Κορωνοϊός: Τα παιδιά της πανδημίας έχουν χαμηλότερες νοητικές επιδόσεις – Τι δείχνει έρευνα

Αρκετές είναι οι συνέπειες που μπορεί να επιφέρει στο άτομο ο κορωνοϊός, με αρκετές έρευνες να έχουν διανεργηθεί για αυτό. Όμως μία αμερικανική μελέτη φέρνει στο προκήνιο μία ακόμη πτυχή που δεν σχετίζεται με τη νόσηση με κορωνοϊό.

Τα παιδιά που γεννήθηκαν κατά την πανδημία μπορεί να έχουν μειωμένες -ίσως και σε σημαντικό βαθμό- λεκτικές και γενικά γνωστικές επιδόσεις, σε σχέση με όσα είχαν γεννηθεί προ κορωνοϊού, σύμφωνα με μία νέα αμερικανική μελέτη.

Κορωνοϊός: Τι αναφέρει η έρευνα

Το πρόβλημα, σύμφωνα με την έρευνα, αφορά περισσότερο τα αγόρια από ό,τι τα κορίτσια, καθώς και γενικότερα τα παιδιά από οικογένειες με χαμηλότερο κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο. Τα πρώτα χρόνια στη ζωή ενός παιδιού θεωρούνται κρίσιμα για την ανάπτυξη του εγκεφάλου και του νου του, αλλά τα «παιδιά της πανδημίας» που συχνά είχαν περιορισμένα ερεθίσματα στο σπίτι και λιγότερες αλληλεπιδράσεις με το ευρύτερο περιβάλλον εκτός σπιτιού, φαίνεται να εμφανίζουν αρκετά χαμηλότερες επιδόσεις στα τεστ γνωστικής ανάπτυξης.

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Μπράουν του Ρόουντ Άϊλαντ, με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή Παιδιατρικής Σον Ντεόνι, οι οποίοι έκαναν τη σχετική προδημοσίευση στο medRxiv (δεν έχει υπάρξει ακόμη κανονική επιστημονική δημοσίευση), σύμφωνα με τη βρετανική «Γκάρντιαν», μελέτησαν 672 παιδιά, από τα οποία τα 309 είχαν γεννηθεί πριν την πανδημία και τα υπόλοιπα κατά τη διάρκειά της.

Διαπιστώθηκε ότι ενώ ο μέσος δείκτης νοημοσύνης (IQ) των παιδιών ηλικίας τριών μηνών έως τριών ετών στα τεστ που έκαναν κατά τη δεκαετία πριν την πανδημία ήταν γύρω στο 100, είχε πέσει στο 78 για τα παιδιά που γεννήθηκαν στη διάρκεια της πανδημίας και των lockdowns.

«Δεν πρόκειται για αμελητέα διαφορά. Συνήθως δεν βλέπει κανείς κάτι τέτοιο, παρά στις μείζονες γνωστικές διαταραχές», δήλωσε ο δρ. Ντεόνι. Άγνωστο παραμένει κατά πόσο αυτές οι χαμηλότερες νοητικές επιδόσεις θα έχουν μακροπρόθεσμες επιπτώσεις. Επίσης, είναι ασαφές αν η κατάσταση είναι χειρότερη στις φτωχότερες χώρες.

Κορωνοϊός: Η long covid «χτυπά» τη μνήμη – Προβλήματα έως και 8 μήνες μετά τη λοίμωξη

Η νόσος COVID -19 αποτελεί μια πολυσυστηματική λοίμωξη παρόλο που τα κύρια συμπτώματά της αφορούν το αναπνευστικό σύστημα. Νευρολογικές και νευροψυχιατρικές εκδηλώσεις μπορεί να παρατηρούνται ακόμα και μετά την ίαση της οξείας φάσης της λοίμωξης ως μέρος των μακροχρόνιων επιπτώσεων της COVID-19 (long COVID).

Σε πρόσφατη μελέτη των Arne Soraas και συνεργατών – που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό JAMA Network Open – συμμετείχαν 13001 ενήλικες στη Νορβηγία οι οποίοι έλαβαν ηλεκτρονική πρόσκληση για συμμετοχή στη μελέτη. Στο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα όλοι όσοι είχαν υποβληθεί σε έλεγχο ήταν συμπτωματικοί.

Από τους συμμετέχοντες, οι 439 (37%) είχαν θετικό έλεγχο για SARS-CoV-2, οι 7.978 (25.7%) είχαν αρνητικό έλεγχο για SARS-CoV-2 και οι 4.229 (21.1%) δεν είχαν διαθέσιμο αποτέλεσμα από διαγνωστικό έλεγχο για SARS-CoV-2. Η μέση ηλικία των συμμετεχόντων ήταν τα 47 έτη (τυπική απόκλιση 14.3 έτη) και το 66% (8642 άτομα) ήταν γυναίκες. Κατά τη διάρκεια της περιόδου παρακολούθησης, 9.705 από τους 13.001 (75%) συμμετέχοντες απάντησαν στο ερωτηματολόγιο με διάμεσο χρόνο τις 257 ημέρες από την ένταξη στη μελέτη.

Αξίζει να σημειωθεί ότι 72 από τους 651 (11%) συμμετέχοντες με θετικό διαγνωστικό έλεγχο για SARS-CoV-2 ανέφεραν προβλήματα μνήμης 8 μήνες μετά τη λοίμωξη COVID-19. Αντίθετα, 254 από τους 5712 (4%) συμμετέχοντες με αρνητικό έλεγχο για SARS-CoV-2 και 80 από τους 3.342 (2%) συμμετέχοντες με μη διαθέσιμο αποτέλεσμα για SARS-CoV-2 ανέφεραν προβλήματα μνήμης στους 8 μήνες από την ένταξη στη μελέτη.

Κορωνοϊός: Σε περαιτέρω ανάλυση των δεδομένων με τη μέθοδο της πολλαπλής λογαριθμικής παλινδρόμησης, το ιστορικό θετικής διαγνωστικής δοκιμασίας για SARS-CoV-2 σχετίστηκε ισχυρά με την αναφορά προβλημάτων μνήμης στους 8 μήνες από το θετικό αποτέλεσμα.

Επιπλέον, 267 από τους 649 (41%) συμμετέχοντες που ήταν θετικοί στον SARS-CoV-2 ανέφεραν σημαντική επιδείνωση της γενικής κατάστασης της υγείας τους συγκριτικά με το προηγούμενο έτος, ενώ 81 από τους 651 (12%) στην ίδια ομάδα συμμετεχόντων ανέφεραν επίσης προβλήματα στη συγκέντρωση. 59 από τους 267 (82%) συμμετέχοντες με θετικό έλεγχο για SARS-CoV-2 που ανέφεραν προβλήματα μνήμης, ανέφεραν επίσης γενική επιδείνωση της κατάστασης υγείας. Δεν υπήρχαν διαφορές μεταξύ των διαφορετικών ομάδων των συμμετεχόντων όσον αφορά σε αισθήματα κατάθλιψης, έλλειψη δυνάμεων ή αίσθημα άλγους.

Παρά τους μεθοδολογικούς περιορισμούς της μελέτης όπως το χαμηλό ποσοστό ανταπόκρισης στα αρχικά ερωτηματολόγια (24%) και η ύπαρξη συγχυτικών παραγόντων που δεν ελήφθησαν υπόψη από τους ερευνητές, τα ευρήματα έχουν ιδιαίτερη αξία. Έχει φανεί ότι τα υποκειμενικά προβλήματα μνήμης που δηλώνονται από τους ίδιους τους ασθενείς αντικατοπτρίζουν αντικειμενικά προβλήματα στην καθημερινότητα αυτών των ανθρώπων και επιπλέον αποτελούν παράγοντα κινδύνου για μετέπειτα εμφάνιση γνωστικών δυσλειτουργιών ή/και άνοιας. Σε κάθε περίπτωση, η πιθανή συσχέτιση της COVID-19 με γνωστικά προβλήματα αξίζει περαιτέρω αναλυτικής έρευνας.

Τα παραπάνω στοιχεία συνόψισαν οι ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Γιάννης Ντάνασης, Πάνος Μαλανδράκης και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ).