Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη: Τι απαντά για την αστυνομική βία

Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη: Εξέδωσε μία λεπτομερή ανάλυση που αφορά στο θέμα της αστυνομικής αυθαιρεσίας και της λειτουργίας της αστυνομίας στην Ελλάδα αλλά και σε άλλες χώρες.

Το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, μετά τα πρόσφατα επεισόδια τόσο στη Νέα Σμύρνη όσο και στη Νίκαια, εξέδωσε σχετική ανακοίνωση υπό τον τίτλο «42 αλήθειες για την αστυνομική αυθαιρεσία και υπέρμετρη βία». Όπως υποστηρίζει, «δεν έχουν αυξηθεί τα περιστατικά αστυνομικής βίας αλλά οι καταγγελίες».

Πρόκειται για μία λεπτομερή ανάλυση που αφορά στο θέμα της αστυνομικής αυθαιρεσίας και της λειτουργίας της αστυνομίας γενικώς, στην Ελλάδα, αλλά και σε σύγκριση με άλλες χώρες. Επιπλέον, δίνει απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματα που έχουν προκύψει το τελευταίο διάστημα από γεγονότα που συνέβησαν και είδαν το φως της δημοσιότητας. Στη ανάλυση γίνενται επίσης αναφορά στον ρόλο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και τονίζονται τις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης για τον έλεγχο της οποιασδήποτε αυθαιρεσίας.

Καταλήγοντας η ανακοίνωση του υπουργείου στρέφεται και κατά του ΣΥΡΙΖΑ που ως κυβέρνηση «εγκατέλειψε με αδιαφορία την αστυνομία» και «έχει μηδενικής αξίας παρουσία, ανύπαρκτη προστιθέμενη αξία στον εκδημοκρατισμό και την πρόοδο της Αστυνομίας». Ακολουθούν μερικές ερωτήσεις και απαντήσεις από το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, με την ανακοίνωση να είναι ολόκληρη εδώ:

Τι ήταν η Επιτροπή Αλιβιζάτου;

Μία συμβουλευτική Επιτροπή για θέματα αστυνομικής αυθαιρεσίας και υπέρμετρης βίας. Είχε ως αντικείμενο την παρακολούθηση και τη μελέτη περιπτώσεων καταγγελιών και διερευνήσεων για τη συναγωγή συμπερασμάτων και την υποβολή προτάσεων αλλαγών, με τη μορφή πορίσματος, στον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη.

Ποιος συγκρότησε την Επιτροπή;

Ο Υπουργός Προστασίας του Πολίτη, στο πλαίσιο και άλλων πρωτοβουλιών που ανέλαβε από τον Αύγουστο του 2019 με στόχο τον αποτελεσματικότερο έλεγχο περιστατικών αυθαιρεσίας και υπέρμετρης βίας και την καλύτερη διαχείριση καταγγελιών.

Ποιοι αποτελούσαν την Επιτροπή;

Ο Ομότιμός Καθηγητής κύριος Αλιβιζάτος, δύο συνεργάτες της επιλογής του και δύο ανώτατοι αξιωματικοί της Ελληνικής Αστυνομίας, ο ένας εκ των οποίων, εκ της θέσης του, είχε την ευθύνη για τις Ένορκες Διοικητικές Εξετάσεις. Δηλαδή η πλειοψηφία δεν ήταν αστυνομικοί.

Κατέθεσε πόρισμα;

Ναι, κατέθεσε. Το πόρισμα βασίστηκε στην εξέταση 20 φακέλων της περιόδου 2017-2018 με συνοπτικές προτάσεις.

Ποια ήταν η ουσία του;

Nα μην κωλυσιεργεί η αστυνομία στις διαδικασίες και να επιβάλλονται δίκαιες ποινές. Καθώς η Αστυνομία εμφάνιζε διαχρονικά καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση των εξετάσεων, υπερβολική επιείκεια στην αξιολόγηση των αδικημάτων και τελικά μειωμένη ευαισθησία στην αντιμετώπιση της αυθαιρεσίας.

Έγιναν δεκτά τα συμπεράσματα; Προχώρησε η εφαρμογή τους;

Απολύτως. Ο χρόνος που μεσολαβεί από την τελεσιδικία πειθαρχικής υπόθεσης μέχρι την κοινοποίηση τυχόν απόφασης του ΕΔΔΑ (Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου) δεν συνυπολογίζεται πλέον στον χρόνο παραγραφής, άρα η κωλυσιεργία δεν έχει νόημα. Ο Συνήγορος του Πολίτη εγγυάται σύμφωνα με τις αρμοδιότητες που του δόθηκαν ότι οι ποινές θα είναι δίκαιες, δεν έχει πια τον πρώτο λόγο η αστυνομία! Η ουσία της πρότασης και της μεταρρύθμισης που έγινε από την Ελληνική Αστυνομία ήταν η μεταφορά της ουσιαστικής αρμοδιότητας του ελέγχου σε ανεξάρτητη αρχή, στον Συνήγορο του Πολίτη, κάτι που αποτελούσε αίτημα και του τελευταίου. Παράλληλα του δόθηκαν οι ανθρώπινοι πόροι για να μπορέσει να ανταπεξέλθει στο έργο του.

Σε τι βασίστηκε το πόρισμα της Επιτροπής Αλιβιζάτου;

Στη μελέτη 20 φακέλων που αφορούσαν περιστατικά αστυνομικής αυθαιρεσίας της περιόδου 2017- 2018.

Χρειάζεται σήμερα μία επιτροπή σαν αυτή του Αλιβιζάτου;

Η επιτροπή ολοκλήρωσε θετικά και δημιουργικά το έργο της. Μετά τις ενισχυμένες αρμοδιότητες στον Συνήγορο του Πολίτη και την αλλαγή στο πειθαρχικό δίκαιο των Αστυνομικών δεν χρειάζεται μία νέα παρόμοια επιτροπή. Αντίθετα, θα δημιουργούσε ένα νέο επίπεδο διερεύνησης περιστατικών στα ήδη τρία που υπάρχουν (Αστυνομία, εισαγγελικές αρχές, Συνήγορος του Πολίτη) κάτι που αντίκειται στις αρχές της χρηστής διοίκησης.

Κάνει η Αστυνομία χρήση βίας;

Η Αστυνομία είναι ο κρατικός φορέας που έχει το μονοπώλιο για τη χρήση νόμιμης βίας στο πλαίσιο της ασφάλειας και της διατήρησης της τάξης. Οι αστυνομικοί εκπαιδεύονται στη χρήση βίας, η οποία χαρακτηρίζεται από αναλογικότητα, στο πλαίσιο κλιμακούμενων κανόνων εμπλοκής. Χρήση νόμιμης βίας γίνεται σε αρκετές περιπτώσεις, όπως οι συλλήψεις, η αντιμετώπιση επεισοδίων, η καταστολή του εγκλήματος και η διάλυση παράνομων διαδηλώσεων.

Έχει αυξηθεί κατά 75% η Αστυνομική αυθαιρεσία;

Όχι. Έχουν αυξηθεί οι καταγγελίες, το αν έχει όντως αυξηθεί η αυθαιρεσία και η αστυνομική βία θα αποτυπωθεί όταν ολοκληρωθούν οι υποθέσεις που διερευνώνται από τον Συνήγορο του Πολίτη και την Ελληνική Αστυνομία. Το 2015 καταγγέλθηκαν 69 περιστατικά. Το 2016 55. Το 2017 58. Το 2018 73. Το 2019 63. Το 2020 111 εκ των οποίων 53 σημαντικά και το 2021 (έως και 10 Μαρτίου) 19.

Γιατί έχουν αυξηθεί οι καταγγελίες;

Για τρεις λόγους:

• Η ίδια η κυβέρνηση και το υπουργείο παροτρύνουν από τον Ιούλιο 2019 τους πολίτες να καταγγέλλουν στον συνήγορο του πολίτη κάθε περιστατικό που κατά την κρίση τους συνιστά γεγονός αυθαιρεσίας.
• Επίσης η Αστυνομία πλέον δρα και επιχειρεί. Είναι παρούσα στους δρόμους και υπάρχει αστυνόμευση. Στο πλαίσιο του ελέγχου των περιοριστικών μέτρων για τη διαχείριση της πανδημίας οι Αστυνομικοί κάνουν συντριπτικά περισσότερους ελέγχους από τις προηγούμενες χρονιές. Οι πολλαπλάσιοι έλεγχοι φέρνουν και περισσότερες τριβές.
• Τέλος, έχει δημιουργηθεί μία τάση, κυρίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, περί αστυνομικής βίας, όπου σχεδόν κάθε περιστατικό όπου η Αστυνομία κάνει χρήση βίας καταγγέλλεται ως αυθαιρεσία ή υπέρμετρη, κάτι που για ορισμένους πολιτικούς χώρους λειτουργεί ως πολιτική καμπάνια διαρκείας. Πιο κλασσικό παράδειγμα οι εκκενώσεις καταλήψεων σε δημόσιους χώρους ή Πανεπιστήμια.