθέσει νομοθετική πρόταση που θα επιτρέπει σε όσους εργάζονται ψηφιακά να αποσυνδέονται από την εργασία τους μετά το πέρας του ωραρίου τους. Στη νομοθεσία αυτή θα πρέπει επίσης να ορίζονται οι ελάχιστες προϋποθέσεις για την εξ αποστάσεως εργασία και να αποσαφηνίζονται οι όροι και τα ωράρια εργασίας, καθώς και οι χρόνοι ανάπαυσης των εργαζομένων.

Όπως αναφέρουν οι ευρωβουλευτές, η αυξανόμενη χρήση ψηφιακών εργαλείων στο πλαίσιο της εργασίας έχει διαμορφώσει μια κουλτούρα «διαρκούς παρουσίας και μόνιμης επιφυλακής» των εργαζομένων, η οποία έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ισορροπία μεταξύ της επαγγελματικής και της προσωπικής τους ζωής. Παρότι στη διάρκεια της πανδημίας η εργασία από το σπίτι συνέβαλε καθοριστικά στη διασφάλιση θέσεων εργασίας και στην επιβίωση πολλών επιχειρήσεων, τα παρατεταμένα ωράρια εργασίας και οι υψηλότερες απαιτήσεις έχουν οδηγήσει σε αύξηση των περιστατικών άγχους, κατάθλιψης, επαγγελματικής εξουθένωσης, καθώς και άλλων προβλημάτων ψυχικής και σωματικής υγείας.

Καμία αρνητική συνέπεια στους εργαζόμενους που ασκούν το «δικαίωμά τους στην αποσύνδεση»:

Οι ευρωβουλευτές θεωρούν το δικαίωμα στην αποσύνδεση θεμελιώδες δικαίωμα που επιτρέπει στους εργαζόμενους να απέχουν από τα εργασιακά τους καθήκοντα, όπως τηλεφωνικές κλήσεις, μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και άλλα είδη ψηφιακής επικοινωνίας, τις ώρες που δεν εργάζονται, συμπεριλαμβανομένων των περιόδων που βρίσκονται σε οποιασδήποτε μορφής άδεια. Τα κράτη μέλη καλούνται να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα ώστε οι εργαζόμενοι να μπορούν να ασκούν το δικαίωμα αυτό, μεταξύ άλλων και μέσω της υπογραφής συλλογικών συμβάσεων εργασίας ανάμεσα στους κοινωνικούς εταίρους. Θα πρέπει επίσης να εξασφαλίζουν ότι οι εργαζόμενοι δεν θα έρχονται αντιμέτωποι με διακρίσεις, επικρίσεις, απολύσεις ή άλλες δυσμενείς ενέργειες από πλευράς των εργοδοτών.

Ο εισηγητής Alex Agius Saliba (Σοσιαλιστές, Μάλτα) δήλωσε μετά την ψηφοφορία: «Δεν μπορούμε να αφήσουμε στην μοίρα τους εκατομμύρια εργαζόμενους στην Ευρώπη που έχουν εξαντληθεί λόγω της πίεσης να είναι συνεχώς συνδεδεμένοι και τα υπερβολικά εκτεταμένα ωράρια. Τώρα είναι η ώρα να σταθούμε στο πλάι τους και να τους δώσουμε αυτό που αξίζουν: το δικαίωμα στην αποσύνδεση. Αυτό είναι ζωτικής σημασίας για την ψυχική και σωματική μας υγεία. Τα δικαιώματα των εργαζομένων θα πρέπει να συμβαδίζουν με τα δεδομένα της ψηφιακής εποχής».

Σημειώνεται ότι από το ξέσπασμα της πανδημίας του κορωνοϊού, η εργασία από το σπίτι έχει αυξηθεί κατά σχεδόν 30%.

Το ποσοστό της τηλεργασίας αναμένεται να παραμείνει υψηλό ή ακόμη και να ενισχυθεί. Σύμφωνα με την έρευνα του Eurofound, όσοι εργάζονται τακτικά από το σπίτι τους έχουν περισσότερες από τις διπλάσιες πιθανότητες να ξεπερνούν το ανώτατο όριο των 48 ωρών εργασίας την εβδομάδα, σε σύγκριση με όσους εργάζονται στις εγκαταστάσεις του εργοδότη τους. Σχεδόν το 30% όσων εργάζονται από το σπίτι αναφέρουν ότι δουλεύουν στον ελεύθερο χρόνο τους είτε καθημερινά είτε πολλές φορές την εβδομάδα, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για όσους εργάζονται στο γραφείο κινείται σε επίπεδα κάτω του 5%.