Διαφωνίες: Πως να διαφωνείς πολιτισμένα

Τον τελευταίο χρόνο οι διαφωνίες δίνουν και παίρνουν. Κάτι η πανδημία κάτι το lockdown οι ανθρώπινες σχέσεις περνούν από σαράντα κύματα. Λογικό, νιώθουμε όλοι πιεσμένοι στην τοποθεσία πανδημία, και ψάχνουμε κάπου να ξεσπάσουμε, συνειδητά ή όχι.

Τα παραπάνω μαζί με τα νέα μέτρα που αλλάζουν συνεχώς έχουν μεταβάλλει την συμπεριφορά των ανθρώπων.

Επειδή από την διαφωνία δεν βγαίνει κάτι θετικό, βρήκαμε τον δεκάλογο της πολιτισμένης διαφωνίας.

Διάβασε προσεκτικά

Και προσπάθησε να καταλάβεις τι σου λένε πριν απαντήσεις. Οι μισοί καυγάδες ονλάιν εξαντλούνται στα «πού το είπα αυτό;» και τα «μάθε να διαβάζεις». Μην είσαι μέρος του προβλήματος, καταντάει κουραστικό για όλους –ακόμα και για εμάς που διαβάζουμε τον καυγά σας.

Και άκου προσεκτικότερα

Αν το παραπάνω συμβαίνει μια φορά στον γραπτό λόγο, στον προφορικό συμβαίνει εκατό. Μην σκέφτεσαι τι θα απαντήσεις την ώρα που ο άλλος μιλάει, καταλήγεις να καταλαβαίνεις τα μισά απ’ όσα λέει και να εκτροχιάζεις τη διαφωνία τσιτώνοντας τα νεύρα και των δυο σας.

Κόψε τα ad hominem

Μεγάλος πειρασμός για όλους μας, τα «βέβαια, τι θα ‘λεγες εσύ που είσαι σκατοφασίστας/ παλιοκομμούνι/ κωλοπασόκος» δεν πήγαν μπροστά καμία συζήτηση. Το ξέρεις, το ξέρουμε κι εμείς, πρέπει να το δουλέψουμε όλοι.

Και ξέχνα τους δικηγορισμούς

Μην κάνεις πως δεν καταλαβαίνεις τι εννοούμε: Το να παίρνεις το επιχείρημα κάποιου και να το εξισώνεις με κάτι εξοργιστικό/ ανήκουστο/ παράλογο. «Αυτό που λες είναι σαν να λες [κάτι που καθόλου δε λέει ο συνομιλητής σου, απλά ακούγεται λογικό σαν παρομοίωση]». Το μόνο που καταφέρνεις είναι να κάνεις τον άλλο να θυμώσει.

Μην θεωρείς την άποψή σου θέσφατο

Έχεις ακούσει το πολύ σοφό ρητό που λέει πως οι ηλίθιοι είναι γεμάτοι βεβαιότητες, και οι σοφοί γεμάτοι αμφιβολίες; Ε, αυτό.

Μην ντρέπεσαι να παραδεχτείς πως κάπου έχεις λάθος

Δεν υπάρχει πιο γρήγορος δρόμος να κλιμακωθεί μια απλή διαφωνία σε καυγά, από έναν συνομιλητή που έχει στριμωχτεί στον τοίχο, και τραβάει την κουβέντα από τα μαλλιά για να μην παραδεχτεί ότι καταλαβαίνει πως έχει άδικο. Αν πιστεύεις ότι κάτι που σου λένε είναι σωστό, παρ’ όλο που πάει κόντρα στην άποψή σου, πες το, δεν είναι κακό. Αν δεν αλλάζαμε γνώμες ποτέ κάθε συζήτηση στον πλανήτη θα ήταν μάταιη.

Μην στρέφεις τα λάθη του αντιπάλου σου εναντίον του

Το ότι έπεσε σε μια λογική πλάνη την ώρα που ανέλυε το επιχείρημά του, ή ακόμα χειρότερα το ότι έκανε ορθογραφικά λάθη ενώ το έγραφε, δεν το ακυρώνει αυτομάτως.

Οι εμπειρίες σου δεν είναι παγκόσμιες αλήθειες

Το ότι ο πρώην γκόμενος της ξαδέρφης σου ήταν ταξιτζής κι έκλεβε τους τουρίστες, δεν κάνει όλους τους ταξιτζήδες κλέφτες. Το ότι «δεν ξέρεις κανέναν που [οτιδήποτε]» δεν σημαίνει πως αυτό που λέει ο άλλος δεν υπάρχει. Σημαίνει απλώς ότι εσύ δεν έτυχε μέχρι στιγμής να γνωρίσεις κανέναν. Τα πάντα υπάρχουν πάνω στον μικρό μας πλανήτη.

Άσε τη φύση στην ησυχία της

Το ότι κάτι είναι «φυσικό» επειδή «έτσι το όρισε η φύση» δεν είναι επιχείρημα για οτιδήποτε. Η φύση όρισε πως είναι καλή ιδέα να κάνουμε παιδάκια στα 13 μας και να πεθαίνουμε στα 35, μέχρι να έρθουμε εμείς και να εφεύρουμε διάφορα πράγματα, μεταξύ των οποίων τα φάρμακα, που καθόλου φυσικά δεν είναι, για να παρατείνουμε λιγάκι τις ζωές μας.

Το βάρος της απόδειξης

Πέφτει πάντα σε αυτόν που κάνει τον ισχυρισμό, κανόνας. Αν εγώ σου πω ότι υπάρχουν ροζ ελέφαντες, το ότι εσύ δεν μπορείς να μου αποδείξεις ότι δεν υπάρχουν, δεν αποδεικνύει πως ο ισχυρισμός μου ευσταθεί. Πρέπει εγώ να είμαι σε θέση να σου αποδείξω πως υπάρχουν, όχι το ανάποδο.