Τριπλή πρόκληση για την Κυβέρνηση

Μπορεί 25 χρόνια πριν η Μαντώ να τραγουδούσε «δανεικά, τα πάντα είναι δανεικά και για όλα αναδρομικά έρχεται η ώρα που πληρώνουμε», αλλά η αγωνία του οικονομικού επιτελείου και του υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταικούρα είναι το ενδεχόμενο η πληρωμή των Ελληνικών δανεικών να γίνει…προκαταβολικά. Και με δυσμενείς όρους. Κι αν το τραγούδι είναι χαρούμενο και ανάλαφρο, η κατάσταση στην Ελληνική οικονομία δεν κινείται στους ίδιους ρυθμούς.

Ακριβός δανεισμός

Η Κυβέρνηση βρίσκεται πλέον αντιμέτωπη με μια τριπλή πρόκληση: την ανάγκη στήριξης νοικοκυριών, επιχειρήσεων και αγροτών, την αποφυγή δημοσιονομικού εκτροχιασμού και –πια- το κόστος δανεισμού. Το τελευταίο διάστημα –ιδίως δε το τελευταίο δεκαήμερο- το κόστος δανεισμού αυξήθηκε πολύ πανευρωπαϊκά. Το γεγονός αυξάνει τα προβλήματα που έχει να λύσει το οικονομικό επιτελείο, καθώς το ελληνικό χρέος είναι πολύ πιο ευάλωτο: το έκτακτο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα λήγει το Μάρτιο, ενώ η Ελλάδα δεν είναι σε επενδυτική βαθμίδα για να αγοράζει ομολογά της από το τακτικό πρόγραμμα. Κι όλα αυτά την ώρα που χθες η απόδοση του δεκαετούς ελληνικού ομολόγου εκτινάχθηκε σχεδόν στο 2,5%, το υψηλότερο της τελευταίας διετίας.

Τι σημαίνει αυτό; Ότι πλέον (θα) δανειζόμαστε ακριβότερα. Και γιατί είναι σημαντικό αυτό; Διότι, όπως λέει ο υπουργός Οικονομικών «έχουμε 10 δισεκ. παραπάνω δαπάνες από έσοδα το 2021». Και τι μπορεί να αυξήσει τον (ακριβό) δανεισμό; Η αύξηση των δαπανών!

Αυτή είναι η εξαιρετικά δύσκολη εξίσωση που καλούνται να λύσουν στο υπουργείο Οικονομικών, έτσι ώστε να μπορέσει η Κυβέρνηση να φανεί συνεπής στη δέσμευσή της: «Όσο είναι δυναμικό το φαινόμενο των ανατιμήσεων στην ενέργεια, τόσο η Κυβέρνηση θα στέκεται στο πλευρό νοικοκυριών, επιχειρήσεων και αγροτών, με στόχο να μειώσει, όσο είναι δυνατόν, το αποτύπωμα των αυξήσεων στον προϋπολογισμό τους».

Η επιστρεπτέα

Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και οι στενοί του συνεργάτες είναι απολύτως συνειδητοποιημένοι ως προς το μέγεθος του προβλήματος της ακρίβειας, αλλά και της ευθύνης τους για στήριξη, πρώτα, των ευάλωτων ομάδων που πλήττονται από τις αυξήσεις στην αγορά και το ξέφρενο ράλι των τιμών στην ενέργεια. Τα εναλλακτικά σενάρια που έχουν πέσει στο τραπέζι έχουν επισημανθεί από το pagenews.gr, ενώ δεν αποκλείεται λιαν προσεχώς να υπάρξουν ανακοινώσεις.

Για να γίνει όμως αυτό πρέπει να βρεθεί το σωστό μίγμα το οποίο και θα ενισχύσει το εισόδημα των πολιτών και δεν θα θέσει σε κίνδυνο την ευστάθεια της οικονομίας.

Ένα σενάριο που φέρουν κάποιοι στο προσκήνιο είναι η επιστρεπτέα προκαταβολή να γίνει…μη επιστρεπτέα στο σύνολό της. Μέχρι τώρα έχουν διατεθεί σχεδόν 8,3 δις, από τα οποία –ουσιαστικά- τα 6 δις δεν θα επιστραφούν. Άρα η συζήτηση γίνεται για τα υπόλοιπα 2,3 δις ευρώ…

ΦΠΑ στα τρόφιμα

Την ίδια ώρα, το οικονομικό επιτελείο, μετράει και ξαναμετράει τα έσοδα από το ΦΠΑ στα τρόφιμα για να μελετήσει τα περιθώρια που υπάρχει για μείωση του ΦΠΑ. Ενδεικτικά τα ετήσια έσοδα από το ψωμί είναι 136 εκατομμύρια, από το μοσχάρι 161, από τα τυριά 140, από το γάλα 90, από το ελαιόλαδο 74 κλπ. Κι όπως είπαμε, κάθε μείωση σημαίνει δαπάνη για το λογιστήριο του Κράτους. Και κάθε δαπάνη είτε θα πρέπει να βρει..ισοδύναμα, είτε δανεικά…

Από την άλλη πλευρά, η Ελληνική κυβέρνηση δεν είναι μόνη της. Οι κινήσεις και οι επιλογές της παρακολουθούνται στο εξωτερικό, όπου δεν πρέπει να περάσει το μήνυμα της δημοσιονομικής χαλάρωσης, ούτε του πανικού. Γι’ αυτό το οικονομικό επιτελείο συστήνει: «σύνεση και ψυχραιμία».

Στοχευμένα μέτρα

Σε κάθε περίπτωση το Μέγαρο Μαξίμου, θεωρεί τις ανατιμήσεις στην ενέργεια «σοβαρές» και θυμίζει ότι από τον περασμένο Σεπτέμβριο έχουν ληφθεί στοχευμένα μέτρα:

– Έχουν διατεθεί, κατά το τελευταίο 4μηνο του 2021, 1,35 δισ. ευρώ για την επιδότηση των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου για νοικοκυριά, επιχειρήσεις και αγρότες. Σε αυτά προστέθηκαν άλλα 400 εκατ. ευρώ τον Ιανουάριο και θα προστεθούν επιπλέον ποσά για το Φεβρουάριο.

– Συνεχίζονται οι πολιτικές που στόχο έχουν την αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος των πολιτών. Στις μειώσεις φόρων και ασφαλιστικών εισφορών, που ξεκίνησαν από την πρώτη στιγμή, προστέθηκε τώρα νέα μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 13%. Στην αύξηση του κατώτατου μισθού θα προστεθεί δεύτερη γενναία αύξηση, τον Μάιο. Στις δράσεις για την αύξηση της απασχόλησης, προστέθηκε το πρόγραμμα «πρώτο ένσημο» για την ένταξη στην αγορά εργασίας νέων ηλικίας 18 έως 29 ετών. Στις δράσεις του ΟΑΕΔ, προστίθενται νέα προγράμματα, για τη

δημιουργία 86.000 νέων θέσεων εργασίας εντός του έτους. Στο πρόγραμμα για τη δημιουργία 100 χιλ. νέων θέσεων εργασίας, προστίθενται άλλες 50.000 θέσεις.

– Ειδικά για τους αγρότες η Κυβέρνηση διέθεσε το 2021 ένα δισ. ευρώ και συνεχίζει τη στήριξή τους, με πακέτο επιπλέον μέτρων ύψους 170 εκατ. ευρώ.

Είναι προφανές ότι δεν μπορούν να επιλεγούν και να εφαρμοστούν όλα τα σενάρια ενίσχυσης του εισοδήματος. Η προτεραιότητα θα είναι σε μέτρα που θα έχουν μόνιμο χαρακτήρα, ή άμεσο θετικό αντίκτυπο στην τσέπη των Πολιτών. Το ζητούμενο είναι το «πότε»…