Λαγάνα: Γιατί την τρώμε την Καθαρά Δευτέρα

Η λαγάνα είναι ένα από τα βασικά εδέσματα που θα βρει κανείς πάνω στο τραπέζι για την Καθαρά Δευτέρα και τα Κούλουμα. Πέρα από τη λαγάνα βέβαια, το χταπόδι με κοφτό μακαρονάκι είναι ένα πιάτο που συνηθίζεται να καταναλώνεται σήμερα.

Η λαγάνα είναι ο άζυμος άρτος (ψωμί), ο οποίος φτιάχνεται με παραδοσιακό τρόπο στην Ελλάδα μόνο μια μέρα του χρόνου, την Καθαρά Δευτέρα, ενώ το όνομά της προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό «λάγανον», μια πλακωτή ζύμη που παρασκευάζεται από αλεύρι και νερό και σηματοδοτεί την έναρξη της νηστείας της Μεγάλης Σαρακοστής. Η λαγάνα αναφέρεται ως έδεσμα σε πολλά κείμενα της Αρχαιότητας.

Λαγάνα: Από πού και πώς ξεκίνησε το έθιμο;

Ένα από αυτά είναι οι «Εκκλησιάζουσες» του Αριστοφάνη, όπου αναφέρεται η φράση «λαγάνα πέττετται», δηλαδή «λαγάνες γίνονται». Μια θεωρία θέλει η λαγάνα να παρομοιάζεται με τον άρτο που κατανάλωσαν οι Ισραηλίτες κατά την έξοδό τους από την Αίγυπτο, από τότε και μέχρι τη στιγμή που ο Χριστός ευλόγησε τον ένζυμο άρτο. Τα αρτοποιεία μένουν ανοικτά τη συγκεκριμένη μέρα, αντίθετα με τα περισσότερα εμπορικά καταστήματα, αποκλειστικά για την παρασκευή και διάθεση λαγάνας.

Μάλιστα, από την προηγούμενη εβδομάδα φάνηκαν «ετοιμοπόλεμοι» οι αρτοποιοί του νομού Θεσσαλονίκης, έχοντας προμηθευτεί όλα τα απαραίτητα για την παρασκευή της λαγάνας, παρά το γεγονός ότι ισχύουν έκτακτα μέτρα για την πανδημία του κορωνοϊού, όπως απαγόρευση κυκλοφορίας άνω των 2 χιλιομέτρων, κλείσιμο της εστίασης και «πάγωμα» όλων των αποκριάτικων εκδηλώσεων. Εκτιμάται ότι φέτος στον νομό ίσως υπάρξει μία μικρή αύξηση της ζήτησης, καθώς οι καταναλωτές θα θελήσουν να τηρήσουν το έθιμο της Καθαρά Δευτέρας στα σπίτια τους και πως θα διατεθούν περίπου 350.000 λαγάνες.

Λαγάνα: Το έθιμο δεν σταματάει

Τα 730 αρτοποιεία του νομού Θεσσαλονίκης ξεκίνησαν να ζυμώνουν τις λαγάνες το βράδυ της Κυριακής της Αποκριάς και τελείωσαν με το ψήσιμο το πρωί της Καθαρά Δευτέρας. Κατά μέσο όρο, κάθε αρτοποιός θα παράγει προς κατανάλωση από 400 έως 500 λαγάνες, όπως είχε δηλώσει στον ραδιοφωνικό σταθμό του ΑΠΕ ΜΠΕ «Πρακτορείο 104,9 Fm» η πρόεδρος του Σωματείου Αρτοποιών Νομού Θεσσαλονίκης «Ο Προφήτης Ηλίας», Έλσα Κουκουμέρια.

«Το έθιμο της λαγάνας δεν σταματάει. Θα μπούμε στη Σαρακοστή ελπίζοντας ότι θα τελειώσει το βάσανο με το lockdown και την πανδημία. Ελπίζουμε ότι θα υπάρχει ζήτηση παρά το ότι τα εστιατόρια θα είναι κλειστά και δεν θα γίνουν εορταστικές εκδηλώσεις από τους δήμους», είχε εκφράσει χαρακτηριστικά η κ. Κουκουμέρια.