Παγκόσμια ημέρα γης: Οι προκλήσεις και οι προοπτικές

Η Παγκόσμια ημέρα γης εορτάζεται κάθε χρόνια στις 22 Απριλίου, εν έτει 2021 μάλιστα είναι πιο σημαντική από ποτέ. Το 2020 καταστράφηκαν 42 εκατομμύρια στρέμματα παρθένων, τροπικών δασών στον πλανήτη. Να σημειώσουμε ότι ο Μπιλ Γκέιτς έχει δηλώσει ότι η κλιματική αλλαγή είναι πιο επικίνδυνη από την πανδημία.

Πιο συγκεκριμένα, η παγκόσμια ημέρα γης ξεκίνησε τη δεκαετία του 1970. Τον εορτασμό τον ξεκίνησαν διάφορα μέλη κινημάτων που συνειδητοποιούσαν σιγά σιγά ότι οι πόροι της γης δεν είναι ανεξάντλητοι. Ενώ και η εκμετάλλευσή τους έφερνε επιβάρυνση, τόσο στον ίδιο τον πλανήτη, όσο και στην ποιότητα ζωής των κατοίκων. Εν έτει 2021, ο πλανήτης αντιμετωπίζει δύο μεγάλα προβλήματα την κλιματική αλλαγή και την πανδημία.

Πώς καθιερώθηκε η Ημέρα της Γης

H Ημέρα της Γης καθιερώθηκε το 1970, στις ΗΠΑ, με πρωτοβουλία του γερουσιαστή Γκέιλορντ Νέλσον και σηματοδοτεί τη γένεση του σύγχρονου περιβαλλοντικού κινήματος. Σύντομα, εξαπλώθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο και σήμερα, γιορτάζεται σε περισσότερες από 190 χώρες σε όλο τον πλανήτη. Το Δίκτυο Ημέρας της Γης συντονίζει τις προσπάθειες.

Στα τέλη της δεκαετίας του ’60 και στις αρχές εκείνης του ’70, όταν ο γερουσιαστής Νέλσον πρότεινε την ιδέα για την Ημέρα της Γης, ο πλανήτης δεν είχε ακόμα, συνειδητοποιήσει τις συνέπειες της επέμβασης του ανθρώπου στο περιβάλλον.

Ωστόσο, κάποιες συνειδήσεις είχαν αρχίσει να ξυπνούν.Μετά τον Ιανουάριο του 1969, παρακολουθώντας τις τραγικές συνέπειες της μεγαλύτερης πετρελαιοκηλίδας που είχε δημιουργηθεί ποτέ στις ΗΠΑ μέχρι εκείνη την ημέρα, στο κανάλι της Σάντα Μπάρμπαρα, η οποία είχε ως αποτέλεσμα να πεθάνουν περισσότερα από 3,500 θαλάσσια πουλιά, καθώς και δελφίνια, φώκιες και θαλάσσιοι λέοντες, ο Νέλσον ανέλαβε δράση.

Ο Αμερικανός γερουσιαστής δημιούργησε μία ομάδα 85 ατόμων για να προωθήσουν την ιδέα μίας ημέρας για το περιβάλλον. Στις 22 Απριλίου 1970, 20 εκατομμύρια Αμερικανοί βγήκαν στους δρόμους, στα πάρκα και στις πλατείες, για να διαδηλώσουν υπέρ της βιώσιμης ανάπτυξης και της προστασίας του περιβάλλοντος.

Σήμερα, η Παγκόσμια μέρα της Γης έχει φτάσει σε περισσότερες από 190 χώρες και γιορτάζεται από περισσότερους από 1 δισεκατομμύριο ανθρώπους κάθε χρόνο, οι οποίοι στέλνουν το μήνυμα στις κυβερνήσεις και στους συνανθρώπους τους ότι η μάχη υπέρ του περιβάλλοντος είναι αναγκαία, η μάχη υπέρ του περιβάλλοντος είναι μάχη υπέρ του μέλλοντος της Γης. Και του δικού μας.

Μεγάλες καταστροφές στα δάση για το 2020

Η χώρα με τη μεγαλύτερη καταστροφή ήταν η Βραζιλία. Σε αυτήν καταστράφηκε τριπλάσιο ποσοστό τροπικών δασών σε σχέση με τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (αμέσως επόμενη στην κατάταξη). Βασική αιτία καταστροφής των πολύτιμων πράσινων εκτάσεων στη Γη ήταν η γεωργική δραστηριότητα.

Όμως, συγκεκριμένες περιβαλλοντικές συνθήκες και καιρικά φαινόμενα (ξηρασία, καύσωνες κλπ.) επισημαίνονται από τους ερευνητές ως (πρόσθετες) αιτίες για τις καταστροφικές πυρκαγιές που εκδηλώθηκαν στον Αμαζόνιο, στη Σιβηρία και στην Αυστραλία. Επιπλέον, η πανδημία του κορωνοϊού –εξαιτίας της οποίας τα δάση έμειναν απροστάτευτα- ευνόησε την παράνομη υλοτομία. Επιπρόσθετα, η εξάπλωση της Covid-19 είχε ως συνέπεια και τη μαζική άφιξη νέων κατοίκων στις αγροτικές περιοχές.

 Οι φόβοι των ειδικών μετά το τέλος της πανδημίας

Όπως τόνισαν οι επιστήμονες, η πορεία της καταστροφής των δασών, όχι μόνο δεν άλλαξε με το ξέσπασμα της πανδημίας, αλλά η κατάσταση ενδέχεται να χειροτερεύσει σε περίπτωση χαλάρωσης των δεσμευτικών κανόνων, με σκοπό την διευκόλυνση ανάκαμψης της (παγκόσμιας) οικονομίας.

Σημειώνεται ότι τα 40 περίπου εκατομμύρια στρέμματα παρθένων, τροπικών δασών που καταστράφηκαν την περσινή χρονιά απελευθέρωσαν στην ατμόσφαιρα 2,64 γιγατόνους διοξειδίου του άνθρακα, όσο δηλαδή εκπέμπουν 570 εκατομμύρια οχήματα τον χρόνο.

Στη Βραζιλία, από τότε που τα ηνία της χώρας ανέλαβε ο ακροδεξιός πρόεδρός της Ζαΐρ Μπολσονάρο, η αποψίλωση των δασών εξακολουθεί να αυξάνεται. Άλλα 17 εκατομμύρια στρέμματα τροπικού δάσους χάθηκαν το 2020 (αύξηση κατά 25% σε σχέση με το 2019).