Η Κλιματική Αλλαγή είναι η επόμενη μεγάλη κρίση για τον πλανήτη. Μέσα στις συνέπειες που θα κληθεί να αντιμετωπίσει η Ελλάδα είναι και αυτή της σταδιακής διάβρωσης των μνημείων λόγω των διαφόρων αλλαγών στις καιρικές συνθήκες, ενώ τα μνημεία βλάπτουν η εδαφική υγρασία, αλλά και η αλλαγή στις θερμοκρασίες. Για να αντιμετωπίσει την απειλή αυτή το Υπουργείο Πολιτισμού προχωρά στην κατάρτιση ενός ειδικού σχεδίου.
Πιο συγκεκριμένα, η ομάδα που έχει συστήσει το υπουργείο υπό τον καθηγητή Κώστα Καρτάλη, έχει προχωρήσει στην καταγραφή της πρώτης εικόνας. Η υπουργός Πολιτισμού διευκρίνησε ότι «Δεν έχει καταγραφεί συστηματικός κίνδυνος για κάποιο συγκεκριμένο μνημείο ή για κάποιο στοιχείο της πολιτιστικής κληρονομιάς που να αποδίδεται στην κλιματική κρίση». Παράλληλα ανέφερε ότι «το ΥΠΠΟ ήδη από τον Οκτώβριο του 2019 απασχολήθηκε με το θέμα της κλιματικής αλλαγής και επικεντρώθηκε στη δημιουργία των προϋποθέσεων για τη σύνταξη και εφαρμογή ενός Εθνικού Σχεδίου Δράσης – Πολιτιστική Κληρονομιά και Κλιματική Αλλαγή, με ορίζοντα το 2022».
Σε εφαρμογή το σχέδιο
Το σχέδιο έχει ορίζοντα υλοποίησης το 2050, με ενδιάμεσους στόχους ανά πενταετία, και δράσεις που έχουν εξειδικευθεί μέχρι το 2030, δεδομένου ότι τα φαινόμενα εξελίσσονται. Η Ακρόπολη, οι Μυκήνες, η Τίρυνθα και η Μονή Δαφνίου είναι τα πρώτα μνημεία και χώροι για τα οποία θα υπάρξει μελέτη για την εκπόνηση ολοκληρωμένου σχεδίου διαχείρισης όλων των πιθανών κινδύνων.
Παράλληλα πρόκειται να ολοκληρωθούν τον Δεκέμβριο του 2023 τα διαχειριστικά σχέδια των 15 από τα 18 μνημεία που έχουν χαρακτηριστεί από την UNESCO παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά. Πρόκειται για ένα έργο κόστους 1,4 εκατ. που χρηματοδοτείται από ευρωπαϊκά κονδύλια.
Τα εργαλεία
Στο κέντρο του σχεδίου είναι η δημιουργία μίας ηλεκτρονικής πλατφόρμας, στην οποια θα καταγράφονται οι παρατηρήσεις των εφορειών αρχαιοτήτων σχετικά με τις επιπτώσεις των καιρικών συνθηκών στα μνημεία. Ακόμη, κατά την σύνταξη των μελετών θα λαμβάνονται υπόψη οι επιτώσεις της κλιματικής αλλαγής σε αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία.
Το έργο αυτό έχει ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης, με προϋπολογισμό περίπου 32 εκατ. ευρώ στο οποίο, εκτός από συγκεκριμένες δράσεις που αφορούν την παρακολούθηση, ψηφιοποίηση, και συστηματικό έλεγχο των επιπτώσεων, έχουν περιληφθεί έργα αιχμής σε μεγάλους αρχαιολογικούς χώρους, όπως οι Δελφοί, το Δίον, η Φαιστός, τα Μάλια, ο Μυστράς και οι Φίλιπποι σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Εθνικό Αστεροσκοπείο και το Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών.