Μεξικό: Δημοψήφισμα για το εάν θα δικάζονται πρώην Πρόεδροι για διαφθορά

Οι Μεξικανοί κλήθηκαν χθες Κυριακή στις κάλπες για το δημοψήφισμα που ήθελε ο Πρόεδρος Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ, ώστε να κριθεί εάν θα διενεργούνται έρευνες και θα παραπέμπονται ενώπιον των δικαστηρίων προκάτοχοί του που κατηγορούνται για διαφθορά.

Ο Πρόεδρος, βετεράνος της μεξικανικής αριστεράς και αυτοανακηρυγμένος πρωταθλητής του αγώνα κατά της διαφθοράς, κρίνει ότι η δημόσια διαβούλευση αυτή θα ενισχύσει τη συμμετοχική δημοκρατία στο Μεξικό.

Οι επικριτές του δεν βλέπουν παρά ένα πολιτικό τέχνασμα.

Ο διευθυντής του εθνικού εκλογικού ινστιτούτου (ΙΝΕ), ο Λορένσο Κόρδοβα, δήλωσε χθες ότι η ψηφοφορία διεξαγόταν σε κλίμα ηρεμίας και ότι μόλις οκτώ από τα 57.000 εκλογικά τμήματα δεν άνοιξαν με αποφάσεις των τοπικών αρχών.

Για να είναι δεσμευτικό το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, θα πρέπει να συμμετάσχουν 37,4 εκατομμύρια ψηφοφόροι -δηλαδή το 40% των εκλογέων-, όριο δύσκολο να εκπληρωθεί, με δεδομένη την έλλειψη ενθουσιασμού για την πρωτοβουλία.

Ενώ το «ναι» αναμένεται να εξασφαλίσει ως ακόμη και το 90%, μοιάζει δύσκολο να ξεπεραστεί έστω το 30% ως προς το επίπεδο της συμμετοχής, εκτιμά ο Ρόι Κάμπος, διευθυντής του ινστιτούτου δημοσκοπήσεων Mitofsky.

Η Ροσάριο Γκόμες ήταν ανάμεσα σε όσους σκόπευαν να ψηφίσουν σε κάποια από τις 57.000 κάλπες που έστησε το ΙΝΕ, έναντι των 160.000 που είχαν στηθεί για τις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου. «Είναι καιρός οι κλέφτες να πληρώσουν!», είπε η 52χρονη ιδιωτική υπάλληλος.

Στο Μεξικό, οι πρώην Πρόεδροι μπορούν να δικάζονται όπως οποιοσδήποτε άλλος πολίτης μετά το τέλος της θητείας τους και οι επικριτές του νυν αρχηγού του κράτους θεωρούν το δημοψήφισμα ανώφελο.

Στόχοι αυτού του δημοψηφίσματος είναι δυνητικά οι Κάρλος Σαλίνας (1988-1994), Ερνέστο Σεντίγιο (1994-2000), Βισέντε Φοξ (2000-2006), Φελίπε Καλδερόν (2006-2012) και Ενρίκε Πένια Νιέτο (2012-2018).

Για τον Χοσέ Μιγκέλ Βιβάνκο, περιφερειακό διευθυντή του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Human Rights Watch, HRW), μη κυβερνητικής οργάνωσης με έδρα τη Νέα Υόρκη, το δημοψήφισμα αυτό έχει σκοπό «η δικαιοσύνη να μετατραπεί σε πολιτικό τσίρκο».

Αν και το δημοψήφισμα ήταν δική του ιδέα, ο πρώτος πρόεδρος της χώρας που ανήκει στην αριστερά είπε πως δεν θα ψήφιζε προσωπικά, διότι οι «διεφθαρμένοι και υποκριτικοί» υποστηρικτές του «συντηρητισμού» στη χώρα τον κατηγορούν για ρεβανσισμό.

Η αρχική διατύπωση του ερωτήματος του δημοψηφίσματος πρακτικά έδειχνε με το δάχτυλο πέντε προκατόχους του, που όλοι τους ανήκουν στη δεξιά, τους Κάρλος Σαλίνας, Ερνέστο Σεντίγιο, Βισέντε Φοξ, Φελίπε Καλδερόν και Ενρίκε Πένια Νιέτο, οι θητείες των οποίων εκτάθηκαν από το 1988 ως το 2018. Ωστόσο, το Ανώτατο Δικαστήριο το μετρίασε.

Η νομικίστικη διατύπωση του ερωτήματος που τέθηκε εντέλει στο δημοψήφισμα «δεν είναι πολύ σέξι. Ούτε καν οι υποστηρικτές του δεν την καταλαβαίνουν», παρατήρησε η αναλύτρια Πάουλα Σοφία Βάσκες μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο.

Μολαταύτα ο Όμαρ Γκαρσία, επιζών της εξαφάνισης και της σφαγής 43 φοιτητών το 2014, για την οποία κατηγορούνται διεφθαρμένοι αστυνομικοί και μέλη του οργανωμένου εγκλήματος, κρίνει πως η βούληση το λαού πρέπει να εισακουστεί, ακόμα κι αν το αποτέλεσμά του δεν είναι νομικά δεσμευτικό. «Το δημοψήφισμα αυτό ενθαρρύνει το τέλος της ατιμωρησίας», επιχειρηματολογεί.

Το αποτέλεσμα αναμένεται να δημοσιοποιηθεί δύο ως τρεις ημέρες αφού κλείσουν οι κάλπες.