AUKUS: Στρατηγική συμμαχία ΗΠΑ-Αυστραλίας και Βρετανίας ενάντια στην Κίνα

Την συνομολόγηση μίας συμμαχίας εθνικής ασφάλειας (AUKUS) ανακοίνωσαν οι ηγέτες των ΗΠΑ, της Βρετανίας και της Αυστραλίας, Τζο Μπάιντεν, Μπόρις Τζόνσον και Σκοτ Μόρισον σε μια προσπάθεια, όπως επισημαίνουν, να αντιμετωπιστεί η άνοδος της ισχύος της Κίνας.

AUKUS: Η πανωλεθρία της Γαλλίας

Οι τρεις ηγέτες παρουσίασαν το νέο σύμφωνο ασφαλείας που προβλέπει, προς επίτευξη του στρατηγικού στόχου, την κοινή χρήση προηγμένων τεχνολογιών, συμπεριλαμβανομένης της πυρηνικής τεχνολογίας υποβρυχίων.

Σύμφωνα με το αυστραλιανό μέσο ενημέρωσης, The Sydney Morning Herald, ως μέρος του συμφώνου, γνωστού με την ονομασία AUKUS από τα αρχικά των τριών χωρών (Australia, United Kingdon, United States), οι ΗΠΑ θα βοηθήσουν την Αυστραλία να αναπτύξει δύναμη πυρηνικών υποβρυχίων.

Today’s landmark 🇬🇧🇺🇸🇦🇺 security partnership reflects the UK’s commitment to deepening ties in the Indo-Pacific. We will work together to promote stability in a region that will become ever more important for the UK’s prosperity and security👇https://t.co/87HhAIG9Yp

— Liz Truss (@trussliz) September 15, 2021

AUKUS: Κολοσσιαία σύμβαση

Μετά από αυτήν τη θεαματική ανακοίνωση, η οποία θα φέρει τις ΗΠΑ να μοιράζονται ιδιαίτερα ευαίσθητη τεχνολογία, η Αυστραλία θα πρέπει να ακυρώσει, σύμφωνα με τον αυστραλιανό Τύπο, τη γιγαντιαία παραγγελία συμβατικών υποβρυχίων από τη Γαλλία, ύψους δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ, την οποία ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν έχει δεσμευτεί να υπερασπιστεί.

Η Καμπέρα και το Παρίσι είχαν υπογράψει επίσημα, τον Φεβρουάριο του 2019, έγγραφο για τη διμερή «στρατηγική εταιρική σχέση» τους, το οποίο συμπεριελάμβανε κολοσσιαία σύμβαση, αξίας 50 δισεκατομμυρίων αυστραλιανών δολαρίων (31 δισ. ευρώ), για την κατασκευή 12 προηγμένων υποβρυχίων που προορίζονταν για το Πολεμικό Ναυτικό της Αυστραλίας, σχεδιασμένων από τα γαλλικά υποβρύχια κατηγορίας Barracuda.

Η υπογραφή του εγγράφου είχε εκληφθεί από πολλούς αναλυτές ως ένδειξη των μεγάλων φιλοδοξιών της χώρας στον Ειρηνικό Ωκεανό.

Ο Αυστραλός πρωθυπουργός Σκοτ Μόρισον χαιρέτισε με ικανοποίηση το «πολύ φιλόδοξο σχέδιο» στη διάρκεια της τελετής υπογραφής στην Καμπέρα, όπου τη γαλλική κυβέρνηση εκπροσώπησε η Φλοράνς Παρλί, η υπουργός Αμυνας της κυβέρνησης του Εμανουέλ Μακρόν.

Ο Μόρισον υπογράμμισε ότι πρόκειται για «τη μεγαλύτερη επένδυση στο πεδίο της άμυνας που έχει εγκριθεί ποτέ σε καιρό ειρήνης στην Αυστραλία».

James Clapper, fmr. DNI, on the US and UK’s efforts to help Australia acquire nuclear-powered submarines to counter China: “Given the dependence that Australia has on China for its economy, it’s a bold step because clearly the Chinese will view this as provocative.” pic.twitter.com/OTBk7KDA0V

— The Lead CNN (@TheLeadCNN) September 15, 2021

Η Naval Group (η πρώην DCNS, το μεγαλύτερο μέρος του μετοχικού κεφαλαίου της οποίας διακρατεί το γαλλικό δημόσιο) επελέγη το 2016 για την προμήθεια 12 υποβρυχίων επόμενης γενιάς, εξέλιξη που σήμανε την ολοκλήρωση των πολυετών διαπραγματεύσεων για αυτήν την «αγορά του αιώνα», ακρογωνιαίο λίθο της γαλλοαυστραλιανής συμφωνίας.

AUKUS: Επικρίσεις για τις καθυστερήσεις

Ανταγωνιστικές προσφορές είχαν υποβάλει η γερμανική ThyssenKrupp AG και οι ιαπωνικές Mitsubishi Heavy Industries και Kawasaki Heavy Industries.

Ο ναυπηγικός αυτός όμιλος ανέλαβε τον σχεδιασμό και την κατασκευή δώδεκα υποβρυχίων και ενός ναυπηγείου. Το πρώτο από αυτά τα σκάφη αναμενόταν να τεθεί σε υπηρεσία το 2030.

Η σύμβαση προέβλεπε να δημιουργηθούν τουλάχιστον 2.800 θέσεις εργασίας στην Αυστραλία, ενώ στη Γαλλία αναμενόταν για το έργο να απασχοληθούν 500 άνθρωποι.

Biden to Morrison: “I want to thank that fella Down Under. Thank you very much pal. Appreciate it, Mr Prime Minister.”#AUKUS #auspol pic.twitter.com/oLBLO7q3pY

— Media Watch (@ABCmediawatch) September 15, 2021

Ορισμένοι είχαν από τότε επικρίνει το γεγονός πως η ανάθεση καθυστέρησε τόσο, καθώς τα ύδατα βόρεια και ανατολικά της Αυστραλίας αποτελούν ήδη θέατρο σκληρής μάχης για επιρροή ανάμεσα στις ΗΠΑ, την Κίνα και άλλες περιφερειακές δυνάμεις.

Άλλοι είχαν στηλιτεύσει τις συνεχείς υπερβάσεις κόστους και την επαπειλούμενη καθυστέρηση στην παραγωγή.

Ο γαλλικός όμιλος εξέφρασε τη «μεγάλη απογοήτευσή» του χθες Τετάρτη. Κατά τη διάρκεια συνέντευξης με τον Αυστραλό πρωθυπουργό Μόρισον, στα μέσα Ιουνίου, ο Εμανουέλ Μακρόν είχε επιβεβαιώσει την «πλήρη δέσμευση» της Γαλλίας για την τήρηση του δικού της μέρους της σύμβασης.

Η ανάδυση του αγγλοσαξονικού άξονα

Οι εξελίξεις καταγράφουν την ανάδυση του αγγλοσαξονικού άξονα στην περιοχή του Ειρηνικού, σε βάρος της Γαλλίας, και γενικότερα στο νέο παγκόσμιο γεωπολιτικό τοπίο.

Today, Australia begins an enhanced trilateral security partnership with the UK and the US to enable deeper cooperation on security and defence capabilities. This is an historic opportunity for our countries to strengthen our nations’ security in uncertain times. #AUKUS

— Scott Morrison (@ScottMorrisonMP) September 15, 2021

Και δεν είναι βέβαιο ότι το Παρίσι (διαβάστε παρακάτω την πρώτη αντίδρασή του) θα παρηγορηθεί από τις καθησυχαστικές δηλώσεις του Μπάιντεν, ο οποίος διαβεβαίωσε χθες ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θέλουν «να συνεργαστούν στενά με τη Γαλλία» σε αυτήν την πολύ μεγάλης σημασίας στρατηγική ζώνη.

Το Παρίσι «είναι ένας βασικός εταίρος» των ΗΠΑ, είπε ο Αμερικανός πρόεδρος.

Σύμφωνα με όσα ανέφεραν πληροφορίες του Politico, η νέα τριμερής συμφωνία ΗΠΑ, Βρετανίας και Αυστραλίας θα αποτελέσει το «όχημα» με το οποίο οι τρεις χώρες θα μοιράζονται προηγμένες τεχνολογίες σε μια προσπάθεια να ανακοπεί η συνεχώς αυξανόμενη δυναμική της Κίνας στον παγκόσμιο τεχνολογικό και στρατιωτικό χάρτη.

Αναλυτές επισημαίνουν ότι η ανακοίνωση γίνεται στο πλαίσιο των συμμαχιών της Δύσης να ενισχύσουν το μέτωπο στην περιοχή Ινδίας-Ειρηνικού ενάντια στην Κίνα.

Η νέα συνεργασία των τριών χωρών στο θέμα της ασφάλειας αφορά στην ανταλλαγή πληροφοριών και τεχνολογίας, με στόχο να αντιμετωπιστούν οι «ταχέως αναπτυσσόμενες απειλές», ώστε να «χτιστεί ένα ειρηνικό μέλλον».

President Biden and his British and Australian counterparts promise the new cross-country defence partnership – known as AUKUS – will create “conventionally armed nuclear-powered submarines”, not nuclear-armed submarines.

Read more: https://t.co/bhLcQXnuea pic.twitter.com/PBd2bTxXv8

— Sky News (@SkyNews) September 15, 2021

«Είμαι στην ευχάριστη θέση από κοινού με τον πρόεδρο Μπάιντεν και τον πρωθυπουργό Μόρισον να ανακοινώσουμε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο, η Αυστραλία και οι Ηνωμένες Πολιτείες δημιουργούν μια νέα τριμερή αμυντική εταιρική σχέση, γνωστή ως Aukus, με στόχο να εργαστούν χέρι χέρι για να διατηρήσουν την ασφάλεια και σταθερότητα στον Ινδό-Ειρηνικό», δήλωσε ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Μπόρις Τζόνσον τη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου.

«Νέο κεφάλαιο»

Η νέα συμμαχία του Ηνωμένου Βασιλείου με τις ΗΠΑ και την Αυστραλία σηματοδοτεί ένα «νέο κεφάλαιο» στις παγκόσμιες σχέσεις και θα έχει ως στόχο να κάνει τον κόσμο ασφαλέστερο και να δημιουργήσει θέσεις εργασίας σε όλη τη χώρα», υποστήριξε ο Μπόρις Τζόνσον.

«Ανοίγουμε ένα νέο κεφάλαιο στη φιλία μας και το πρώτο καθήκον αυτής της συνεργασίας θα είναι να βοηθήσουμε την Αυστραλία να αποκτήσει στόλο πυρηνικών υποβρυχίων, υπογραμμίζοντας φυσικά ότι τα εν λόγω υποβρύχια θα κινούνται από πυρηνικούς αντιδραστήρες, όχι οπλισμένοι με πυρηνικά όπλα και το έργο μας θα είναι απόλυτα σύμφωνο με τις υποχρεώσεις μας περί μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων» πρόσθεσε ο Μπόρις Τζόνσον.

Tune in as I deliver remarks on a national security initiative – joined virtually by Australian Prime Minister Scott Morrison and United Kingdom Prime Minister Boris Johnson. https://t.co/reAHEnNxAZ

— President Biden (@POTUS) September 15, 2021

Τόνισε επίσης πως ίσως το πιο σημαντικό είναι ότι «το Ηνωμένο Βασίλειο, η Αυστραλία και οι ΗΠΑ θα ενωθούν ακόμη πιο στενά μεταξύ τους, αντικατοπτρίζοντας το μέτρο εμπιστοσύνης μεταξύ μας, το βάθος της φιλίας μας και τη διαρκή δύναμη των κοινών αξιών ελευθερίας και δημοκρατίας».

Χωρίς πυρηνικά όπλα

Ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας Σκοτ Μόρισον επισήμανε ότι τα νέα υποβρύχια που παρέχονται από τις ΗΠΑ ως μέρος της συμμαχίας AUKUS δεν θα χρησιμοποιηθούν για χρήση πυρηνικών όπλων.

Ο κ. Μόρισον πρόσθεσε ότι τα υποβρύχια θα κατασκευαστούν στην Αδελαΐδα, σε στενή συνεργασία με τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά η Αυστραλία δεν θα αναπτύξει πυρηνικά όπλα.

«Θα συνεχίσουμε να τηρούμε όλες τις υποχρεώσεις μας περί μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων», είπε.

«Πιστοί και ικανοί εταίροι»

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν επαίνεσε τη στενή συνεργασία μεταξύ της χώρας του, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Αυστραλίας.

Ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε ότι οι χώρες ήταν «εδώ και καιρό πιστοί και ικανοί εταίροι που σήμερα έρχονται ακόμη πιο κοντά», προσθέτοντας ότι οι τρεις ηγέτες έπρεπε να συνεργαστούν για να διαχειριστούν τις προκλήσεις του 21ου αιώνα.

«Με βάση την κοινή ναυτική ιστορία των δημοκρατιών μας, δεσμευόμαστε για μια κοινή φιλοδοξία να υποστηρίξουμε την Αυστραλία στην απόκτηση πυρηνοκίνητων υποβρυχίων», υπογραμμίζει το κοινό ανακοινωθέν των τριών εταίρων.

«Η μόνη χώρα με την οποία οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν μοιραστεί ποτέ αυτήν την τεχνολογία πυρηνικής πρόωσης είναι με τη Μεγάλη Βρετανία» από το 1958, δήλωσε νωρίτερα ανώτερος αξιωματούχος του Λευκού Οίκου. «Αυτή είναι μια θεμελιώδης απόφαση, θεμελιώδης. Θα δεσμεύσει την Αυστραλία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Μεγάλη Βρετανία για γενιές» είπε.

Η αναβίωση της Quad

Όπως μεταδίδει το ΑΠΕ, ο Αμερικανός πρόεδρος θα δεχθεί στις 24 Σεπτεμβρίου στην Ουάσιγκτον τους πρωθυπουργούς της Αυστραλίας, της Ινδίας και της Ιαπωνίας με στόχο την αναβίωση της λεγόμενης Quad, την άτυπη τετραμερή συμμαχία των ΗΠΑ, της Αυστραλίας, της Ιαπωνίας και της Ινδίας, η οποία θεωρείται πως έχει συμπηχθεί για να αντιμετωπιστεί η αυξανόμενη ισχύς και επιρροή της Κίνας στην περιφέρεια Ινδικού-Ειρηνικού.

Αλλά η χθεσινή ανακοίνωση της Τετάρτης, παρά τις προσεκτικές δηλώσεις του Μπάιντεν, κινδυνεύει να ψυχράνει μια άλλη συμμαχία, αυτή με τη Γαλλία, εάν η Αυστραλία καταγγείλει τη «σύμβαση του αιώνα» για τη γαλλική αμυντική βιομηχανία.

AUKUS: Η αντίδραση της Κίνας

Η πρεσβεία της Κίνας στην Ουάσιγκτον αντέδρασε στο νέο σύμφωνο ασφαλείας που ανακοίνωσαν χθες ότι σύναψαν οι ΗΠΑ, η Βρετανία και η Αυστραλία, λέγοντας ότι οι χώρες θα πρέπει να «αποτινάξουν την ψυχροπολεμική τους νοοτροπία και την ιδεολογική τους προκατάληψη».

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Βρετανία και η Αυστραλία ανακοίνωσαν την εγκαθίδρυση νέας εταιρικής σχέσης ασφάλειας στην περιοχή του Ινδικού-Ειρηνικού που θα περιλαμβάνει βοήθεια προς την Αυστραλία να αποκτήσει πυρηνοκίνητα υποβρύχια, καθώς η κινεζική επιρροή στην περιοχή αυξάνεται.

Ερωτηθείς να σχολιάσει, ο εκπρόσωπος της κινεζικής πρεσβείας Λιου Πενγκού είπε ότι οι χώρες «δεν πρέπει να οικοδομούν μπλοκ αποκλεισμού που στοχεύουν ή βλάπτουν τα συμφέροντα τρίτων. Συγκεκριμένα, πρέπει να αποτινάξουν την ψυχροπολεμική τους νοοτροπία και την ιδεολογική τους προκατάληψη».

Γαλλία: Έλλειψη συνοχής

Η απόφαση των ΗΠΑ να παραμερίσουν τη Γαλλία από μια συμφωνία που είχε συνάψει με την Αυστραλία για την προμήθεια υποβρυχίων δείχνει έλλειψη συνοχής σε μια στιγμή που οι δύο σύμμαχοι αντιμετωπίζουν κοινές προκλήσεις στην περιοχή του Ινδό-Ειρηνικού, ανακοίνωσε χθες το Παρίσι.

Οι Γάλλοι υπουργοί Εξωτερικών και Άμυνας ανέφεραν επίσης σε ανακοίνωσή τους ότι η απόφαση της Αυστραλίας να αθετήσει τη σύμβαση είναι αντίθετη με το πνεύμα συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών.