SWIFT: Η μόνη κύρωση που τρέμει ο Πούτιν

Με ένα πακέτο άνευ προηγουμένου κυρώσεων απειλεί η Δύση τη Ρωσία, για να αποτρέψει τον Βλαντίμιρ Πούτιν να διατάξει εισβολή στην Ουκρανία, όμως ένα συγκεκριμένο μέτρο είναι αυτό που φοβάται το Κρεμλίνο περισσότερο απ’ όλα: Την εξαίρεση της Ρωσίας από το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα.

Ποια είναι η «πυρηνική επιλογή» της Δύσης

Μέλη του Κογκρέσου στις ΗΠΑ πρόσφατα πρότειναν αυτό που ορισμένοι αποκαλούν «πυρηνική επιλογή», τον αποκλεισμό δηλαδή της Ρωσίας από το σύστημα SWIFT. Είναι το σύστημα που ρυθμίζει τις διεθνείς διατραπεζικές συναλλαγές διασυνδέοντας χιλιάδες χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ανά την υφήλιο.

Σημαίνοντα μέλη της ρωσικής Βουλής απάντησαν ότι σε μια τέτοια περίπτωση η Ρωσία θα προχωρήσει σε αντίμετρα διακόπτοντας τις αποστολές φορτίων πετρελαίου, φυσικού αερίου και μεταλλευμάτων προς την Ευρώπη.

«Αν αποσυνδεθεί η Ρωσία από το SWIFT, τότε δεν θα λαμβάνουμε συνάλλαγμα, αλλά κι οι αγοραστές, πρωτίστως οι ευρωπαϊκές χώρες, δεν θα λαμβάνουν τα προϊόντα μας – πετρέλαιο, φυσικό αέριο, μέταλλα κι άλλα σημαντικά υλικά», δήλωσε την Τρίτη ο αντιπρόεδρος της Άνω Βουλής της Ρωσίας, Νικολάι Ζουράβλεφ.

Τι είναι το SWIFT;

Το σύστημα SWIFT (όρος από τα αρχικά της Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication – δηλαδή Κοινότητα για την Παγκόσμια Διατραπεζική Οικονομική Επικοινωνία ) ιδρύθηκε το 1973. Ο ρόλος του, ήταν  να αντικαταστήσει το τέλεξ επιτρέποντας την ασφαλή ανταλλαγή πληροφοριών και εντολών πληρωμής μεταξύ χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων σε παγκόσμια κλίμακα μέσα σε ένα τυποποιημένο και αξιόπιστο περιβάλλον.

Σήμερα χρησιμοποιείται από περισσότερους από 11.000 χρηματοοικονομικούς οργανισμούς και μέχρι στιγμής δεν υπάρχει κάποια διεθνώς αποδεκτή εναλλακτική. Το SWIFT είναι απαραίτητο για το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα.

Τι θα σημάνει μια εξαίρεση της Ρωσίας από το SWIFT

Τυχόν εξαίρεση της Ρωσίας από το SWIFT θα καθιστούσε λοιπόν σχεδόν ανέφικτη για τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα την αποστολή από και προς τη χώρα χρημάτων, προκαλώντας ένα αιφνίδιο σοκ σε ρωσικές εταιρείες και τους ξένους πελάτες τους, ειδικά εκείνους που αγοράζουν, σε δολάρια ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο.

Μια τέτοια εξέλιξη θα «τερμάτιζε όλες τις διεθνείς συναλλαγές των Ρώσων. Επομένως θα προκαλούσε και αναταράξεις στο νόμισμα [ρούβλι], καθώς και μαζικές εκροές κεφαλαίων». Αυτό επισήμανε από πέρυσι σε μελέτη της για το Carnegie Moscow Center η Μαρία Σάγκινα, συνεργάτιδα του Φινλανδικού Ινστιτούτου Διεθνών Υποθέσεων, ενώ ο πρώην υπουργός  Οικονομικώς της Ρωσίας, Αλεξέι Κούντριν, είχε υπολογίσει το 2014, πως  μια εξαίρεση της Ρωσίας από το σύστημα SWIFT θα προκαλούσε συρρίκνωση της οικονομίας της κατά 5%.

Το προηγούμενο του Ιράν

Προηγούμενο εξαίρεσης από το σύστημα αυτό υπάρχει από το 2012, όταν η Ευρωπαϊκή Ένωση επέβαλε κυρώσεις στις τράπεζες του Ιράν λόγω του πυρηνικού προγράμματος της χώρας, με αποτέλεσμα η Τεχεράνη να χάσει τότε σχεδόν τα μισά έσοδα από τις εξαγωγές πετρελαίου και το 30% από τις διεθνείς εμπορικές της συναλλαγές, σύμφωνα με τη Σάγκινα.

Άγνωστο παραμένει σε ποιο βαθμό οι σύμμαχοι των ΗΠΑ θα στήριζαν μια τέτοια κύρωση εις βάρος της Ρωσίας.

Κι αυτό γιατί εκτός από τη Ρωσία, περισσότερες χαμένες θα βγουν ΗΠΑ και Γερμανία, αφού οι τράπεζές τους συναλλάσσονται συχνότερα με ρωσικές μέσω του SWIFT. Η ΕΚΤ προειδοποίησε ευρωπαϊκές τράπεζες με σημαντική έκθεση στη Ρωσία να προετοιμαστούν για κυρώσεις εις βάρος της Μόσχας, ενώ ζήτησε να επεξεργαστούν πώς θα αντιδρούσαν. Με διάφορα σενάρια, μεταξύ των οποίων είναι και η εξαίρεση της Ρωσίας από το σύστημα SWIFT.