ΕΕ: Η «μάχη» της με τις πολυεθνικές που φοροδιαφεύγουν

Αύριο, 11 Νοεμβρίου, οι ευρωβουλευτές θα ψηφίσουν για μια προσωρινή συμφωνία με το Συμβούλιο που θα υποχρεώνει τις εταιρείες με ετήσια έσοδα άνω των 750 εκατομμυρίων ευρώ και με δραστηριότητες σε περισσότερες από μία χώρες να δηλώνουν τα κέρδη που έχουν πραγματοποιήσει, τον φόρο εισοδήματος εταιρειών που καταβλήθηκε και τον αριθμό εργαζομένων που απασχολούν σε κάθε χώρα της ΕΕ για το προηγούμενο οικονομικό έτος.

Οι εταιρείες θα πρέπει επίσης να δημοσιεύσουν λεπτομέρειες σχετικά με τα κέρδη, το προσωπικό και τους φόρους τους σε ορισμένες χώρες εκτός ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων χωρών που δεν συνεργάζονται με την ΕΕ σε φορολογικά θέματα και εκείνων που δεν πληρούν όλα τα πρότυπα, αλλά έχουν δεσμευτεί για μεταρρυθμίσεις.

Η ΕΕ τηρεί καταλόγους των δικαιοδοσιών των δύο κατηγοριών, τους οποίους επανεξετάζει τακτικά. Στόχος των νέων κανόνων είναι να ρίξουν περισσότερο φως στο πού πληρώνουν φόρους οι πολυεθνικές και να καταστήσουν πιο δύσκολο για αυτές να αποφύγουν να πληρώσουν το δίκαιο μερίδιό τους.

ΕΕ: Γιατί έχει σημασία η φορολογική διαφάνεια

Οι ευρωβουλευτές ζητούν τη θέσπιση δημόσιας αναφοράς ανά χώρα από εταιρείες από τη στιγμή που πολλά σκάνδαλα στα μέσα της δεκαετίας του 2010 αποκάλυψαν ότι πολλές πολυεθνικές μεταφέρουν τα κέρδη σε χώρες όπου μπορεί να έχουν λίγους υπαλλήλους και δραστηριότητες, αλλά όπου απολαμβάνουν προνομιακό φορολογικό περιβάλλον.

Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι οι πολυεθνικές πληρώνουν λιγότερους φόρους σε βάρος των χωρών που αγωνίζονται να χρηματοδοτήσουν επενδύσεις ή κοινωνικές παροχές. Η βελτιωμένη διαφάνεια θα πρέπει να οδηγήσει τις μεγάλες εταιρείες να αντιμετωπίζουν περισσότερα ερωτήματα σχετικά με την προσέγγισή τους όσον αφορά την πληρωμή φόρων.

Πολύς καιρός στην προπαρασκευή

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έκανε συστάσεις το 2015 για κανόνες που θα υποχρεώνουν τις εταιρείες να αποκαλύπτουν κέρδη και φόρους ανά χώρα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε νομοθεσία το 2016, αλλά ενώ το Κοινοβούλιο ενέκρινε τη θέση του τον Ιούλιο του 2017, η πρόοδος στον φάκελο στο Συμβούλιο των Υπουργών ήταν αργή και οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των συννομοθετών ξεκίνησαν μόλις το 2021.

Επετεύχθη προσωρινή συμφωνία τον Ιούνιο του 2021. «Αυτό το αποτέλεσμα είναι μια μεγάλη επιτυχία για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, καθώς ήταν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο που το ζήτησε και το έφερε στο τραπέζι», δήλωσε η Αυστριακή ευρωβουλευτής Έβελιν Ρέγκνερ (Σοσιαλδημοκράτες, Αυστρία) μία από τους ευρωβουλευτές που διαπραγματεύονται με το Συμβούλιο.

Είπε επίσης ότι οι κανόνες είναι σημαντικοί για τους πολίτες καθώς θα μπορούσαν να επιφέρουν μεγαλύτερη φορολογική δικαιοσύνη για το πού πληρώνονται οι φόροι. Οι νέοι κανόνες δεν θα αναγκάσουν τις πολυεθνικές να αποκαλύπτουν τα κέρδη και τους φόρους τους σε κάθε χώρα σε όλο τον κόσμο. Οι εταιρείες όμως θα εξακολουθούν να έχουν τη δυνατότητα να αποκαλύπτουν συγκεντρωτικά στοιχεία για χώρες που δεν είναι μέλη της ΕΕ ή για χώρες δεν περιλαμβάνονται στους καταλόγους της ΕΕ με τις μη συνεργάσιμες χώρες, ακόμα και χώρες που έχουν δεσμευτεί για φορολογική μεταρρύθμιση.

Ωστόσο, οι διαπραγματευτές του Ευρωκοινοβουλίου λένε ότι οι κανόνες ενδέχεται να ενισχυθούν περαιτέρω αφού η Κομισιόν επαναξιολογήσει τον αντίκτυπο της νομοθεσίας τουλάχιστον τέσσερα χρόνια μετά την εφαρμογή της.