Κουλτούρα του Βιασμού: Το σύστημα που κακοποιεί τις γυναίκες του κόσμου

Η “Κουλτούρα του Βιασμού” είναι ένα φαινόμενο που κυριαρχεί και στις αποκαλούμενες αναπτυγμένες χώρες και θύματα του είναι οι γυναίκες, οι οποίες τραυματίζονται ανεπανόρθωτα. Είναι το σύμπλεγμα του σεξισμού, του μισογυνισμού και της τοξικής αρρενωπότητας και ορίζεται από τις βαθιά ριζωμένες πατριαρχικές νοοτροπίες, συμπεριφορές και τα στερεότυπα, ενώ η ανοχή θεσμών και ΜΜΕ, βοηθάει στον διαιωνισμό της. Σε αυτό το σύστημα η σεξουαλική κακοποίηση είναι κάτι το φυσιολογικό και προκαλείται από τα θύματα, ενώ αν κάποιο αντιδράσει κατηγορείται κιόλας.

Ουσιαστικά, οι γυναίκες κατηγορούνται και εξευτελίζονται, γιατί “αξίζουν” την κακοποίηση

Στην κουλτούρα βιασμού η γυναίκα κατηγορείται και εξευτελίζεται καθώς «άξιζε» την κακοποίηση. Γιατί φορούσε πολύ προκλητικά ρούχα ή γιατί δεν φορούσε αρκετά προκλητικά ρούχα άρα το έπαιζε δύσκολη (όπως θεωρήθηκε με την Ελένη Τοπαλούδη). Γιατί ήταν σεξουαλικά απελευθερωμένη άρα θα «άξιζε» την κακοποίηση (όπως θεωρήθηκε με την Ιωάννα Τούνη) ή επειδή δεν ήταν σεξουαλικά απελευθερωμένη, άρα έπρεπε κάποιος να την «διορθώσει» και να την «κάνει γυναίκα». Γιατί ήταν τρανς γυναίκα και της «άρμοζε» να κακοποιηθεί στο δρόμο ή επειδή ήταν νοικοκυρά άρα «έπρεπε» να είναι πάντα σεξουαλικά διαθέσιμη στον σύζυγό της: έκαστη «άξιζε» το βιασμό της, ανάλογα με την κοινωνική της θέση.

Γιατί ήταν εργάτρια του σεξ, (και παρότι είναι το αρχαιότερο επάγγελμα) «άξιζε» την κοινωνική κατακραυγή, ή ήταν μια γυναίκα που μοιράστηκε προσωπικές της φωτογραφίες με κάποιον και εκείνος την κορόιδεψε με υπερηφάνεια στους φίλους του. Η κοινωνική ζωή της γυναίκας είναι γεμάτη αδιέξοδα και αντιφάσεις εξαιτίας της κουλτούρας του βιασμού.Το γυναικείο σώμα μπαίνει σε καθεστώς αστυνόμευσης, όπως και η γυναικεία σεξουαλικότητα. Δυστυχώς, μέσα από το σύστημα αυτό, συντηρείται η πατριαρχία και προάγεται η σεξουαλική παρενόχληση κατά των γυναικών, αλλά και η κατηγορία τους όταν αντιστέκονται.

Αυτό το κοινωνικό σύστημα επιτρέπει την παρενόχληση των γυναικών και την κατηγορία εναντίον τους όταν την δέχονται. Το γνωστό «victim-blaming» (κατηγορία του θύματος) έρχεται για να ενοχοποιήσει τις γυναίκες για την κακοποίηση ή και τον βιασμό που υπέστησαν όταν δεν τήρησαν τα παραδοσιακά συντηρητικά γυναικεία πρότυπα. Έτσι εξηγούνται και οι προβοκατόρικες ερωτήσεις στα δικαστήρια «τι φορούσες το βράδυ που σε βίασαν;» Τι στο καλό μπορεί να φορούσε για να άξιζε αυτόν τον εφιάλτη;

Το βάρος πέφτει στην κοινωνική ζωή της γυναίκας και απαιτεί την συνεχή συντηρητικοποίησή της για να αποφύγει την κακοποίηση

Στην κουλτούρα βιασμού ο θύτης σπάνια διώκεται ή καταδικάζεται με ποινή που αξίζει το έγκλημά του εξαιτίας της άρρηκτης σύνδεσης της πατριαρχίας με τους θεσμούς. Το βάρος πέφτει στην κοινωνική ζωή της γυναίκας και απαιτεί την συνεχή συντηρητικοποίησή της για να αποφύγει την κακοποίηση. Δεδομένου ότι βιασμοί υπήρχαν πάντα (ανεξάρτητα από την απελευθέρωση και ισότητα της γυναίκας) η αστυνόμευση της συμπεριφοράς της γυναίκας δεν θα σταματήσει τους βιασμούς: η ποινική δίωξη των βιαστών και η εκπαίδευση κατά της κουλτούρας του βιασμού μπορεί.

Οι εκφάνσεις του μισογυνισμού και της κουλτούρας του βιασμού είναι συνδυασμένες με την τοξική αρρενωπότητα. Η παραδοσιακή ανδρική συμπεριφορά (που ορίζεται από στοιχεία όπως συνεχείς ενδείξεις ανωτερότητας, ασυγκράτητο θυμό, και μυώδη φυσική δύναμη) επηρεάζει αρνητικά την ψυχική υγεία των ανδρών και τον αγώνα για την ισότητα των φύλων (καθώς διαιωνίζει στερεότυπα). Οτιδήποτε αντίθετο, όπως το κλάμα και ο φόβος (στερεοτυπικά «γυναικεία» συναισθήματα) «μειώνουν» την αρρενωπότητα των ανδρών.

Η τοξική αρρενωπότητα παράγει την κουλτούρα βιασμού γιατί οι άνδρες πρέπει να φέρονται μισογυνιστικά ή ομοφοβικά για να είναι «άνδρες» (σαν την περίπτωση του Βαγγέλη Γιακουμάκη). Και εκεί γεννώνται τα μύρια ομοφοβικά στερεότυπα περί της σεξουαλικότητας ενός άνδρα που αν δεν έχει πολλές σεξουαλικές συντρόφους, περιστασιακές και μοιραίες, γίνεται «λιγότερο» άνδρας ή ομοφυλόφιλος (καθώς η αρρενωπότητα δυστυχώς θεωρείται αποκλειστικά ετεροφυλική). Σαφώς δεν προσπαθώ να ξεπλύνω κανέναν άνδρα υπεύθυνο για σεξουαλική παρενόχληση ή βιασμό: προσπαθώ να αποδείξω πως η κουλτούρα του βιασμού πηγάζει από την ανάγκη για επίδειξη αρρενωπότητας.

Όσον αφορά τα στατιστικά των βιασμών στην Ελλάδα, σύμφωνα με πληροφορίες από τα δεδομένα της Ελληνικής Αστυνομίας και του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, από το 2017 μέχρι και τον Μάϊο του 2019 έγιναν 320 καταγεγραμμένοι βιασμοί, 156 απόπειρες και 360 εξιχνειάσεις υποθέσεων. Φυσικά και δεν είναι οι μόνες υποθέσεις βιασμών, αλλά είναι αυτές για τις οποίες έγιναν επίσημες καταγγελίες.

Η πατριαρχία ζει και βασιλεύει

Δυστυχώς για την Ελλάδα, σύμφωνα με τον επίσημο πίνακα κατάταξης της Κομισιόν για την Ισότητα των Φύλων, η χώρα μας βρίσκεται στο τέλος της λίστας, αποδεικνύοντας ότι η πατριαρχία ζει και βασιλεύει, επιτρέποντας τις κακοποιητικές συμπεριφορές κατά των γυναικών να συνεχίζονται.

Εξαιτίας αυτής της κουλτούρας μια γυναίκα δεν μπορεί να περπατά μόνη της στο σπίτι, πρέπει να κρατάει σπρέι στην τσάντα της, ή δεν πρέπει να μπει σε ασανσέρ μόνο με έναν άνδρα. Γιατί μια γυναίκα πρέπει να φοβάται αν ο Κρητικός την περιμένει σε ένα σοκάκι για να «αδειάσει το πακέτο του’; Είχα διαβάσει ένα σύνθημα γραμμένο σε τοίχο της Θεσσαλονίκης: «στο δρόμο για το σπίτι θέλουμε να είμαστε ασφαλείς, όχι γενναίες».