Lev Leviev: Η ιστορία ενός δισεκατομμυριούχου
ΧΡΟΝΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ 12 '
Το εξώφυλλο του Forbes στις 15 Σεπτεμβρίου 2003 φιλοξενούσε τον Lev Leviev, “τον δισεκατομμυριούχο που επέφερε πλήγμα στην De Beers”, το οποίο αναδημοσιεύεται ολόκληρο.
Η αστυνομία περιμένει τον Lev Leviev όταν το αεροσκάφος του Gulfstream 2000 προσγειώνεται στο Κίεβο μετά από τρίωρη πτήση από το Τελ Αβίβ. Δεν πρόκειται για έκδοση ενός εγκληματία, αλλά για μια επιτροπή υποδοχής, που περιλαμβάνει ένα καραβάνι από λιμουζίνες και Mercedes-Benz, η καθεμία με δύο ένοπλους σωματοφύλακες. Η συνοδεία τρέχει με ταχύτητα κατά μήκος των αυτοκινητόδρομων της Ουκρανίας, μέσα από φανάρια, μοναχικά αγροκτήματα και σκονισμένους δρόμους προς το χωριό Zhitomir.
Ο Leviev είναι ένας τοπικός ήρωας. Αποκατέστησε τη μοναδική εναπομείνασα συναγωγή αυτής της πόλης, την οποία οι Ναζί είχαν μετατρέψει σε αποθήκη όπλων και οι κομμουνιστές σε κινηματογράφο. Τώρα, μια ρακένδυτη μπάντα κλέζμερ του κάνει καντάδα, ενώ οι φωτογράφοι τραβούν φωτογραφίες και αγόρια εκτελούν έναν παραδοσιακό χασιδικό χορό προς τιμήν του.
Σε περίπου 400 χωριά της Ρωσίας και των πρώην σοβιετικών δημοκρατιών αυτή η σκηνή έχει επαναληφθεί αμέτρητες φορές. Ο Leviev είναι ένας 47χρονος, γεννημένος στο Ουζμπεκιστάν, Ισραηλινός πολίτης και ευσεβής ακόλουθος του εβραϊκού χασιδικού κινήματος Chabad-Lubavitch, ο οποίος δίνει τουλάχιστον 30 εκατ. δολάρια τον χρόνο προκειμένου να επιστρέψουν οι Εβραίοι στο ”ποίμνιο”.
Η ‘μάστιγα’ της De Beers
Αυτός ο ελάχιστα γνωστός δισεκατομμυριούχος αποτελεί επίσης τη ”μάστιγα” της De Beers, της γιγαντιαίας εταιρείας εξόρυξης και εμπορίας διαμαντιών, γνωστής ως “Συνδικάτο” (Syndicate).
Ο Leviev ήταν κάποτε “Sightholder”, ένας από τους λίγους αποκλειστικούς άμεσους αγοραστές ακατέργαστων διαμαντιών της De Beers. Σήμερα είναι ο μεγαλύτερος κόφτης και στιλβωτής των πολύτιμων λίθων στον κόσμο και μια κύρια πηγή ακατέργαστων λίθων για άλλους κόφτες, στιλβωτές και κατασκευαστές κοσμημάτων ανά την υφήλιο.
Όσοι παρακολούθησαν την άνοδό του τις τελευταίες τρεις δεκαετίες λένε ότι ήταν το έντονο μίσος του για την De Beers που τον τροφοδοτούσε. Τον ενοχλούσε η αυταρχική μεταχείριση των αγοραστών από το “Συνδικάτο”, στους οποίους δίνονταν κουτιά με ακατέργαστα διαμάντια σε τιμές “πάρε ή άφησε” και κινδύνευαν να αποκοπούν οριστικά αν δεν έκαναν δεκτή την προσφορά.
Ο Leviev δεν επέκρινε ανοιχτά τον πρώην νοτιοαφρικανικό επιχειρηματικό του εταίρο. Αλλά ούτε κρύβει την περιφρόνησή του. “Δεν πρόκειται να αφήσω κανέναν άλλον να μου πει πώς να διευθύνω την επιχείρησή μου”, λέει. “Μεγάλωσα στη Σοβιετική Ένωση. Ήξερα τι σημαίνει να φοβάσαι. Θυμάμαι ότι με χτυπούσαν τακτικά οι νταήδες στο σχολείο και είπα στον εαυτό μου ότι δεν θα ξαναφοβηθώ ποτέ κανέναν και τίποτα”.
Πράγματι, πήρε σημαντικές επιχειρηματικές δραστηριότητες από την De Beers στη Ρωσία και την Αγκόλα – δύο από τους μεγαλύτερους παραγωγούς ακατέργαστων διαμαντιών στον κόσμο από άποψη αξίας. Ο Leviev δεν ταπείνωσε μόνος του το άλλοτε πανίσχυρο Συνδικάτο. Αλλά η περιφρόνησή του έχει εμπνεύσει άλλους, όπως η Rio Tinto, ιδιοκτήτρια του ορυχείου Argyle της Αυστραλίας, η οποία παρέκαμψε την De Beers για πρώτη φορά το 1996 για να πουλήσει τα 42 εκατ. καράτια της απευθείας σε στιλβωτές στην Αμβέρσα.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 η ρωσική κυβέρνηση άρχισε να πουλάει μέρος των ακατέργαστων λίθων της σε άλλους, παρά τη μακροχρόνια αποκλειστική συμφωνία της με την De Beers. Όταν οι ανθρακωρύχοι ανακάλυψαν τεράστια αποθέματα διαμαντιών στα βορειοδυτικά εδάφη του Καναδά, η De Beers έπρεπε να αγωνιστεί για να πάρει ένα μέρος τους. Το μερίδιό της στην αγορά ακατέργαστων διαμαντιών, από 80% πριν από πέντε χρόνια, μειώθηκε στο 60%.
Ο λόγος για τον οποίο ο Leviev αποτελεί τέτοια απειλή είναι ότι κλόνισε βαθιά την παραδοσιακή επιχείρηση διαμαντιών. Μέχρι πρότινος η De Beers ασκούσε σχεδόν ασφυκτικό έλεγχο στις παγκόσμιες προμήθειες, καθορίζοντας ποιος μπορούσε να αγοράσει ακατέργαστους λίθους -και σε ποιες ποσότητες και ποιες ποιότητες- και πού επιτρεπόταν να ευημερούν τα κέντρα κοπής πολύτιμων λίθων.
Ο Leviev παρέκαμψε τα καρτέλ και συναλλάχθηκε απευθείας με τις κυβερνήσεις που παράγουν διαμάντια, γκρεμίζοντας την τόσο σημαντική σχέση της De Beers με τους “Sightholders” της. Έγινε επίσης ο πρώτος έμπορος διαμαντιών της βιομηχανίας με παρουσία σε κάθε πτυχή της παραγωγής, από την εξόρυξη και την κοπή έως τη στίλβωση και τη λιανική πώληση, αποκομίζοντας κέρδη σε κάθε στάδιο.
Προσπερνώντας την De Beers, ο Leviev έγινε πολύ πλούσιος. Του ανήκει το 100% της επιχείρησης διαμαντιών του, Leviev Group και το πλειοψηφικό πακέτο στην Africa Israel Investments.
Η τελευταία είναι ένας όμιλος με έδρα την πόλη Yehud του Ισραήλ, του οποίου τα περιουσιακά στοιχεία περιλαμβάνουν: εμπορικά ακίνητα στην Πράγα και το Λονδίνο, την Gottex, μια εταιρεία με μαγιό, 1.700 πρατήρια καυσίμων Fina στις νοτιοδυτικές ΗΠΑ, 173 καταστήματα 7-Eleven στο Νέο Μεξικό και το Τέξας, ένα μερίδιο 33% στην Cross Israel Highway, τον πρώτο δρόμο της χώρας με διόδια και ένα μερίδιο 85% της Vash Telecanal, του ρωσόφωνου τηλεοπτικού καναλιού του Ισραήλ. Ο Leviev κατέχει επίσης ένα ορυχείο χρυσού στο Καζακστάν, μέρος από δύο ορυχεία διαμαντιών στην Αγκόλα και άδειες εξόρυξης στα Ουράλια και τη Ναμίμπια. Πιθανότατα η αξία του αγγίζει τα 2 δισ. δολάρια.
Οι σχέσεις με τον Πούτιν
Μέρος του πλούτου του προέρχεται από την εκμετάλλευση των πολιτικών διασυνδέσεων του, γεγονός που έχει δημιουργήσει εχθρότητα και καχυποψία. Ένα πρόσφατο παράδειγμα: Όταν ο Leviev ετοίμαζε προσφορά για το 40% του ορυχείου διαμαντιών Argyle της Αυστραλίας, οι τράπεζες που τον υποστήριζαν αποσύρθηκαν την τελευταία στιγμή. Πηγές λένε ότι αυτό οφειλόταν στην έλλειψη διαφάνειας στις επιχειρήσεις του. Ακόμη και αν τα χέρια του είναι ”καθαρά”, ο Leviev έχει συναλλαχθεί με ανθρώπους που τα χέρια τους είναι ”βρώμικα”. Οι πανταχού παρόντες ένοπλοι φρουροί του δεν είναι μόνο για επίδειξη.
Ορισμένοι Εβραίοι της Ρωσίας δυσανασχετούν και με το γεγονός ότι ο Leviev προωθεί τον δικό του χασιδισμό. Έχει δεχτεί πυρά επειδή φρόντισε να χορηγηθεί υπηκοότητα από τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν σε έναν ραβίνο του Chabad-Lubavitch, που γεννήθηκε στην Ιταλία και σπούδασε στην Αμερική, λίγες ημέρες πριν ο Leviev τον τοποθετήσει ως επικεφαλής ραβίνο της χώρας, παρά το γεγονός ότι υπήρχε ήδη ένας.
”Παίζει με τη φωτιά”, λένε οι επικριτές του, αναφερόμενοι στις στενές του σχέσεις με τον Putin. Σε περίπτωση που ο Ρώσος πρόεδρος στραφεί εναντίον του, οι δραστηριότητες του Leviev στο πλαίσιο του ρωσικού εβραϊσμού θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως παραβίαση της υπόσχεσης που έδωσαν οι ολιγάρχες της Ρωσίας στον Putin να μείνουν μακριά από την πολιτική προκειμένου να διατηρήσουν τα περιουσιακά τους στοιχεία, πολλά από τα οποία αποκτήθηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 1990.
H επιρροή του Leviev είναι αδιαμφισβήτητη. Η σχέση του με τον Putin χρονολογείται από το 1992, όταν ο πρόεδρος, τότε αντιδήμαρχος στην Αγία Πετρούπολη, ενέκρινε το άνοιγμα του πρώτου νέου εβραϊκού σχολείου στην πόλη μετά από μισό αιώνα (το οποίο χρηματοδοτήθηκε από τον Leviev), αφού ο δήμαρχος δίστασε να το κάνει.
Ο Leviev έχει επίσης γίνει κάτι σαν σύνδεσμος μεταξύ του Ισραήλ και των χωρών της κεντρικής Ασίας, επιστρατεύοντας τα κοσμικά καθεστώτα σε κυρίως ισλαμικά κράτη στον αγώνα κατά φονταμενταλιστικών τρομοκρατικών ομάδων. Ο Leviev, ο οποίος ζει τώρα στο Bnei Brak, έναν υπερορθόδοξο θύλακα στο Ισραήλ, είναι στενός συνεργάτης του Ισραηλινού πρωθυπουργού Ariel Sharon και των προέδρων του Καζακστάν και της πατρίδας του, του Ουζμπεκιστάν. Μεταξύ των φίλων του στην Αφρική είναι οι πρόεδροι Jose Eduardo Dos Santos της Αγκόλας και Sam Nujoma της Ναμίμπια.
Διαβάστε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο
Το σχόλιο σας