Ισραήλ: Κλεμμένη ελληνική στήλη 2.200 ετών από τη συλλογή Στάινχαρντ εκτίθεται σε Μουσείο

Ένας από τους μεγαλύτερους υποστηρικτές  του Μουσείου του Ισραήλ, ο Αμερικανός δισεκατομμυριούχος Μάικλ Στάινχαρντ, ήρθε σε επικοινωνία με το Μουσείο το 2007, χαρίζοντας ένα αντικείμενο που είχε αποκτήσει πρόσφατα, μια πλάκα 2.200 ετών με ελληνική επιγραφή, σκαλισμένη σε ασβεστόλιθο.

Κατασχέθηκαν όλα τα αντικείμενα

Ωστόσο, λίγο μετά την έκθεσή της στο μουσείο, ένας ειδικός είδε κάτι περίεργο – δύο αποσπάσματα του ίδιου κειμένου που είχαν βρεθεί ένα χρόνο νωρίτερα κατά τη διάρκεια ανασκαφής κοντά στην Ιερουσαλήμ ταίριαζαν στην πλάκα σαν παζλ. Σε λίγο χρονικό διάστημα έγινε σαφές ότι η πλάκα του Στάινχαρντ προερχόταν από την ίδια σπηλιά όπου βρέθηκαν τα άλλα θραύσματα.

Τον περασμένο μήνα, ο Στάινχαρντ παρέδωσε το εύρημα, γνωστό ως «πλάκα του Ηλιόδωρου», καθώς και 179 άλλα αντικείμενα αξίας περίπου 70 εκατομμυρίων δολαρίων ως μέρος της συμφωνίας του με το γραφείο του εισαγγελέα του Μανχάταν προκειμένου να αποφύγει τη δίωξη. Οκτώ νεολιθικές μάσκες που πρόσφερε ο Στάινχαρντ στο Μουσείο του Ισραήλ υπό μορφή δανείου για μια μεγάλη έκθεση το 2014, κατασχέθηκαν επίσης στο πλαίσιο της συμφωνίας, συμπεριλαμβανομένων δύο που βρίσκονται ακόμα στο μουσείο.

Το πώς έφτασε στην Ιερουσαλήμ παραμένει μυστήριο

Μουσεία σε όλο τον κόσμο διενεργούν πλέον εκτενέστερους ελέγχους σχετικά με την προέλευση – ή την «αλυσίδα ιδιοκτητών» – των εκθεμάτων τους, ιδιαίτερα όσων είναι προϊόντα λεηλασίας από εμπόλεμες ζώνες ή έχουν αποκτηθεί παράνομα από αρχαιολογικούς χώρους, ενώ οι εκκλήσεις για επιστροφή ανάλογων αντικειμένων στις χώρες προέλευσής τους είναι όλο και πιο ηχηρές.

Εκτός από τη στήλη του Ηλιόδωρου και δύο από τις αρχαίες μάσκες, τουλάχιστον ένα ακόμη έκθεμα που ανήκει στον Στάινχαρντ και έχει μια μόνιμη θέση  στο Μουσείο του Ισραήλ αβέβαιης προέλευσης: πρόκειται για μια επιγραφή 2.800 ετών σκαλισμένη σε μαύρη ηφαιστειακή πέτρα. Στην έκθεση δηλώνεται ως προέλευση η Μωάβ, ένα αρχαίο βασίλειο στη σύγχρονη Ιορδανία. Το Ισραήλ έχει μια νόμιμη αγορά αρχαιοτήτων που διευθύνεται από περίπου 55 εξουσιοδοτημένους αντιπροσώπους. Τους επιτρέπεται να πωλούν αντικείμενα που ανακαλύφθηκαν πριν από το 1978, οπότε και τέθηκε σε ισχύ νόμος που καθιστούσε όλα τα νεοανακαλυφθέντα αντικείμενα κρατική ιδιοκτησία.