Πράσινο πιστοποιητικό: Το “εισιτήριο” για την μετά COVID εποχή

Στις 17 Μαρτίου 2021, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε πρόταση για τη δημιουργία ψηφιακού πράσινου πιστοποιητικού, το οποίο θα διευκολύνει την ασφαλή ελεύθερη κυκλοφορία των πολιτών εντός της ΕΕ κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού. Το ψηφιακό πράσινο πιστοποιητικό θα ισχύει σε όλα τα κράτη μέλη της Ένωσης. Τι είναι όμως;

Το ψηφιακό πράσινο πιστοποιητικό είναι η ψηφιακή απόδειξη ότι ένα πρόσωπο:

• έχει εμβολιαστεί κατά της COVID-19,
• έχει υποβληθεί σε διαγνωστική εξέταση με αρνητικό αποτέλεσμα,
• ή έχει αναρρώσει από τη νόσο COVID-19

Κύρια χαρακτηριστικά του πιστοποιητικού είναι:

• ή ψηφιακή και/ή έντυπη έκδοση
• ο κωδικός QR
• η δωρεάν έκδοση
• η εθνική γλώσσα και στα αγγλικά
• ασφαλές και προστατευμένο
• έγκυρο σε όλες τις χώρες της ΕΕ

Πώς θα το αποκτούν οι πολίτες:

Αρμόδιες για την έκδοση του πιστοποιητικού είναι οι εθνικές αρχές. Θα μπορούσε, για παράδειγμα, να εκδίδεται από νοσοκομεία, κέντρα εξετάσεων ή υγειονομικές αρχές. Η ψηφιακή έκδοση θα μπορεί να αποθηκευτεί σε κινητή συσκευή. Οι πολίτες θα μπορούν επίσης να ζητήσουν έντυπη έκδοση. Και οι δύο εκδόσεις θα περιέχουν κωδικό QR με σημαντικές πληροφορίες, καθώς και ψηφιακή σφραγίδα που θα διασφαλίζει τη γνησιότητα του πιστοποιητικού.

Πώς θα διευκολύνει την ελεύθερη κυκλοφορία:

Το ψηφιακό πράσινο πιστοποιητικό θα γίνεται δεκτό σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Θα συμβάλει στη συντονισμένη άρση των ισχυόντων περιορισμών. Κάθε πολίτης της ΕΕ ή υπήκοος τρίτης χώρας που διαμένει ή κατοικεί νόμιμα στην ΕΕ και είναι κάτοχος ψηφιακού πράσινου πιστοποιητικού, όταν ταξιδεύει θα πρέπει να εξαιρείται από τους περιορισμούς της ελεύθερης κυκλοφορίας με τον ίδιο τρόπο όπως και οι πολίτες του κράτους μέλους που επισκέπτεται. Αν ένα κράτος μέλος εξακολουθεί να απαιτεί από τους κατόχους ψηφιακού πράσινου πιστοποιητικού να υποβληθούν σε καραντίνα ή σε διαγνωστική εξέταση, θα πρέπει να ενημερώνει την Επιτροπή και όλα τα άλλα κράτη μέλη σχετικά με αυτή την απόφασή του και να την αιτιολογεί.

Πώς θα λειτουργεί:

Το ψηφιακό πράσινο πιστοποιητικό περιέχει κωδικό QR με ψηφιακή υπογραφή για την προστασία του από τυχόν πλαστογράφηση. Κατά τον έλεγχο ενός πιστοποιητικού, γίνεται σάρωση του κωδικού QR και επαλήθευση της υπογραφής. Όλοι οι φορείς έκδοσης (π.χ. νοσοκομεία, κέντρα εξετάσεων, υγειονομικές αρχές) διαθέτουν το δικό τους κλειδί ψηφιακής υπογραφής. Όλα αυτά αποθηκεύονται σε ασφαλή βάση δεδομένων σε κάθε χώρα.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα δημιουργήσει μια πύλη μέσω της οποίας όλες οι υπογραφές των πιστοποιητικών θα μπορούν να επαληθευτούν παντού στην ΕΕ. Τα κωδικοποιημένα προσωπικά δεδομένα που περιέχει το πιστοποιητικό δεν μεταβιβάζονται μέσω της πύλης, αφού αυτό δεν είναι αναγκαίο για την επαλήθευση της ηλεκτρονικής υπογραφής. Η Επιτροπή θα βοηθήσει επίσης τα κράτη μέλη να αναπτύξουν λογισμικό το οποίο θα μπορούν να χρησιμοποιούν οι αρχές για τον έλεγχο των κωδικών QR.

Οι πολίτες που δεν έχουν ακόμη εμβολιαστεί θα μπορούν να ταξιδέψουν σε άλλη χώρα της ΕΕ;

Ναι. Το ψηφιακό πράσινο πιστοποιητικό αναμένεται να διευκολύνει την ελεύθερη κυκλοφορία στο εσωτερικό της ΕΕ. Δεν θα αποτελεί προϋπόθεση για την ελεύθερη κυκλοφορία, ένα από τα θεμελιώδη δικαιώματα στην ΕΕ. Μέσω του ψηφιακού πράσινου πιστοποιητικού θα μπορούν επίσης να αποδεικνύονται τα αποτελέσματα των διαγνωστικών εξετάσεων που απαιτούνται συχνά βάσει των περιορισμών που εφαρμόζονται για λόγους δημόσιας υγείας.

Το πιστοποιητικό δίνει τη δυνατότητα στα κράτη μέλη να προσαρμόσουν τους περιορισμούς που έχουν επιβληθεί για λόγους δημόσιας υγείας. Αναμένουμε ότι τα κράτη μέλη θα λαμβάνουν υπόψη τους αυτό το αποδεικτικό της υγειονομικής κατάστασης των ατόμων όσον αφορά την COVID-19, ώστε να διευκολυνθούν τα ταξίδια.

Έχει σημασία ποιο εμβόλιο έχουν κάνει οι πολίτες;

Τα πιστοποιητικά εμβολιασμού θα εκδίδονται για τα άτομα που έχουν εμβολιαστεί με οποιοδήποτε εμβόλιο κατά της COVID-19. Όσον αφορά την άρση των περιορισμών στην ελεύθερη κυκλοφορία, τα κράτη μέλη θα είναι υποχρεωμένα να δέχονται τα πιστοποιητικά εμβολιασμού για τα εμβόλια που έχουν λάβει άδεια κυκλοφορίας από την ΕΕ. Τα κράτη μέλη μπορούν να αποφασίσουν να επεκτείνουν την άρση των περιορισμών και σε ταξιδιώτες της ΕΕ που έχουν εμβολιαστεί με άλλο εμβόλιο.

Ποια δεδομένα περιέχει το πιστοποιητικό;

Το ψηφιακό πράσινο πιστοποιητικό περιέχει τις απαραίτητες κύριες πληροφορίες, όπως ονοματεπώνυμο, ημερομηνία γέννησης, ημερομηνία έκδοσης, πληροφορίες σχετικά με το εμβόλιο/τη διαγνωστική εξέταση/την ανάρρωση και έναν μοναδικό αναγνωριστικό κωδικό. Τα πιστοποιητικά θα περιέχουν μόνο ένα περιορισμένο σύνολο απαραίτητων πληροφοριών.

Οι πληροφορίες αυτές δεν θα μπορούν να διατηρούνται από τις χώρες που επισκέπτεται ο ταξιδιώτης. Για σκοπούς επαλήθευσης, ελέγχεται μόνο η εγκυρότητα και η γνησιότητα του πιστοποιητικού, μέσω της επαλήθευσης της αρχής έκδοσης και της υπογραφής. Όλα τα δεδομένα σχετικά με την υγεία παραμένουν στην αρμοδιότητα του κράτους μέλους που εξέδωσε το ψηφιακό πράσινο.

Ποια τα επόμενα βήματα για την έγκρισή του:

Μέσα Μαρτίου, η Επιτροπή υπέβαλε νομοθετική πρόταση για το ψηφιακό πράσινο πιστοποιητικό. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κράτη μέλη της ΕΕ θα πρέπει να εγκρίνουν την πρόταση. Επίσης, από τα κράτη μέλη αναμένεται η προετοιμασία για την υλικοτεχνική ανάπτυξη των πιστοποιητικών (έκδοση και επαλήθευση).

Το καλοκαίρι, η Επιτροπή θα δημιουργήσει την ψηφιακή υποδομή που θα διευκολύνει την επαλήθευση της γνησιότητας των ψηφιακών πράσινων πιστοποιητικών και τα κράτη μέλη θα προχωρήσουν στις αναγκαίες αλλαγές στα εθνικά συστήματα μητρώων υγείας.

Σημειώνεται ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνεργάζεται με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας για να εξασφαλίσει ότι τα πιστοποιητικά που εκδίδονται στην ΕΕ θα μπορούν να αναγνωριστούν και στον υπόλοιπο κόσμο. Επίσης βρίσκεται σε επαφή με τον ΔΟΠΑ, τον διεθνή οργανισμό για τα αεροπορικά ταξίδια.