Πρωτοχρονιά 31/12: Πως καθιερώθηκε το δώρο Χριστουγέννων στους εργαζόμενους

Το Δώρο Χριστουγέννων είναι ένα χρηματικό επίδομα, που δίνεται από τον εργοδότη προς τον υπάλληλο, ενόψει των εορτών των Χριστουγέννων. Συνήθως δίνεται ένας ολόκληρος μισθός, και πρέπει να καταβληθεί από τον εργοδότη έως τις 21 Δεκεμβρίου. Συμβάλλει στην ενίσχυση της αγοραστικής δύναμης των μισθωτών και συντελεί στην αύξηση της εμπορικής κίνησης. Είναι ευρέως γνωστό και ως 13ος μισθός.

Η απεργία για την καταβολή ενός ολόκληρου μισθού

Κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου, οι εργοδότες συνήθιζαν να δίνουν δώρα σε είδος ή σε χρήμα προς τους υπαλλήλους τους. Στις 6 Δεκεμβρίου 1925, για πρώτη φορά οι συνδικαλιστές διατύπωσαν το αίτημα για 13ο μισθό, ενώ δύο χρόνια αργότερα, στις 22 Δεκεμβρίου 1927, οι δημόσιοι υπάλληλοι βγήκαν στους δρόμους κάνοντας απεργία με αίτημα την καταβολή ενός ολόκληρου μισθού για τις γιορτές των Χριστουγέννων.

Μετά τον πόλεμο, με δυο αναγκαστικούς νόμους του 1944 και 1946 (τότε δεν υπήρχε Βουλή), καθιερώθηκαν οι έκτακτες ενισχύσεις, όπως ονομάστηκαν τα δώρα, οι οποίες συμπεριλήφθηκαν στο μισθό. Με αυτή τη νομοθετική ρύθμιση δινόταν το δικαίωμα στους αρμόδιους υπουργούς να καθορίζουν τους μισθούς, στους οποίους συμπεριλαμβάνονταν οι έκτακτες ενισχύσεις των Χριστουγέννων και του Πάσχα. Οι νόμοι 1777 και 1901 του 1951 επικύρωσαν την προηγούμενη νομοθετική πρωτοβουλία και όριζαν ότι «οι υπουργοί Οικονομικών και Εργασίας δύνανται δια κοινών αποφάσεων να προσδιορίζουν εκτάκτως οικονομικάς ενισχύσεις κατά τις εορτές Χριστουγέννων και Πάσχα εις χρήμα ή εις είδος».

Τι ισχύει στην Ελλάδα

Το καθεστώς αυτό θα ισχύσει έως το 1980, οπότε με το νόμο 1082 ρυθμίζεται οριστικά και για πάντα το ύψος και ο χρόνος καταβολής των δώρων εορτών και αδείας. Με τον ίδιο νόμο, το δώρο μετονομάζεται σε επίδομα.

Στις 6 Αυγούστου 2009, εν μέσω ύφεσης της ελληνικής οικονομίας, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) προτείνει στην κυβέρνηση Καραμανλή την κατάργηση των δώρων Πάσχα και Χριστουγέννων, όπως και του επιδόματος της καλοκαιρινής άδειας. Στις 3 Μαρτίου 2010, η κυβέρνηση Παπανδρέου ανακοινώνει νέο πακέτο μέτρων για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, στο οποίο περιλαμβάνεται και η περικοπή κατά 30% των επιδομάτων Πάσχα, Χριστουγέννων και αδείας στο Δημόσιο.