Παγκόσμια Ημέρα Ύπνου: Ποιες διαταραχές υπάρχουν

Η Παγκόσμια Ημέρα Ύπνου έχει οριστεί για σήμερα από την Παγκόσμια Εταιρεία Ύπνου, η οποία αποτελείται από ειδικούς επιστήμονες από όλο τον κόσμο. Αυτό σημαίνει πως «τιμάται» την Παρασκευή πριν από την Εαρινή Ισημερία κάθε χρόνου, στις 19 Μαρτίου του 2021. Σκοπός να αναδειχθεί η σημασία του ύπνου για την υγεία του ατόμου και τις συνέπειες της αϋπνίας.

Ο ύπνος είναι μια φυσιολογική και επαναλαμβανόμενη κατάσταση για τα άτομα που διαθέτουν κεντρικό νευρικό σύστημα που χαρακτηρίζεται από μείωση της αντίληψης και περιορισμένη αλληλεπίδραση με το περιβάλλον, κατά τη διάρκεια της οποίας το σώμα φαίνεται να υπολειτουργεί σε ό,τι αφορά στην εξωτερικά παρατηρούμενη δράση του.

Χαρακτηρίζεται από αλλοιωμένη συνείδηση, περιπερισμένη αισθητηριακή δραστηριότητα, μειωμένη μυϊκή δραστηριότητα και αναστολή σχεδόν όλων των εθελοντικών μυών κατά τη διάρκεια του ύπνου ταχείας κίνησης των ματιών (REM). Διακρίνεται εύκολα από τη μειωμένη ικανότητα αντίδρασης στα ερεθίσματα η οποία όμως, δεν είναι μειωμένη σε τόσο μεγάλο βαθμό όσο παρατηρούμε στα κώματα ή στις διαταραχές της συνείδησης. Κατά τον ύπνο συχνά παρατηρούνται πολύ διαφορετικά και ενεργά μοτίβα στη δράση του εγκεφάλου.

Παγκόσμια Ημέρα Ύπνου: Ο ύπνος εμφανίζεται σε επαναλαμβανόμενες περιόδους, στις οποίες το σώμα εναλλάσσεται μεταξύ δύο διαφορετικών τύπου ύπνους:

• Ύπνος REM.
• Ύπνος εκτός REM.

Αν και REM σημαίνει «ταχεία κίνηση των ματιών», αυτός ο τρόπος ύπνου έχει πολλές άλλες πτυχές, συμπεριλαμβανομένης της εικονικής παράλυσης του σώματος. Ένα πολύ γνωστό χαρακτηριστικό του ύπνου είναι το όνειρο, μια εμπειρία που παρουσιάζεται συνήθως σε αφηγηματική μορφή. Πρόκειται για ένα περιβάλλον που μοιάζει με ξύπνια ζωή ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη, αλλά συνήθως μπορεί αργότερα να διακριθεί ως φανταστικό.

Κατά τη διάρκεια του ύπνου, τα περισσότερα από τα συστήματα του σώματος βρίσκονται σε αναβολική κατάσταση, βοηθώντας στην αποκατάσταση του ανοσοποιητικού, νευρικού, σκελετικού και μυϊκού συστήματος. Οι διαδικασίες αυτές είναι ζωτικές και διατηρούν τη διάθεση, τη μνήμη και τη γνωστική λειτουργία ενώ διαδραματίζουν μεγάλο ρόλο στη λειτουργία του ενδοκρινικού και του ανοσοποιητικού συστήματος. Το εσωτερικό κιρκαδικό ρολόι προάγει τον ύπνο καθημερινά τη νύχτα.

Παγκόσμια Ημέρα Ύπνου: Ποιες διαταραχές υπάρχουν;

Οι ανάγκες ύπνου στον άνθρωπο ποικίλλουν ανάλογα με την ηλικία και μεταξύ των ατόμων. Ο ύπνος θεωρείται επαρκής όταν δεν υπάρχει υπνηλία ή δυσλειτουργία κατά τη διάρκεια της ημέρας. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο ύπνος 6 με 7 ώρες κάθε βράδυ συσχετίζεται με τη μακροζωία και την καρδιακή υγεία στους ανθρώπους, αν και πολλοί υποκείμενοι παράγοντες ενδέχεται να εμπλέκονται στην αιτία πίσω από αυτήν τη σχέση.

Οι δυσκολίες ύπνου συνδέονται επιπλέον με ψυχιατρικές διαταραχές όπως κατάθλιψη, αλκοολισμός και διπολική διαταραχή. Μέχρι το 90% των ενηλίκων με κατάθλιψη διαπιστώνεται ότι έχουν δυσκολίες στον ύπνο. Η απορρύθμιση που εντοπίστηκε από το EEG περιλαμβάνει διαταραχές στη συνέχεια του ύπνου, μειωμένο ύπνο δέλτα και αλλαγμένα πρότυπα REM σε σχέση με την καθυστέρηση, την κατανομή κατά τη διάρκεια της νύχτας και την πυκνότητα των κινήσεων των ματιών. Διαταραχές του ύπνου που μπορεί να προκαλούν δυσκολίες είναι ενδεικτικά:

• Η αϋπνία.
• Η υπερυπνία.
• Η ναρκοληψία.
• Η άπνοια ύπνου.
• Η υπνοβασία.
• Ο βρουξισμός και διαταραχές ύπνου κιρκαδικού ρυθμού.

Η διάρκεια του ύπνου μπορεί επίσης, να ποικίλει ανάλογα με την εποχή. Έως και το 90% των ατόμων αναφέρουν μεγαλύτερη διάρκεια ύπνου τον χειμώνα, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε πιο έντονη εποχιακή συναισθηματική διαταραχή.