Το μυστήριο με τις φρεγάτες

Το σήριαλ με τις φρεγάτες λογικά βαίνει προς το τέλος του. Τις επόμενες ημέρες η επιτροπή του Πολεμικού Ναυτικού θα ολοκληρώσει την αξιολόγηση και η μπάλα θα περάσει στο γήπεδο των πολιτικών αποφάσεων.

Η διαμόρφωση των προσφορών από τους μνηστήρες του προγράμματος συνεχίστηκε μέχρι και την τελευταία στιγμή με προσπάθειες βελτιώσεων ώστε να ανταποκρίνονται στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό στις απαιτήσεις του ΠΝ.

Η πλειονότητα των προτάσεων, κατά τους ειδικούς, είναι αξιόλογες, από πολύ καλές έως κορυφαίες, πλην μίας, της μίας εκ των δύο αμερικανικών, η οποία έχει δημιουργήσει εύλογες απορίες.

Κατά γενική ομολογία πρόκειται για ένα πλοίο παντελώς ακατάλληλο για το ΠΝ, το οποίο εξάλλου αποσύρουν μαζικά οι ίδιοι οι Αμερικανοί λόγω ανυπέρβλητων προβλημάτων. Γι’ αυτό και στον διαγωνισμό για τη νέα φρεγάτα το Αμερικανικό Ναυτικό επέλεξε ιταλική πρόταση, εκδοχή της FREMM, δηλαδή το πλοίο που πάντα ήθελε το ΠΝ και η πολιτική ηγεσία δεν εδέησε να το εισακούσει, με διάφορα προσχήματα.

Έχουμε το οξύμωρο οι Αμερικανοί να επιλέγουν για τους εαυτούς τους το πλοίο που θέλει το Ελληνικό Ναυτικό και σε εμάς να επιχειρούν να πασάρουν αυτό που οι ίδιοι αποσύρουν ως προβληματικό. Προ ημερών αποφασίστηκε η απόσυρση άλλων τεσσάρων LCS από το Αμερικανικό Ναυτικό, διότι η επισκευή τους κρίθηκε ασύμφορη. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα πλοία που αποσύρονται είναι νέας ναυπήγησης, δύο εξ αυτών κηρύχθηκαν επιχειρησιακά μόλις το 2016 και το 2017, είναι δηλαδή πλοία τεσσάρων και πέντε ετών. Καταλαβαίνει κάποιος, όσο και άσχετος να είναι με τα τεχνικά θέματα, ότι να πιέζεται η Ελλάδα να πληρώσει πέντε δις για να αποκτήσει πλοία που αποδεικνύονται τόσο προβληματικά που αποσύρονται στην πενταετία, δεν έχει καλοπροαίρετη λογική εξήγηση.

Ακόμα και αυτό το προβληματικό πλοίο το «κατέβασαν» με φτωχή διαμόρφωση και δίχως καν ενδιάμεση λύση. Κακά τα ψέματα, αν οι Αμερικανοί ήθελαν να κερδίσουν τον διαγωνισμό, με δεδομένο ότι έχουν το προβάδισμα στο γεωπολιτικό βάρος (και προτίμηση), θα μπορούσαν να παρουσιάσουν μία σοβαρή, στιβαρή πρόταση και να κερδίσουν ακόμα και δίχως ενδιάμεση λύση.

Το ότι επιμένουν σε μία «γυμνή» και προβληματική πρόταση που αντιλαμβάνονται ότι δεν μπορεί να προχωρήσει όσο θετική προδιάθεση και να υπάρχει υπέρ τους, διότι δύσκολα θα πάρει κάποιος την ευθύνη να αφήσει τη χώρα χωρίς ναυτικό και να παίξει την ασφάλεια και ακεραιότητά της στα ζάρια, προβληματίζει.

Σε μία περίοδο που οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις γνωρίζουν άνθηση και βρίσκονται στο υψηλότερο σημείο δεκαετιών, κάτι που είναι επιδιωκόμενο και ευκταίο για την ελληνική πλευρά, είναι ακατανόητη η επιμονή σε μία επιλογή η οποία ήδη δηλητηριάζει το κλίμα σε επίπεδο κοινής γνώμης.

Για να το πούμε απλά η καχυποψία ότι οι ΗΠΑ (ή κάποια κέντρα) επιδιώκουν ένα «κοντό» ΠΝ περιορισμένων δυνατοτήτων για να μην διαταραχθεί ο συσχετισμός με την Τουρκία στη θάλασσα (στον αέρα η Ελλάδα ήδη αποκτά υπεροχή), έχει τοξικές επιπτώσεις στην ατμόσφαιρα μεταξύ των δύο χωρών.

Με μία ματιά στη συζήτηση που εξελίσσεται στη δημόσια σφαίρα οποιοσδήποτε αντιλαμβάνεται ότι οι αναθυμιάσεις αυτής του ανθυγιεινού κλίματος έχουν διαχυθεί ευρύτερα, σε μεγάλο τμήμα του κοινού που ούτε τεχνικές γνώσεις έχει, ούτε υπό άλλες συνθήκες ασχολείται στενά με θέματα άμυνας και εξοπλισμών. Όμως επειδή αφενός η ένταση με την Τουρκία έχει στρέψει την προσοχή σε αυτά, αφετέρου επειδή η πρόταση για τα συγκεκριμένα πλοία είναι τόσο χοντροκομμένα παράλογη που τράβηξε βλέμματα και η συζήτηση έγινε mainstream, ελλοχεύει ο κίνδυνος οπισθοχώρησης σε ό,τι έχει επιτευχθεί μέχρι τώρα με κόπο και από τις δύο πλευρές.

Και είναι κρίμα, διότι δεν είναι προς το συμφέρον καμίας από τις δύο. Οι ΗΠΑ είναι απαραίτητος, κρίσιμος και επιθυμητός σύμμαχος για την Ελλάδα, αλλά στα μάτια της ελληνικής κοινής γνώμης δεν είναι πάντα αξιόπιστος. Δεν υπάρχει λόγος να συντηρείται η αμφιβολία. Επαναλαμβάνω έχει καταβληθεί μεγάλη προσπάθεια από πολλούς για να αλλάξουν σελίδα οι σχέσεις σε επίπεδο δημόσιας αντίληψης και το αποτέλεσμα είναι παραπάνω από ικανοποιητικό.

Το παράπλευρο καλό της υπόθεσης αν υποθέσουμε ότι υπάρχει, είναι ότι επιβεβαιώνεται η εθνική ανάγκη η Ελλάδα να διατηρεί πολλαπλές πηγές εξοπλισμού και μάλιστα με χώρες οι οποίες είναι πρόθυμες να αποδεσμεύσουν όπλα και να ανοίξουν πρόσβαση σε οπλοστάσιο και τεχνολογία, που κάποιος άλλος προμηθευτής δεν είναι διατεθειμένος να το κάνει στο όνομα γεωπολιτικών ισορροπιών.

Θα είναι οδυνηρό τη στιγμή που θα χρειαστεί να χρησιμοποιήσουμε τα όπλα που αγοράσαμε για να υπερασπίσουμε την πατρίδα, να καταστούμε όμηροι αυτών των όπλων ένεκα ισορροπιών και σκοπιμοτήτων.